Tại tỉnh Hatay, miền Nam Thổ Nhĩ Kỳ, một trong những khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi động đất, nhiều người ngủ trong ô tô hoặc trong lều tạm dưới các quầy hàng ở chợ.
Trong một bài phát biểu vào ngày 8/2 tại thành phố Kahramanmaraş, gần tâm chấn động đất, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdoğan cam kết rằng chính phủ sẽ hỗ trợ ngay lập tức cho những người bị ảnh hưởng. Ông cho biết những người có nhà cửa bị phá hủy hoặc không có nơi an toàn để trở về sẽ được ở trong các khách sạn. "Chúng tôi không bao giờ để công dân mình ở trên đường phố".
Trong khi đó, Phó tổng thống Fuat Oktay cho biết hơn một triệu người đang sống trong các lều trại. Vào ban đêm, nhiệt độ có thể xuống thấp tới -9 độ C.
Tình hình thậm chí còn tồi tệ hơn ở Syria. "Có tới 5,3 triệu người ở Syria có thể đã mất nhà cửa do trận động đất", Sivanka Dhanapala, đại diện Syria của cao ủy Liên Hiệp Quốc về người tị nạn, nói trong một cuộc họp báo.
Tại quận Çukurova, thành phố Adana, Thổ Nhĩ Kỳ, các tình nguyện viên đã phân phát súp nóng ở nơi trước đây là một khu chợ ngoài trời. Ngồi ở rìa sân gần đó, đối diện căn lều mà giờ đây cô gọi là nhà, Tülin Çiroğlu nói rất biết ơn các tình nguyện viên. "Họ cung cấp thức ăn và chăn cho mọi người. Họ không bao giờ để chúng tôi đói", cô nói.
Çiroğlu, chồng và con trai ban đầu tìm nơi ẩn náu tại một nhà thờ Hồi giáo trong những ngày sau trận động đất. Dù ngôi nhà của họ có vẻ ít bị thiệt hại, Çiroğlu nói sợ phải quay lại vì lo nó có thể sập bất cứ lúc nào.
"Tôi đã đi kiếm một căn nhà để thuê suốt ba ngày qua. Tôi đã hỏi thuê một ngôi nhà hai ngày trước nhưng nó quá đắt, chúng tôi không đủ khả năng chi trả", Çiroğlu nói và cho biết thêm các chủ nhà hiện đòi mức giá thuê cắt cổ.
Khi đi thăm các thị trấn đổ nát, ông Erdoğan nhắc lại cam kết của mình là xây dựng lại cơ sở hạ tầng một cách nhanh chóng nhất. "Chúng tôi đã lên kế hoạch xây dựng lại hàng trăm nghìn tòa nhà", ông nói trong chuyến thăm Diyarbakır. "Chúng tôi sẽ bắt đầu thực hiện các bước cụ thể trong vài tuần nữa".
Avni Bulut từng được cứu sống từ dưới đống đổ nát một tòa nhà sau trận động đất xảy ra ở thị trấn Varto, Thổ Nhĩ Kỳ năm 1966. 57 năm sau, trận động đất có cường độ tương tự xảy ra, khiến ông phải sống trong một căn lều với gia đình ở Çukurova.
"Điều kiện của chúng tôi ở đây rất tốt. Chúng tôi có quyền sử dụng thực phẩm, nhà vệ sinh, điện. Nhưng tôi đã đến İskenderun hai ngày trước để dự đám tang một người họ hàng đã chết trong trận động đất. Hầu như không có chiếc lều nào ở đó", ông Bulut nói.
"Chúng tôi sẽ đi nếu họ nói rằng ngôi nhà của chúng tôi an toàn. Nếu không, tôi không biết phải làm gì. Chúng tôi không có lựa chọn nào khác ngoài việc ở lại đây vì không thể đủ khả năng di dời. Tôi có một đứa con ở Izmir, có lẽ tôi có thể đến được đó", ông Bulut nói thêm.
Những người khác cho biết họ sẽ mạo hiểm trở về ngay cả khi nhà họ bị hư hại và có thể nguy hiểm, đơn giản vì không còn nơi nào khác để ở. "Chúng tôi không thể ở trong lều mãi. Trời trở lạnh vào ban đêm. Tôi có một đứa con nhỏ và nó sẽ bị lạnh nếu ngủ trong lều. Đó là lý do tại sao chúng tôi phải trở về nhà", Buse Ersoy, người sống trong ô tô cùng người thân sau trận động đất, cho biết.
Ersoy vẫn không chắc liệu nhà mình có an toàn không, vì các nhân viên từ cơ quan quản lý thiên tai Thổ Nhĩ Kỳ AFAD vẫn chưa đến kiểm tra. Cô cho biết dây cáp thang máy trong tòa nhà đã bị đứt và có thể nhìn thấy một số vết nứt.
"Chúng tôi nên làm gì đây? Chúng tôi không có nơi nào để đi, phải trở về nhà mình", Ersoy nói. Cô cho biết cha mẹ phải ngủ trong phòng họp với 25 người khác tại một khách sạn ở Adana.
Đến nay, Thổ Nhĩ Kỳ ghi nhận 29.605 người chết sau động đất, Syria là 3.574, nâng tổng số nạn nhân lên 33.179. Giám đốc viện trợ của Liên Hợp Quốc Martin Griffiths cho biết ông dự đoán số người chết ít nhất tăng gấp đôi.
Sơn Nam (Theo Guardian)