
Hoạ sĩ Đinh Gia Lê.
- Tại sao anh lại quyết định làm việc này?- Gia đình nhà thơ Huy Cận có ý định làm tượng nên đã hỏi thăm qua nhà điêu khắc Trần Tuy và tôi được giới thiệu. Cho dù đã làm việc rất nhiều với silicon nhưng chưa từng đổ khuôn từ người đã mất nên tôi cũng lo lắng. Dù đã tính toán rất kỹ để đẩy nhanh thời gian đông cứng lên gấp 3 lần bình thường, nhưng trước khi thực hiện một ngày, tôi đã phải đổ thử trên một người thợ ở xưởng. Đêm trước khi thực hiện, tôi không ngủ được.
- Anh gặp khó khăn gì?
- Tôi từng đổ thạch cao trực tiếp trên cơ thể mình, tuy nhiên đối với người sống, da thịt rất mềm mại, khi hóc ở những khúc gấp trên cơ thể, tôi có thể tự lách ra được. Với người đã qua đời, điều này là không thể, nên phải tính toán thật khớp, rút ngắn tối đa thời gian đông cứng và không được phép có sai sót gì. Hơn nữa, thời gian đổ khuôn tương đối lâu, phải thực hiện thế nào để tránh sự phân huỷ và không được làm rách da thịt. Tôi cùng nhóm thợ 6 người đã làm việc liên tục không ăn trưa suốt 8 tiếng đồng hồ. May mắn là kết quả rất tốt, bản mẫu rất nét, lấy lại từng nếp nhăn một.
![]() |
Đinh Gia Lê (ngoài cùng bên trái) cùng nhóm thợ. |
- Cảm giác của anh khi làm việc trong phòng lạnh như vậy?
- 6-7 anh em làm trong một phòng lạnh, nhỏ nên hơi bí. Hơn nữa, mùi phoocmon cũng khiến mọi người mệt. Dù chúng tôi có quần áo bảo hộ nhưng thợ làm xong ốm hết. Tôi thì cũng sụt sịt, tuy nhiên, mọi người đều hài lòng vì kết quả công việc rất tốt. Những người thợ cũng vui vì học hỏi được nhiều điều từ công việc chưa ai từng làm ở VN. Bây giờ chỉ còn tuỳ vào gia đình nhà thơ Huy Cận muốn đổ ra bản chính bằng chất liệu gì. Đổ ra sáp hoặc đồng đều đẹp vì bản mẫu rất nét. Về khía cạnh nghề nghiệp thì tôi thấy hài lòng vì mình được làm thứ duy nhất.
- Về khía cạnh thẩm mỹ thì đổ khuôn trên người chết và người sống khác gì nhau?
- Đã gọi là đổ khuôn thì cũng chỉ là lưu giữ lại vỏ bên ngoài của con người. Bởi vậy, khuôn của người sống và người đã qua đời chẳng khác gì nhau cả. Bởi đã gọi là bản tượng thì dù đổ khuôn vào ai cũng là bản chết. Có điều điêu khắc sẽ thổi tinh thần vào cho bức tượng.
- Sau 15 năm học bên Đức, công việc hiện tại của anh ra sao?
- Bây giờ tôi chủ yếu ở VN, một phần vì tôi đang giảng dạy tại khoa Nhạc họa, ĐH Sư phạm Hà Nội, phần nữa tôi cũng cần có thời gian chăm sóc cho vợ và cô con gái Mộc Lam mới được 20 ngày tuổi.
Dương Cầm