Xuân phân là thời tiết lý tưởng cho hoạt động vui chơi ngoài trời. Ảnh: Xinhua
Xuân phân là gì?
Xuân phân theo lịch Trung Quốc cổ đại, là điểm giữa của mùa xuân, là một trong 24 tiết khí trong nông lịch và tiết khí này bắt đầu từ điểm giữa mùa xuân. Tuy nhiên, theo khoa học phương Tây, điểm xuân phân lại là thời điểm bắt đầu mùa xuân tại Bắc Bán cầu, khi Mặt Trời ở gần xích đạo nhất và đi lên hướng Bắc.
Xuân phân thường xảy ra vào khoảng thời gian từ 19 đến 21 tháng 3, tùy thuộc vào thời kỳ quay của Trái đất quanh mặt trời. Năm 2024, Xuân phân rơi vào ngày 20/3.
Đặc điểm của ngày Xuân phân
Vào ngày này, thời gian ngày và đêm gần như bằng nhau trên khắp thế giới. Hai bán cầu có thời lượng được chiếu sáng trong ngày như nhau.
Trong tiếng Anh, điểm Xuân phân được gọi là Spring Equinox. Thuật ngữ Equinox xuất phát từ tiếng Latin "equinoxium", có nghĩa là "sự cân bằng giữa ngày và đêm".
Trong khi thời điểm xuân phân đánh dấu mùa xuân ở Bắc bán cầu, Nam bán cầu đang trải qua thời điểm thu phân, báo hiệu mùa thu ở khu vực đó trên thế giới. Thu phân ở Bắc bán cầu thường xảy ra vào ngày 22 hoặc 23/9.
Tiết Xuân phân đến cũng là lúc không khí lạnh dần biến mất để nhường chỗ cho tiết trời ấm áp. Mặc dù không khí ấm lên, hiện tượng ẩm thấp vẫn tồn tại, có thể gây khó chịu.
Tiết Xuân phân cũng thường trùng với Ngày Quốc tế Hạnh phúc 20/3, vì chuyên gia Liên Hợp Quốc Jayme Illien đã đặc biệt chọn xuân phân làm ngày kỷ niệm hạnh phúc toàn cầu. Trong khi phát biểu tại Hội nghị Thượng đỉnh Hạnh phúc Thế giới năm 2017, Jayme Illien đã mô tả điểm Xuân phân là một "hiện tượng phổ quát mà toàn thể nhân loại đều cảm nhận được". Ông cũng mô tả sự khởi đầu của mùa xuân là "giai đoạn đổi mới và khởi đầu mới cho tất cả mọi người", đó là lý do tại sao chọn xuân phân làm Ngày Quốc tế Hạnh phúc.
Trong phong thủy, tiết Xuân phân được cho là mang lại may mắn và an lành, phù hợp với các chuyện đại sự như đám cưới, đám hỏi, sinh con đẻ cái.
Phong tục đón Xuân phân trên thế giới
Ngày Xuân phân tại Nhật Bản rơi vào 20/3. Lễ xuân phân ở quốc gia này kéo dài 7 ngày, bao gồm ba ngày trước và ba ngày sau ngày lễ chính. Trong thời gian này, người dân có tục lệ tảo mộ và ăn bánh Botamochi. Botamochi lấy từ tên gọi của loài hoa mẫu đơn (trong tiếng Nhật gọi là Botan), làm từ đậu đỏ và được tin rằng có công dụng trừ ma.
Tại Trung Quốc, cố gắng dựng đứng một quả trứng là trò chơi phổ biến trong dịp Xuân phân. Phong tục này được cho là đã có từ hàng ngàn năm trước và người ta tin rằng nếu ai đó có thể dựng đứng một quả trứng, họ sẽ gặp may mắn. Người dân cũng tranh thủ lúc trời ấm áp lên để ra ngoài vui chơi, thả diều. Ngoài ra do trong ngày này, thời tiết thay đổi nhanh, người Trung Quốc có tục lệ ăn rau mùa xuân để duy trì sức khỏe và bổ sung năng lượng dương ấm áp. Rau mùa xuân dùng để chỉ các loại rau như rau bina, rau diếp Fukuyama, rau dền dại và các loại rau xanh khác.
Tại Sicily, Italy, người dân có phong tục trồng rau diếp, đậu lăng và hạt thì là vào ngày Xuân phân và buộc ruy băng đỏ sau khi chúng nảy mầm, tượng trưng cho sự chiến thắng của sự sống trước cái chết.
Tại Trung Á, ngày Xuân phân là ngày đầu tiên của năm mới. Trong lịch Iran, nó được gọi là "Nowruz", còn được gọi là "Năm mới Ba Tư" hay "Lễ hội mùa xuân Ba Tư". Các quốc gia chịu ảnh hưởng của văn hóa Ba Tư như Azerbaijan, Ấn Độ, Iran, Kyrgyzstan, Pakistan, Thổ Nhĩ Kỳ và Uzbekistan đều ăn mừng ngày này.
Với các quốc gia theo đạo Cơ đốc, Lễ Phục sinh được tổ chức vào ngày chủ nhật đầu tiên ngay sau khi trăng tròn tính từ ngày Xuân phân.
Hướng Dương
