Hà Nội những ngày cuối thu, con đường Hoàng Diệu bỗng trở nên nhộn nhịp khác thường so với vẻ tĩnh lặng, cổ kính thường ngày của nó. Những dòng người đổ về đây để kính viếng, tiễn đưa một người con của dân tộc - Đại tướng Võ Nguyên Giáp.
Hòa vào dòng chảy của niềm kính yêu, tiếc thương vô hạn ấy tôi không khỏi rưng rưng mắt lệ trước nỗi đau nghẹn ngào. Tối nay trong mùi hương hoa sữa nồng nàn mùa thu Hà Nội, tôi viết đôi dòng bày tỏ nỗi tiếc thương và niềm tự hào về người.
Những bài báo, những áng văn thơ, những trang lịch sử không ngớt ngợi ca về tài năng, chiến công, trí tuệ và nhân cách của người. Những điều ấy, có lẽ tôi - thế hệ hậu bối này chỉ cần đọc, lắng nghe và nghiêng mình kính cẩn và không cần phải nói thêm gì nữa.
Tôi chỉ muốn nói về cuộc đời người với hai từ “trọn vẹn”. Trọn vẹn đến và đi, cống hiến và duy trì, tồn tại và tỏa sáng với tâm thế của một bậc chính nhân bất diệt.
Có lẽ trên thế giới không nhiều nhưng cũng chẳng quá ít những bậc danh tướng lừng lẫy của mọi thời đại. Dù người đời có phán xét công hay tội thì họ vẫn chính là những người viết lên những trang lịch sử thế giới với nhiều gam màu đối lập và tên họ vẫn trường tồn mãi với thời gian. Họ là Tần Thủy Hoàng, Julius Caesar, Napoléon, Thành Cát Tư Hãn, Alexandros Đại Đế … nhưng mấy ai đến và đi được trọn vẹn như tướng Giáp.
![]() |
Ảnh tư liệu. |
Trọn vẹn đến và đi
Từ lúc người sinh ra trong vòng tay yêu thương, chăm sóc của mẹ cha cho đến khi từ giã cõi trần về với tổ tiên người luôn nhận được sự kính yêu, tình thương mến, thân thuộc của người dân. Khi người sinh ra mẹ cha nâng đỡ người. Khi người ra đi, vợ hiền, con ngoan, cháu thảo và những người thân cận túc trực bên người. Toàn dân tiếc thương người, vòng tay của cả dân tộc ôm lấy và tiễn đưa người về với đất mẹ. Còn sự trọn vẹn nào hơn thế chăng?
Cống hiến và duy trì
Cả một đời người dành cho quốc gia, dân tộc. Sống, chiến đấu kinh qua hai cuộc chiến tranh làm nên những chiến công vang dội, góp phần mang lại sự toàn thắng cho đất nước. Về đời sống riêng tư, người đã để lại cho đất nước những người con, người cháu mang nặng nghĩa tình với nước non, sống và cống hiến theo gương của người. Còn sự trọn vẹn nào hơn thế chăng?
Tồn tại và tỏa sáng
Mặc cho những thăng trầm, sóng gió của cuộc đời bởi thời cuộc, bởi những nhộm nhoạn trắng đen và những định kiến. Người vẫn ở đó, kiên định và tỏa sáng vầng hào quang chân, thiện, mỹ với một tâm thế ung dung và khiêm nhường của bậc quân tử:
"Một tấm lòng son ngời lửa luyện
Mười năm thanh chức, ngọc hồ băng
Ung dung cứ nói điều ta nghĩ
Uốn gối theo đời không thể vâng"
(Nguyễn Trãi)
Người đã sống vắt qua hai thế kỷ, hơn một trăm năm không hổ thẹn làm người. Còn sự trọn vẹn nào hơn thế chăng?
Với một tâm thế vững vàng, những cống hiến to lớn như thế thì dù người có ra đi nhưng ánh sáng của lương tri, trí tuệ và nhân cách sống của người vẫn luôn còn mãi. Quỳ trước vong linh người ta cầu nguyện: "Trên cao xanh kia người hãy rọi bước cho lớp hậu sinh dưới trần ai nhiều khổ lụy này theo nhân hướng thiện, diệt ác giữ lành".
Vài nét về tác giả:
Bài đã đăng: Thu trong veo, Nỗi niềm trong đêm mưa, Nắng tháng tư, Cho anh, Hơn cả yêu thương, Tình yêu không màu,Những câu chuyện đời, Em vẫn bình yên, Bình yên anh nhé!, Đừng ngoái nhìn quá khứ.