Tỷ phú Vichai Srivaddhanaprabha thiệt mạng hôm 27/10 cùng 4 người khác, sau khi trực thăng đón ông từ trận đấu ngoại hạng của CLB Leicester rơi ngay bên ngoài sân vận động. Ngoài vai trò chủ tịch đội bóng Anh, ông đồng thời được biết đến là nhà sáng lập tập đoàn King Power, chuyên doanh hàng miễn thuế ở Thái Lan.
Cái chết ở tuổi 60 của "vua miễn thuế" xảy ra vài tuần trước khi Thái Lan dự kiến mở đấu thầu lại các khu kinh doanh mặt hàng này ở sân bay, đe dọa chấm dứt "đế chế" gần như độc quyền của King Power.
Airports of Thailand (AOT) thuộc sở hữu nhà nước, chủ quản những khu vực trên, có thể xem xét nhượng quyền cho nhiều đơn vị khác nhau, theo phân tích của các chuyên gia. Hiện tại, King Power nắm hơn 90% thị phần hàng miễn thuế Thái, và gần như tất cả không gian bày bán hàng này tại loạt sân bay quan trọng của quốc gia.
Giấy phép cho họ có thời hạn đến năm 2020, các doanh nghiệp nước ngoài như tập đoàn Lotte của Hàn Quốc bắt đầu dòm ngó.
AOT cũng lên kế hoạch mở rộng sân bay chính của mình tại Bangkok, nâng diện tích thương mại và quầy hàng miễn thuế sẽ chào thầu ở đây lên khoảng 70%, đẩy cạnh tranh giữa các nhà bán lẻ.
'Vua miễn thuế' Thái Vichai Srivaddhanaprabha phất lên dưới thời cựu thủ tướng Thaksin. Ảnh: Reuters.
Du lịch hiện là ngành công nghiệp bùng nổ ở Thái Lan, đón gần 35 triệu du khách năm ngoái, phần lớn lưu thông qua các sân bay mà King Power nhan nhản. Tuy nhiên, tranh cãi ngày càng gia tăng xoay quanh thế độc quyền buôn hàng miễn thuế ở xứ sở Chùa Vàng.
"Nếu có thêm sức ép cạnh tranh từ bên khác và thế hệ lãnh đạo mới ở King Power làm việc không hiệu quả như thời Vichai, sẽ xảy ra chuyển đổi trong việc cấp phép", một quan chức cấp cao của chính phủ tiết lộ với Reuters, nhưng không cung cấp danh tính.
Vị này nói thêm: "AOT không đủ thuyết phục để bảo toàn mô hình hiện tại nên họ sẽ tự làm khó mình nếu các điều khoản mời thầu hay quy trình đưa ra giới hạn cạnh tranh".
AOT, đơn vị từng cho biết thế cân bằng hiện được duy trì để không gây nhiễu loạn, từ chối bình luận sẽ mở thầu ra sao.
"King Power có bề dày thành công trong lĩnh vực bán lẻ miễn thuế và du lịch, giờ câu hỏi đặt ra là họ sẽ làm việc với chính phủ hiệu quả đến đâu khi mất đi sự lèo lái của Vichai, đặc biệt trong cuộc đấu thầu sắp tới cho khu kinh doanh tại Bangkok, Phuket, Pattaya và Samut Prakan", Nattabhorn Juengsanguansit, Giám đốc Asia Group Advisors - tập đoàn tư vấn quan hệ chính phủ hoạt động ở Đông Nam Á, đánh giá.
Chuyên gia này nhìn nhận: "Thắng thầu tới sẽ mang tính sống còn với mô hình kinh doanh của King Power cũng như tương lai của đội Leicester".
Ngoài Lotte, những tên tuổi trong nước như The Mall Group, Central Group hay Bangkok Airways và ngoài nước như Hotel Shilla của Hàn Quốc tỏ ý quan tâm đến cuộc đấu thầu.
Quầy miễn thuế của người giàu thứ 5 Thái Lan ở sân bay Suvarnabhumi, Bangkok. Ảnh: King Power.
Đến nay, chưa rõ ai sẽ tiếp quản ngôi vương tập đoàn của Vichai. Nhiều ý kiến cho rằng Aiyawatt, con trai út đồng thời là đương kim CEO của King Power, và người vợ Aimon của cố tỷ phú là những nhân vật có khả năng sẽ kế vị chủ tịch công ty gia đình này nhất. Aiyawatt có nickname "Top".
"'Top là người học việc cha đã hơn 10 năm nên cậu ấy có lẽ hiểu biết nhiều việc làm ăn của cha", một chính trị gia Thái thân thiết với nhà Srivaddhanaprabha nói.
King Power từ chối bình luận ai sẽ kế ngôi chủ tịch tập đoàn của Vichai. Toàn bộ 4 người con và vợ ông hiện đều là thành viên quản trị công ty.
Xuất thân trong gia đình Trung Quốc nhập cư vào Thái Lan, Vichai Srivaddhanaprabha lập "đế chế" King Power từ một cửa hàng bán đồ miễn thuế và lưu niệm ở Bangkok năm 1989.
Công ty này phất lên năm 2006 khi được trao quyền khu kinh doanh trong sân bay Suvarnabhumi (sân bay quốc tế Bangkok mới) dưới thời cựu thủ tướng Thaksin Shinawatra. Ông Vichai vươn lên thành người giàu thứ 5 Thái Lan, có tài sản 5 tỷ USD và quan hệ thân cận với hoàng gia.
Tỷ phú nổi tiếng với việc mua CLB Leicester City năm 2010 và giúp đội bóng vô địch Ngoại hạng Anh 6 năm sau. Sau khi ông mất, con trai 33 tuổi Aiyawatt Srivaddhanaprabha mới xác nhận tiếp quản ghế chủ tịch Leicester. Bên cạnh đó, Top - phó chủ tịch King Power - đang bị đặt dấu hỏi năng lực nếu thành chủ tịch "đế chế" miến thuế Thái.
"Tôi không rõ con trai của Vichai giỏi giang thế nào", theo lời vị quan chức giấu tên trao đổi với Reuters. "Nếu cậu ta khéo léo được như cha thì sẽ không có vấn đề gì, nhưng giờ chúng ta đâu thể biết".
Thanh Tùng
