'Ánh trăng nói hộ lòng tôi' xứng danh bài hát nhạc Hoa phổ biến nhất toàn cầu. Theo chất giọng ngọt ngào, sâu lắng của cố danh ca Đặng Lệ Quân, ca khúc đi vào lòng người với lời ca tha thiết và tiếng nhạc trữ tình.
'Anh hỏi em yêu sâu đậm bao nhiêu
Rằng em yêu anh nhiều thế nào
Cảm xúc của em chân thật
Yêu thương của em chân thành
Ánh trăng kia sáng tỏ lòng em
Một nụ hôn nhẹ nhàng
Lay động trái tim em
Một cuộc tình sâu nặng
Làm em ôm mối tương tư mãi tới giờ đây'
Từng câu từng chữ là lời người con gái thủ thỉ tâm tình với người mình yêu, đơn giản, thẳng thắn nhưng vẫn ý tứ, mềm mại. Ánh trăng là chứng nhân cho tấm lòng cô gái, cũng đại diện cho tình yêu vẹn tròn và sáng tỏ. Mang đậm dư vị lãng mạn, 'Ánh trăng nói hộ lòng tôi' trải qua gần 50 năm vẫn là bản tình ca bất hủ, được chọn nghe nhiều dịp lễ Valentine, Thất tịch và Trung thu.
Giống như cuộc đời huyền thoại của Đặng Lệ Quân, 'Ánh trăng nói hộ lòng tôi' mang số phận đặc biệt, nổi tiếng rồi biệt tích, bị cấm rồi gây tiếng vang trở lại, truyền cảm hứng lớn cho nhiều tác phẩm điện ảnh và âm nhạc.
Ca khúc 'Ánh trăng nói hộ lòng tôi' qua giọng ca Đặng Lệ Quân
Bản nhạc đem bỏ, ca khúc bị cấm
Năm 1973, nhạc sĩ Ông Thanh Khê từ Mỹ về Đài Loan, mang tập bản thảo tới nhờ chuyên gia viết lời Tôn Nghi hoàn thiện ca từ cho những điệu nhạc bản thân tâm đắc. Trong xấp giấy Ông Thanh Khê tính bỏ, Tôn Nghi phát hiện một bản tiềm năng, bèn giữ lại "múa bút" lời hay ý đẹp. Ấy chính là 'Ánh trăng nói hộ lòng tôi' mà bao thế hệ thính giả say đắm.
Sau khi hoàn thiện, tác phẩm được Tôn Nghi gửi đến công ty Lệ Ca, nơi ông giữ quan hệ hợp tác lâu dài. Ban đầu, Lệ Ca dành tặng nó cho "họa mi xứ Đài" Trần Phân Lan. Cùng thời điểm, ca sĩ Lưu Quán Lâm dùng ca khúc làm bài chính của album cá nhân. Tuy bản của Lưu Quán Lâm ra mắt trước, Trần Phân Lan được ghi nhận là người đầu tiên nắm bản quyền 'Ánh trăng nói hộ lòng tôi'.
Qua giọng ca của Trần Phân Lan, bài hát được đón nhận ở Đài Loan và một số nước Đông Nam Á, nhưng không hẳn tạo hiện tượng rầm rộ. Ra mắt chưa bao lâu, bài hát bị chính quyền Đài Loan liệt vào danh sách 91 nhạc phẩm cấm vận, bốc hơi hoàn toàn khỏi làng nhạc địa phương. Lý do được đưa ra là câu hát 'Một nụ hôn nhẹ nhàng' lệch lạc thuần phong mỹ tục. May mắn, ca sĩ Trần Phân Lan kịp bán bản thu của bà cho một hãng đĩa Đông Nam Á. Nhờ vậy, ca khúc âm thầm được lưu giữ ở hải ngoại.
Trần Phân Lan, người đầu tiên hát 'Ánh trăng nói hộ lòng tôi'. Ảnh: Facebook
Năm 1977 tới Singapore biểu diễn, Đặng Lệ Quân phải lòng 'Ánh trăng nói hộ lòng tôi' ngay phút đầu nghe được, liền mua bản quyền trình diễn. Là người Đài Loan nhưng trực thuộc công ty Hong Kong, Đặng Lệ Quân tránh được "án phong sát" đối với 'Ánh trăng nói hộ lòng tôi'. Sau này thời thế thay đổi, lệnh cấm năm xưa không còn hiệu lực, ca khúc theo Đặng Lệ Quân trở về quê cũ Đài Loan sau một vòng chu du khắp chốn.
Kim khúc phổ biến toàn cầu
Vốn không phải bài chủ lực của album 'Tình ca đảo quốc số 4 - Tình yêu Hương Cảng' của Đặng Lệ Quân, 'Ánh trăng nói hộ lòng tôi' gây chú ý nhất trong đĩa nhạc, trở thành tình khúc của mọi nhà. Từ người cover, Đặng Lệ Quân có công biến ca khúc gây ảnh hưởng khắp thế giới. Thú vị một điều là ban đầu, Đặng Lệ Quân tưởng đây là sản phẩm của âm nhạc Đông Nam Á. Khi bài hát quá nổi tiếng, cô mới biết nó xuất phát từ quê hương mình.
Đặng Lệ Quân (1953 - 1995) là một trong các biểu tượng của âm nhạc Hoa ngữ. Sự nghiệp rực rỡ của cô phủ sóng nhiều thị trường. Người ta bảo ở đâu có người Hoa, ở đó có âm nhạc Đặng Lệ Quân. Ngoài 'Ánh trăng nói hộ lòng tôi', nhiều nhạc phẩm khác của cô đã sống bền bỉ với thời gian như 'Điềm mật mật', 'Em chỉ quan tâm anh', 'Dạo bước giữa đời người'...
Đặng Lệ Quân mang gia tài âm nhạc phổ cập toàn cầu. Ảnh: Blog Spot
Trang 163 gọi 'Ánh trăng nói hộ lòng tôi' là kim khúc vượt biên giới và sống mãi trong ký ức cộng đồng người Hoa. Đến nay, bài hát có phiên bản tiếng Anh, Hàn, Nhật, Việt, Nga, Pháp, Indonesia; sở hữu vài trăm bản cover. Thiên vương Lưu Đức Hoa, thiên hậu Mai Diễm Phương, vua nhạc pop Châu Kiệt Luân và nhiều ngôi sao từng mang 'Ánh trăng nói hộ lòng tôi' lên các sân khấu lớn.
Tài tử Trương Quốc Vinh dùng bài hát bày tỏ yêu thương với người tình đồng giới trong liveshow năm 1997. Năm 2000, Triệu Vy hòa giọng ca khúc này với ông trùm sòng bài Hà Hồng Sân và danh hài Thẩm Điện Hà tại nhạc hội từ thiện. Hôm ấy, tỷ phú họ Hà hát lạc nhịp, phát âm tiếng Trung phổ thông ngọng, Thẩm Điện Hà và Triệu Vy đã rất khéo léo hỗ trợ ông.
Ở Hàn Quốc, 'Ánh trăng nói hộ lòng tôi' nổi tiếng nhất với chất giọng của "nữ hoàng nhạc Trot" Hong Jin Young. Tại Việt Nam, Khởi My và Jun Phạm lần lượt tái hiện chân dung Đặng Lệ Quân và Trương Quốc Vinh qua 'Ánh trăng nói hộ lòng tôi' trên sân khấu 'Gương mặt thân quen'. Năm ngoái, YouTuber Tuyết Phượng gây ấn tượng với bản cover ca khúc này bằng 10 thứ tiếng.
Triệu Vy hát 'Ánh trăng nói hộ lòng tôi' cùng trùm sòng bài Hà Hồng Sân và ngôi sao Thẩm Điện Hà
Cảm hứng cho phim và nhạc
'Ánh trăng nói hộ lòng tôi' là một trong các bài hát phủ sóng rộng nhất trong phim ảnh. Ca khúc được lồng vào kết phim Điềm mật mật, khi nam nữ chính Lê Minh - Trương Mạn Ngọc buồn bã đi ngoài phố, giữa lúc báo đài đưa tin thần tượng Đặng Lệ Quân của họ qua đời. Cảnh phim tựa khúc vĩ thanh tri ân giọng ca huyền thoại.
TVB hai lần làm mới 'Ánh trăng nói hộ lòng tôi' qua giọng hát của Chung Gia Hân và Cốc Á Vi trong hai phim Bảo vệ nhân chứng, Đồng tiền có tội. Riêng với phim về nghề làm bánh Trung thu Gia Hảo Nguyệt Viên, dàn diễn viên chính tạm biệt khán giả bằng ca khúc này. Năm 1999, series Cô em họ Cát Tường (Triệu Vy, Tô Hữu Bằng) sử dụng bài hát làm nhạc phim với phần thể hiện của Chu Hoa. Phim Hàn Quốc Bốn chị em gái cũng biến tấu phiên bản nhạc nhanh cho bài hát này.
'Ánh trăng nói hộ lòng tôi' truyền cảm hứng lớn cho Đào Triết tạo nên bản hit 'Ánh trăng nói hộ lòng ai' năm 2002. Nam nhạc sĩ - ca sĩ Đài Loan mượn lại đoạn điệp khúc của 'Ánh trăng nói hộ lòng tôi', kết hợp ca từ mới và phong cách R&B. Nghệ sĩ Kenny G và Carl Doy cũng lần lượt tái sinh ca khúc kinh điển bằng saxophone và piano.
'Ánh trăng nói hộ lòng tôi' dẫn đầu di sản âm nhạc của Đặng Lệ Quân. Năm 1999, bốn năm sau ngày mất của danh ca, bài hát được xếp cao nhất top 10 ca khúc nhạc Hoa thế kỷ 20 tại Hong Kong. Hai năm sau, bài hát đứng đầu bảng xếp hạng top 10 ca khúc vàng trong 100 năm của Đài Loan. Năm 2010, ca khúc được Giải thưởng kim khúc Hoa ngữ của Liên minh âm nhạc Hoa ngữ quốc tế bình chọn cao nhất trong danh sách ca khúc kinh điển Hoa ngữ 30 năm (mỗi năm một bài). Những thành tích này minh chứng cho vị trí không thể thay thế của 'Ánh trăng nói hộ lòng tôi' trong trái tim người yêu nhạc.
'Ánh trăng nói hộ lòng tôi' phiên bản Hong Jin Young
Phong Kiều
