Tại lễ kỷ niệm ngày phòng chống hàng giả, hàng nhái năm 2010 vừa diễn ra tại Hà Nội, ông Lê Thế Bảo, Chủ tịch Hiệp hội chống hàng giả và bảo vệ thương hiệu Việt Nam (VATAP) cho biết, hiện số lượng vi phạm tệ nạn này đang ngày càng gia tăng. Việc hàng giả, hàng kém chất lượng bày bán tràn lan sẽ gây thiệt hại trực tiếp cho nền kinh tế, ảnh hưởng không chỉ đến người tiêu dùng mà còn làm thua thiệt cho các doanh nghiệp sản xuất, dẫn đến thất thu thuế cho Nhà nước.
Tệ nạn này phổ biến ở rất nhiều mặt hàng, từ những đồ thông thường như mỹ phẩm, quần áo hàng hiệu, túi xách... cho đến những mặt hàng cao cấp có giá trị lớn như xe máy, phụ tùng ôtô... Trong số này, các sản phẩm có ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người tiêu dùng như thực phẩm, mỹ phẩm, dược phẩm, rượu, thuốc... đáng lo ngại nhất. Cứ đến dịp Tết, các loại rượu giả lại tràn ngập thị trường. Rượu giả siêu lãi trong khi nhu cầu sử dụng mặt hàng này trong dịp cuối năm tăng vọt nên lôi kéo được nhiều đối tượng tham gia, kể cả những người lao động thuần tuý.
Rượu giả là một nguyên nhân gây nên các vụ ngộ độc rượu và có xu hướng gia tăng vào dịp Tết. Các độc tố có trong rượu giả như methanol, furfurol... rất độc hại cho bộ máy tuần hoàn, hô hấp, thần kinh và là nguyên nhân của nhiều bệnh như tim mạch, ung thư, mất trí nhớ và dị tật thai nhi... Theo đánh giá sơ bộ, tỷ lệ hàng giả hiện nay chiếm khoảng 8% đối với dược phẩm và 25% đối với rượu mạnh. Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng, Trưởng ban chỉ đạo 127 Trung ương, cho biết: "Đã rất mạnh tay với những loại tội phạm này, tuy nhiên, hàng giả, hàng kém chất lượng vẫn phát triển mạnh mẽ, làm đau đầu các cơ quan kiểm tra".
Vấn nạn hàng giả, hàng nhái không chỉ khiến cho người tiêu dùng hoang mang, lo lắng; nhà sản xuất bị thua lỗ, thiệt thòi mà ngay cả các nhà quản lý, cơ quan chức năng cũng đau đầu không kém. Tuy nhiên, mặc dù hàng giả, hàng nhái được bày bán khá nhiều trên thị trường, nhưng lại đang có không ít doanh nghiệp Việt Nam chưa thực sự quan tâm đến việc này. Vì thế, sự hợp tác chặt chẽ từ cả ba phía doanh nghiệp, cơ quan quản lý nhà nước và người tiêu dùng trong việc chống hàng giả và bảo vệ thương hiệu sẽ góp phần đẩy lùi nạn hàng giả, hàng nhái, tạo dựng môi trường cạnh tranh lành mạnh cho các hoạt động sản xuất, kinh doanh.
Theo ông Nguyễn Hùng Dũng, Cục trưởng cục Quản lý Thị trường (Bộ Công thương): “Để chống vấn nạn hàng giả, theo tôi, chỉ dựa vào các cơ quan chức năng thì chưa đủ mà phải có sự hợp tác chặt chẽ từ cộng đồng doanh nghiệp và người tiêu dùng. Các doanh nghiệp không muốn bị phá sản vì hàng giả cần phải kiểm soát chặt hệ thống phân phối, liên kết với các nhà sản xuất cùng ngành hàng để kiểm tra chặt quy trình sản xuất, quyết liệt đấu tranh đến cùng khi sản phẩm bị làm giả. Người tiêu dùng cần nói không với hàng rẻ, hàng nhái và tố cáo đối tượng làm giả là cách tốt nhất để loại trừ vấn nạn này”.
Còn ông Lê Thế Bảo, Chủ tịch Hiệp hội chống hàng giả và bảo vệ thương hiệu Việt Nam, cho rằng, để người tiêu dùng phân biệt, nhận biết được nhãn hiệu hàng hóa có chất lượng tốt là bài toán cần phải giải của doanh nghiệp. Theo trao đổi với các cơ quan quản lý, hiện có 2 cách để người tiêu dùng có thể yên tâm hơn với vấn nạn rượu giả ngày Tết là ngoài việc chọn các sản phẩm có tên tuổi, nguồn gốc rõ ràng, cần kiểm tra tem chống giả và với các sản phẩm rượu nhập khẩu thì cần kiểm tra nút bi rót rượu tại đầu chai. Chai có nút bi là loại chai chỉ có thể rót ra mà không thể đổ vào từ bên ngoài.
Đây được coi là giải pháp chống hàng giả dễ nhận biết nhất tại các thị trường nhạy cảm. Đặc biệt, từ cuối 2009, một số thương hiệu như Chivas Regal, Royal Salute, Martell... đã sử dụng tem chống giả công nghệ cao in laser, được thể hiện dưới dạng tem vỡ, không thể bóc tách và dễ nhận biết (thấm nước lên tem hoặc dùng bút dạ, ánh đèn huỳnh quang chiếu vào tem trên cổ chai, nếu nổi lên thương hiệu in chìm thì đó là rượu thật).
Việc bổ sung các thông tin, kiến thức để người tiêu dùng tự nhận biết được hàng thật - giả là điều cần thiết. Việc đầu tư nghiên cứu và đưa ra các giải pháp phòng chống hàng giả với những ưu điểm như dễ kiểm tra, dễ nhận chính là công cụ đắc lực để doanh nghiệp thể hiện thế mạnh và bảo vệ thương hiệu của mình, đồng thời, góp phần ngăn chặn nạn sản xuất và tiêu thụ hàng giả trên thị trường, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng mỗi dịp Tết đến Xuân về.
Nguyễn Hưng