Ngày 24/3, công ty giải trí Nhạc Hoa (Yuehua Entertainment) đưa ra tuyên bố về việc tài tử Vương Nhất Bác chấm dứt mọi hợp tác cùng thương hiệu Nike, với vai trò người đại diện hình ảnh. Phía Vương Nhất Bác cho biết kiên quyết chống lại bất cứ phát ngôn hay hành vi nào gây tổn hại đến Trung Quốc, xâm phạm đến lợi ích của đất nước và kiên quyết bảo vệ danh dự dân tộc.
Cùng Vương Nhất Bác, diễn viên Đàm Tùng Vận sáng 25/3 đưa thông báo chấm dứt hợp tác với thương hiệu Nike.
Động thái của Vương Nhất Bác và Đàm Tùng Vận được cho là phù hợp với thái độ của nhiều người dân Trung Quốc, trong bối cảnh nhiều thương hiệu quốc tế lớn (Nike, H&M... ) lên tiếng tẩy chay sản phẩm bông của Tân Cương.
Trước đó, Tống Thiến, Hoàng Hiên - hai nghệ sĩ Trung Quốc hợp tác với H&M - chiều 24/3 cũng đã ra tuyên bố chấm dứt hợp tác với thương hiệu này, đồng thời khẳng định đặt lợi ích quốc gia lên trên hết.
Nghệ sĩ Trung Quốc hiện dồn dập bày tỏ quan điểm bảo vệ bông quê nhà trên mạng xã hội. Diễn viên gốc Tân Cương Đồng Lệ Á viết: "Tôi yêu bông trắng quê tôi". Diễn viên Cung Tuấn kêu gọi: "Bảo vệ bông trắng Tân Cương".
Thái độ của người dân Trung Quốc với các thương hiệu này hiện rất gay gắt. Nhiều người Trung Quốc vào website của Nike và để lại lời nhắn, yêu cầu hãng này rời khỏi Trung Quốc. Các tìm kiếm có tên của H&M trên các nền tảng thương mại điện tử lớn nhất Trung Quốc đã bị chặn từ hôm 24/3, trong khi người dùng Internet lên Weibo để kêu gọi tẩy chay H&M - công ty đang vận hành hơn 500 cửa hàng ở Trung Quốc, doanh thu đạt tới 1,1 tỷ USD năm 2020.
Truyền thông nhà nước Trung Quốc CCTV cũng tỏ thái độ gay gắt với H&M, cho rằng hãng này "ăn cháo đá bát", kiếm tiền tại thị trường Trung Quốc nhưng lại có những lời lẽ không hay về họ.
Theo tờ QZ, căng thẳng bắt đầu nổ ra sau khi Liên đoàn Thanh niên Cộng sản Trung Quốc đả kích H&M trên Weibo: "Tung tin tẩy chay bông Tân Cương, đồng thời muốn kiếm tiền ở Trung Quốc ư? Viển vông". Ngay sau đó, mọi việc bị đẩy lên cao trào vì phản ứng của dư luận.
Thực tế, phát ngôn của H&M đã được đưa ra từ năm 2020. Thời điểm đó, các nhà nghiên cứu và chính quyền phương Tây cáo buộc Trung Quốc ép người Duy Ngô Nhĩ và các dân tộc thiểu số (chủ yếu là Hồi giáo) vào các trại lao động cưỡng bức để làm việc, cung cấp sản phẩm vào chuỗi cung ứng của các tập đoàn quốc tế. Sau cáo buộc này, nhiều tập đoàn như Nike, Uniqlo và Inditex (chủ sở hữu của Zara) đã đưa ra tuyên bố chống lại lao động cưỡng bức và khẳng định họ không lấy nguồn bông từ khu vực Tân Cương. Nhiều công ty về quần áo, giày dép và các ngành công nghiệp khác cố gắng tách mình khỏi mối quan hệ với Tân Cương, nhưng vô tình chọc giận Bắc Kinh.
Theo tờ QZ, hiện không rõ tại sao một tuyên bố cách đây một năm của H&M lại trở thành tâm điểm của sự phẫn nộ trong dư luận Trung Quốc. Tuy nhiên, một điều dễ thấy là sự việc diễn ra trong bối cảnh căng thẳng leo thang giữa Trung Quốc và các quốc gia phương Tây. Tuần này, Mỹ, Liên minh châu Âu và Canada đã áp đặt các biện pháp trừng phạt phối hợp đối với các quan chức Trung Quốc mà họ cáo buộc vi phạm nhân quyền ở Tân Cương. Trung Quốc ngay lập tức đáp trả bằng các biện pháp trừng phạt đối với các quan chức, các tổ chức châu Âu. Tình hình hiện đặt các tập đoàn đa quốc gia vào thế nhạy cảm.
Nguyễn Hương (Theo Sina&QZ)