Bác sĩ Trương Hữu Khanh, trưởng khoa Nhiễm - Thần kinh, Bệnh viện Nhi Đồng 1 (TP HCM) trả lời về những vấn đề liên quan đến Zika.
- Muỗi truyền virus Zika vào cơ thể người như thế nào?
- Virus Zika có thể lây từ người qua người bằng đường máu, quan hệ tình dục, từ sản phụ sang con, nhưng muỗi vằn là con vật truyền bệnh chủ yếu. Muỗi vằn đốt người có mang virus Zika sau đó đốt người chưa mang mầm bệnh và lây bệnh cho họ.
- Như vậy khi một quốc gia có người mắc bệnh thì phải đối diện với nguy cơ gì?
- Bệnh có thể lây lan vì nếu muỗi vằn đốt người dương tính với virus Zika sau đó đốt cho người khác thì rất nhiều khả năng những người bị đốt sẽ nhiễm virus.
- Làm thế nào để xác định đâu là muỗi truyền virus Zika?
- Muỗi truyền bệnh Zika là Aedes Aegypti và Aedes albopictus mà Aedes Aegypti cũng là muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết vốn có nhiều ở Việt Nam. Muỗi có thân hình nhỏ, chân và thân có vằn trắng đen nên được gọi là muỗi vằn. Muỗi vằn có đặc tính chỉ sống ở những nơi nước tù đọng và thường sống ở những vật chứa nước sạch ở quanh nhà. Loại muỗi này thường đốt người vào ban ngày, không gây đau và không có nọc độc.
- Phụ nữ mắc virus Zika sinh trẻ bị chứng đầu teo. Còn với các nhóm khác như trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ và người không mang thai, virus này có ảnh hưởng thế nào?
- Căn cứ vào các trường hợp thai phụ bị mắc virus Zika tại một số nước, người ta thấy nhiều thai phụ mắc virus Zika sau khi sinh con thì trẻ bị chứng đầu teo. Virus Zika bị cho là nguyên nhân gây bệnh đầu nhỏ khiến trẻ sinh ra có phần đầu dị thường, não phát triển lệch lạc hoặc không phát triển dẫn khuyết tật về trí tuệ, vận động và ngôn ngữ.
Ngoài thai phụ, những nhóm người còn lại, kể cả trẻ vừa mới sinh, nếu mắc virus Zika thường không bị ảnh hưởng. Một số người bị sốt nhẹ rồi khỏi, cũng có người không có triệu chứng, tuy nhiên những người này được xem như những người đã mang mầm bệnh. Nếu muỗi vằn đốt họ sau đó đốt người khác thì có thể sẽ lây.
- Làm cách nào để thai phụ phát hiện mình bị nhiễm virus Zika?
- Triệu chứng của Zika là sốt, phát ban, người mắc bệnh thường sốt kéo dài đến một tuần. Những thai phụ sống trong khu vực có người mắc bệnh nên đến bệnh viện khám để được tư vấn thêm nếu thấy có biểu hiện sốt bất thường.
- Thai phụ mắc virus Zika phải làm gì?
- Cũng như các loại virus gây sốt khác, bà bầu khi mắc Zika sẽ khỏi sốt sau khi được điều trị, tuy nhiên cần phải được theo dõi tình trạng sức khỏe của cả mẹ lẫn con. Với việc kiểm tra sức khỏe, chẩn đoán hình ảnh, các bác sĩ sản khoa có thể tiên đoán được bé có bị biến chứng do virus Zika gây ra hay không.
- Nhiều thai phụ tỏ ra hoang mang khi Việt Nam đã phát hiện hai ca bệnh do virus Zika, vậy theo ông, các mẹ phải làm gì trong thời điểm này?
- Hiện chưa có vaccine để phòng bệnh và chưa có thuốc đặc trị, chính vì thế cách tốt nhất để không bị mắc bệnh là diệt muỗi và tránh để muỗi đốt. Cụ thể cần dẹp bỏ các vật chứa nước như bồn chứa, thùng chứa, bình cắm hoa, chai lọ và các vật dụng chứa nước xung quanh khu vực sinh sống để muỗi không chỗ sinh sản. Khi ngủ ban ngày, thai phụ cần cẩn trọng bằng cách ngủ màn để phòng muỗi đốt.
