- Ở tuổi 80, cảm hứng sáng tác của ông có gì khác so với trước đây?
- Tôi vẫn thường xuyên viết nhạc nhưng không còn cần bóng hồng nào để sáng tác. Cảm hứng của tôi không còn giới hạn trong tình cảm lứa đôi. Những năm gần đây, tôi đưa nhiều suy nghĩ, chiêm nghiệm về nhân sinh, xã hội vào các ca khúc của mình. Tôi viết về tình yêu giữa người với người, giữa cha mẹ với con cái, giữa con người và thế giới xung quanh. Tôi suy nghĩ nhiều về "tình yêu tuyệt đối", thứ tình yêu gắn kết con người với cuộc đời. Tôi cảm thấy trước đây tầm nhìn của mình chỉ như một người đứng ở gốc cây, giờ leo được đến ngọn cây, nhìn được xa hơn và ngắm được nhiều thứ hơn.
Tôi mới trao bản quyền khai thác gia tài âm nhạc của mình cho học trò - ca sĩ Ngọc Châm. Ở tuổi thất thập cổ lai hy, tôi biết thời gian của mình không còn nhiều nên rất mừng khi học trò có chung suy nghĩ, sẵn sàng tiếp quản và thực hiện ước nguyện của mình. Tôi muốn dùng phần lớn số tiền tác quyền thu được để hỗ trợ các nghệ sĩ, đặc biệt là nhạc sĩ có hoàn cảnh khó khăn ở Việt Nam. Trước hết, tôi muốn trích ra 50 triệu đồng dịp cuối năm nay để giúp họ có cái Tết ý nghĩa. Tôi rất vui vì dịp này về nước có thể thông báo rộng rãi đến khán giả về tâm nguyện của mình.
Nhạc sĩ Vũ Thành An.
- Điều gì thôi thúc ông trao lại quyền khai thác gia tài âm nhạc của mình lúc này?
- Tôi đã nghĩ về chuyện này từ lâu và cũng trao đổi với Ngọc Châm nhiều năm nay nhưng vì dịch Covid-19 nên không thể trở về. Sau một cú ngã ở Phillipines cách đây vài tháng, tôi biết thời gian của mình không còn nhiều và mình có thể rời đi bất kỳ lúc nào nên tự nhủ phải làm luôn trước khi quá muộn.
- Cú ngã ấy đã xảy đến với ông thế nào?
- Vài tháng trước, tôi đi từ thiện ở Philippines. Trong một lần đứng nói chuyện lâu, tôi ngã ngửa ra sau, đầu đập mạnh xuống đất. Khi ngã xuống, tôi cảm thấy cuộc đời coi như đã hết nhưng nhiệm kỳ thay, đầu không bị ảnh hưởng và tôi chỉ phải ở lại viện một ngày để theo dõi. Từ đó, tôi dùng gậy để di chuyển, bớt gánh nặng cho đôi chân.
Ngoài đầu gối bị yếu, tôi may mắn không gặp vấn đề nào khác, cơ thể vẫn khỏe mạnh. Về nước lần này, tôi vẫn tham gia một số đêm nhạc, thậm chí còn có thể song ca với một số ca sĩ. Nếu đủ sức, tôi sẽ hát nhiều, còn không thì ngồi trò chuyện với khán giả.
Tôi cảm nhận thời gian của mình ngày một ít dần, đã chuẩn bị cho việc về thế giới bên kia. Nhắc đến cái chết, tôi ban đầu cũng sợ nhưng dần quen, cảm thấy bình thản hơn. Tôi đã chuẩn bị phần đất an nghỉ cho mình và bà xã ở Mỹ. Tôi chọn nơi có địa thế rất đẹp, có hai chỗ dành cho mình và bà xã cạnh nhau, như một cách thể hiện tình yêu vĩnh cửu, hết cuộc đời này hai vợ chồng vẫn có thể đi với nhau.
- Ông và bạn đời chăm sóc nhau thế nào trong cuộc sống hàng ngày?
- Sau một lần ngã cách đây nhiều năm, vợ tôi di chuyển khó khăn nên hai vợ chồng chuyển xuống phòng khách. Bà ấy gần như nằm suốt ngày nhưng luôn muốn nhìn thấy tôi. Vì thế, tôi luôn làm việc quanh tầm nhìn của bà xã. Mỗi ngày, tôi đều dành một tiếng để đưa bà ấy đi chơi. Trong lúc lái xe, tôi sẽ hát cho bà ấy nghe những sáng tác mới của mình.
Trước đây, chúng tôi tâm sự rất nhiều nhưng giờ bà ấy bắt đầu quên nhiều thứ. Tôi thương vợ, buồn vì thấy mình dần bị lãng quên nhưng vẫn tự nhủ còn được bên nhau là hạnh phúc rồi. Trước khi đi ngủ, tôi thường nói với bà ấy: "Chào em nhé, không biết ngày mai ngủ dậy, mình có được gặp nhau nữa không". Bà ấy cũng dần quen, ý thức được thời gian bên nhau không còn nhiều nên không ý kiến gì. Những lúc đi xa dài ngày, tôi sẽ an ủi vợ: "Anh đi vài bữa rồi anh về". May mắn là bà ấy vẫn có thể đi lại bình thường và có con gái chăm sóc nên tôi không quá lo lắng khi vắng nhà.
- Niềm vui lớn nhất của ông bây giờ là gì?
- Tôi cảm thấy rất hạnh phúc khi làm các việc thiện nguyện, bác ái. Tôi đi nhiều nơi, chứng kiến nhiều người rất khổ và luôn muốn đem lại một chút hạnh phúc nào đó cho họ. Đó là lý do tôi đi nhiều, đi khắp nơi. Tôi muốn sớm lại quyền khai thác gia tài âm nhạc của mình cho ca sĩ Ngọc Châm cũng vì muốn làm điều gì đó cho những nhạc sĩ, nghệ sĩ gặp khó khăn.
Nhạc sĩ Vũ Thành An và học trò, ca sĩ Ngọc Châm.
- Ngoài việc giao lại việc khai thác bản quyền âm nhạc, còn điều gì khiến ông đau đáu muốn làm càng sớm càng tốt?
- Tôi còn ấp ủ nhiều dự án về tâm linh, giáo dục, từ thiện. Tôi từng bỏ tất cả để đi tu và ngộ ra nhiều lẽ sống. Sau đại dịch, tôi thấy việc học nhạc online khả thi nên muốn thực hiện dự án dạy học qua mạng. Tôi cứ làm thôi, biết đâu sống được 20 năm nữa (cười).
Vũ Thành An sinh năm 1943 tại Hải Hậu, Nam Định. Năm 1969, ông phát hành tập nhạc Những bài không tên với 50 bài Không tên, được đánh số, không theo thứ tự thời gian. Ngoài ra, ông có nhiều ca khúc nổi tiếng khác như Tình khúc thứ nhất, Em đến thăm anh đêm 30, Đời đá vàng. Nhạc sĩ sang Mỹ định cư từ năm 1991.
