Cha ông Hoàng Lâm Trung vốn là bộ đội Trường Sơn, tấm hình kỷ niệm chụp chung với tướng Giáp, ông cụ giữ mãi. Đến năm 1978, khi mất đi, ông gửi lại cho con cháu.
Ngày 12/10, ông Trung đến viếng Đại tướng tại Hội trường Thống Nhất, TP HCM từ rất sớm, khoé mắt nhăn nheo đỏ hoe. Bên sổ tang, người đàn ông 57 tuổi nắn nót những dòng chữ như những lời tỉ tê tâm sự riêng với Đại tướng: "Đây là tấm hình gia đình con quý nhất. Đó là hình kỷ niệm của ba con trong lần bác vào kiểm tra đường mòn Hồ Chí Minh (mùa khô 1972 -1973). Nay bác và ba con đã về cõi vĩnh hằng, con thay mặt gia đình xin thành kính thắp đến bác một nén nhang. Với truyền thống bộ đội cụ Hồ, con xin hứa sẽ cùng với các con noi theo tấm gương của bác".
*Video: Hơn 65.000 người Sài Gòn viếng Đại tướng
Không có điều kiện để ra tận Hà Nội quỳ lạy trước linh cữu Đại tướng, từ 5h sáng, hàng nghìn người dân TP HCM đã có mặt tại Hội trường Thống nhất để được thắp hương, mặc niệm trước di ảnh của vị anh hùng dân tộc. Nhiều cụ già chống gậy, đi xe lăn được con cháu dìu vào, sụt sùi trong giờ phút mặc niệm. Nhiều người còn trang trọng mang theo cả di ảnh, sách về cuộc đời đại tướng để tỏ lòng kính trọng trước cuộc đời con người tài ba.
Tại Phòng ghi sổ tang, ban tổ chức bố trí 6 bàn phủ khăn trắng với 12 vị trí đặt sổ. Tại mỗi nơi, đều có khoảng 30-40 người trật tự xếp hàng chờ đến lượt mình đặt bút gửi những tâm sự tận đáy lòng. Những người cao tuổi được ban lễ tân ưu tiên nhường lên trước. Các bạn trẻ để tiết kiệm thời gian đã tranh thủ cả hai người cùng viết một lúc ở hai trang sổ tang.
Run run cúi đầu trước di ảnh Đại tướng, nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Hà Văn Lâu nghẹn ngào, nấc không thành tiếng. Không thể ra Hà Nội viếng vì tuổi cao, sức yếu, vị đại tá 96 tuổi đã lập bàn thờ Đại tướng tại nhà bởi người từng rất chia sẻ, gắn bó sâu sắc trong công việc lẫn trong cuộc sống riêng của ông. Con gái ông cho hay, từ hôm được tin Đại tướng mất, ông thừ người, cứ ngồi nói chuyện một mình.
Lục đục dậy từ 2h sáng đi từ Phan Thiết vào TP HCM, ông Nguyễn Đức Hà (91 tuổi) như muốn ngã quỵ trong giây phút giáp mặt di ảnh của vị tướng huyền thoại. Giọng ông nấc nghẹn trong tiếng nhạc. Nguyên là tình báo quân đội, ông giản dị trong bộ quân phục, ngực đeo huy chương trang trọng. Từ lúc bước vào hội trường Thống Nhất, nhìn hình ảnh của vị tướng tài ba qua màn ảnh rộng, ông đã nghẹn ngào, bật khóc rưng rức.
Trí nhớ không còn minh mẫn như xưa nhưng với ông, hình ảnh của Đại tướng đã hằn in sâu đậm trong tận trái tim. Xúc động tột độ, trang viết của ông nhòe nước mắt với những dòng nhắc nhớ về công ơn đại tướng bằng tất cả sự thành kính.
Không giấu nổi xúc động, chị Hoàng Thu Hiền, sinh năm 1970, quận Gò Vấp vừa kính cẩn chắp bút, vừa liên tục lau những dòng nước mắt lưng tròng. Những dòng chữ thấm đẫm nước mắt tự bao giờ. Từ lúc Đại tướng mất, chị ngày ngày theo dõi thông tin và khi biết TP HCM tổ chức lễ viếng, chị Hiền cùng người chị gái vội đến kính cẩn nghiêng mình. Chị cảm nhận, việc Đại tướng chọn Vũng Chùa để yên nghỉ mang một ý nghĩa thiêng liêng.
"Đại tướng Võ Nguyên Giáp, người học trò xuất sắc của Bác Hồ vĩ đại, người cách mạng kiên cường của nhân dân Việt Nam. Chúng con những thế hệ sau luôn ghi nhớ công ơn của Bác, cả cuộc đời Bác đã hy sinh cho đất nước. Đến phút cuối cùng bác vẫn nghĩ về đất nước", chị Hiền viết trong sổ tang.
Trong dòng người không ngớt đổ về dinh Thống Nhất, nhiều em học sinh quần áo nghiêm trang, chỉnh tề, thắt khăn quàng đỏ cùng bố mẹ lặng lẽ xếp hàng. Thay vì thức dậy vào lúc 6 h sáng như thường lệ, hôm nay bé Trịnh Bảo Huy, học sinh lớp 7/2 trường THCS Nguyễn Du quận 1 dậy từ 5h sáng. Qua những câu chuyện kể của bố, hình ảnh "Bác Giáp" đã khắc sâu trong tâm trí Huy.
Ngày bố Huy 13 tuổi, bằng tuổi em bây giờ là dịp lễ tang Bác Hồ, ông đã quỵ khóc vật vã và đã được Đại tướng Võ Nguyên Giáp ưu ái dìu vào trong để viếng linh cữu Bác. "Nghe chuyện của bố, em khâm phục và ngưỡng mộ bác Giáp vô cùng. Là vị tướng tài ba nhưng bác cũng rất gần gũi, quan tâm người dân ", cậu bé nhỏ nhẹ nói. Sau khoảnh khắc tần ngần trước cuốn sổ tang dày cộm, Huy nắn nót trải lòng: "Hôm nay con đến viếng Bác với tâm trạng xúc động và buồn. Con hứa sẽ cố gắng học tập thật giỏi để noi gương bác Giáp".
Nắng Sài Gòn hanh hao, dịu nắng trong ngày đầu viếng Đại tướng. Càng về chiều, dòng người xếp hàng càng đông, kéo dài hàng chục mét. Từng dòng cảm xúc tiếp nối, tuôn chảy ào ạt. Chồng sổ tang càng lúc càng nhiều những dòng chữ xúc động. Dù phải chờ khá lâu mới đấy lượt mình viết cảm xúc nhưng mọi người vẫn kiên nhẫn xếp hàng dài.
Trong khi chờ đến lượt mình, bà Trần Thị Phát, 91 tuổi cẩn thận ghi nháp trước khi viết chính thức vào sổ tang những dòng thơ nghẹn ngào dành tặng riêng cho “người con ưu tú đất Quảng Bình”:
Đất Quảng miền Trung nhiều biến cố
Địa linh nhân kiệt tạo anh hùng
Sống tung hoành phục vụ giai cấp
Thác trở về yên nghỉ Núi Rồng...
Lê Phương