"Một số người đập vỡ cửa sổ, hàng rào của các cửa hàng và ô tô. Họ lấy đi tất cả những gì có thể", Mehmet Bok, 26 tuổi, cư dân Antakya đang tìm kiếm đồng nghiệp bị chôn vùi dưới đống đổ nát một chung cư, nói.
Gizem, một nhân viên cứu hộ từ tỉnh Sanliurfa phía đông nam Thổ Nhĩ Kỳ, ngày 11/2 cũng cho biết cô đã nhìn thấy những kẻ cướp bóc trong 4 ngày ở thành phố Antakya. "Chúng tôi không thể can thiệp nhiều vì hầu hết những kẻ cướp bóc đều mang theo dao", Gizem nói và cho biết nhà chức trách đã phải điều cảnh sát và binh lính tỏa ra để giữ trật tự, hỗ trợ giao thông, cứu hộ và phân phát thực phẩm cho nạn nhân.
Giới chức Thổ Nhĩ Kỳ ngày 11/2 cho biết đã bắt giữ ít nhất 48 người với cáo buộc cướp bóc ở những tòa nhà bị ảnh hưởng bởi động đất và lừa đảo các nạn nhân. Hai trong số những người bị bắt đã đóng giả nhân viên cứu trợ và tìm cách cướp đi 6 xe tải chứa thực phẩm vốn dành cho nạn nhân trận động đất ở tỉnh Hatay. Một số người khác bị bắt vì lừa đảo các nạn nhân sống ở khu vực bị ảnh hưởng của trận động đất. Nhà chức trách đã thu giữ nhiều súng, tiền mặt, đá quý, thẻ ngân hàng.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan ngày 11/2 tuyên bố những kẻ lợi dụng tình hình nguy cấp lúc này để cướp bóc sẽ bị bắt giam và nghiêm trị. "Tình trạng khẩn cấp đã được ban bố từ ngày 7/2. Điều này đồng nghĩa kể từ nay, những người tham gia cướp bóc hoặc bắt cóc sẽ bị trừng trị nghiêm khắc", ông Erdogan nói.
Những tổ chức viện trợ của Đức ngày 11/2 cũng tuyên bố đình chỉ hoạt động cứu hộ trong khu vực động đất với lý do an ninh khi xảy ra đụng độ giữa các nhóm người và có tiếng súng.
Không chỉ nạn cướp bóc, bệnh truyền nhiễm cũng là vấn đề đáng lo ngại tại khu vực bị động đất. Gizem mô tả "Antakya là nơi chết chóc và hủy diệt" khi cô vừa đặt chân đến cứu trợ vùng đất bị tàn phá này. "Chúng tôi không cầm được nước mắt", cô nói khi tiếng còi xe cứu thương vang lên ở phía sau.
"Ở đây, người ta không chết dưới đống đổ nát thì cũng chết vì vết thương, vì nhiễm trùng. Ở đây không có nhà vệ sinh. Đó là một vấn đề lớn", Gizem nói, đồng thời cho biết thêm rằng không có đủ túi đựng thi thể cho tất cả những người đã chết.
"Các thi thể nằm la liệt khắp các con đường, chỉ có những tấm chăn đắp trên người. Người dân thị trấn phải đeo khẩu trang để tránh mùi chết chóc", Gizem nói thêm.
Những người khác cũng nói họ lo ngại vấn đề vệ sinh, đặc biệt là không đủ số lượng nhà vệ sinh hoạt động khi hàng nghìn người mất nơi trú ẩn và ở tạm trong các túp lều. Hàng dài người xếp hàng tại các nhà vệ sinh di động tạm thời nhưng nhiều người cho biết họ phải tìm tới những chỗ khuất để giải quyết vì không thể đợi nổi, dẫn đến việc mùi hôi thối bốc lên khắp nơi.
"Tôi nghĩ ngay bây giờ, thứ cần thiết nhất là các sản phẩm vệ sinh. Chúng tôi gặp vấn đề về nhà vệ sinh, tôi sợ một số bệnh sẽ lây lan", một người đàn ông đến từ Antalya để hỗ trợ các hoạt động cứu hộ cho biết.
Người này nói có rất ít sự phối hợp, mọi người đều làm những gì có thể để cứu mạng sống và một số tòa nhà bị sập vẫn còn nguyên vẹn ở các con phố bên cạnh. "Chúng tôi đang đào hàng giờ đồng hồ," anh nói, mô tả việc kéo sống một phụ nữ 56 tuổi từ đống đổ nát qua đêm. "Chúng tôi đã đào được khoảng 150-200 thi thể".
Đến nay, số người chết trong trận động đất thảm họa ngày 6/2 đã vượt quá 28.000, trong đó Thổ Nhĩ Kỳ là 24.617 và Syria là 3.553. Điều phối viên cứu trợ khẩn cấp của Liên Hợp Quốc Martin Griffiths cho biết số người chết vì trận động đất có thể "tăng hơn gấp đôi". Ông đã đến thăm tỉnh Kahramanmaraş của Thổ Nhĩ Kỳ vào ngày 11/2 và mô tả trận động đất là "sự kiện tồi tệ nhất trong 100 năm qua ở khu vực này".
Sơn Nam (Theo Reuters, Guardian)