Chủ mưu vụ tiêu cực đất đai
![]() |
Bị cáo Lê Minh Châu (áo trắng, ngoài cùng bên phải) tại phiên tòa. |
>>Xét xử vụ án đất đai quận Gò Vấp
Theo cáo trạng của Viện kiểm sát nhân dân TP HCM, Lan tham gia phi vụ mua bán đất đai bất hợp pháp này bắt đầu từ mối quan hệ với Dương Công Hiệp, nguyên phó Phòng Quản lý đô thị quận Gò Vấp. Khoảng giữa năm 1999, do có nhu cầu mở xưởng sản xuất giày da, Hiệp cùng vợ đã liên hệ với Lan để sang nhượng 3.186 m2 đất nông nghiệp tại phường 12, quận Gò Vấp với giá 100.000 đồng/m2 mà Lan đã sang nhượng lại trước đó.
Đến cuối năm 1999 khi tình hình nhà đất có nhiều biến động, với chức vụ của mình là quản lý qui hoạch, giải quyết các thủ tục đất đai, vợ chồng Hiệp đã thỏa thuận với Lan cùng hùn vốn (2,8 tỷ đồng) để kinh doanh đất đai. Khi Lan thu gom được đất nông nghiệp của 13 hộ dân tại phường 12 với diện tích hơn 10ha và mới chỉ đặt cọc cho các hộ này thì Hiệp đã hướng dẫn Lan các thủ tục để hợp thức hóa việc sang nhượng đất nông nghiệp.
Ban đầu, Hiệp và Lan dự định chuyển nhượng lô đất đã thu gom được cho công ty Xây dựng và phát triển nhà Phú Nhuận nhưng lúc này chủ tịch Trần Kim Long đã xuất hiện với chỉ đạo: “Phải chuyển nhượng cho công ty xây dựng Gò Vấp”. Theo kết luận của cơ quan điều tra: Sau khi tiếp nhận thông tin trên, mặc dù biết rõ diện tích đất do Lan thu gom đã vượt quá hạn điền (trên 3ha đất nông nghiệp) là vi phạm qui định của Luật đất đai nhưng “Trần Kim Long đã nhiều lần điện thoại thông báo và yêu cầu Lê Minh Châu, giám đốc công ty Gò Vấp nhận chuyển nhượng gần 10ha đất nêu trên từ Phạm Thị Tuyết Lan để lập dự án qui hoạch làm nhà ở để kinh doanh”.
Tại phiên tòa, bị cáo Châu, cũng đã thừa nhận: “Anh Long gọi điện thoại nói liên hệ với Hiệp để mua đất. Đó là mệnh lệnh nên bị cáo không dám từ chối”. Sau khi nhận “lệnh” của Long, Châu và Hồ Tùng Lâm (phó giám đốc) cùng Hiệp bàn với Lan nâng giá đất cao hơn so với giá mà Lan đã sang nhượng của dân để làm hợp đồng sang nhượng cho công ty nhằm lấy số tiền chênh lệch chia nhau chiếm hưởng.
Cụ thể, nâng giá mua của dân từ 100.000-150.000 đồng/m2 lên 280.000-290.000 đồng/m2để bán cho công ty xây dựng Gò Vấp bằng cách làm các thủ tục hợp thức hóa hai hợp đồng chuyển nhượng và đã rút từ công ty này khoản tiền chênh lệch trên 16,6 tỷ đồng (lấy số tròn) chia nhau chiếm hưởng.
Biết rõ việc mua đất của Tuyết Lan là trái pháp luật nhưng Châu tiếp tục chỉ đạo cấp dưới là phó giám đốc Lâm soạn thảo 3 công văn xin giao đất ký lùi ngày lại trước ngày ký hợp đồng chuyển nhượng đất với Lan (lô đất 81.662 m2). Lâm lại tiếp tục soạn thảo hợp đồng chuyển nhượng đất với Lan dù trong tay Lan chỉ có tờ “giấy ủy quyền” không hợp pháp của các hộ dân cho Lan.
Thực hiện hợp đồng này, Lâm chỉ đạo phòng tài vụ lập phiếu chi đặt cọc hơn 5 tỷ đồng và bốn phiếu chi nữa tổng cộng gần 23 tỷ đồng rồi cử nhân viên đem tiền cùng với Hiệp đến giao cho Lan tại nhà riêng của Lan.
Dưới sự bày vẽ của Hiệp, Lan đã tiến hành lập hồ sơ xin giao trả và nhận đất tại UBND phường 12, quận Gò Vấp giữa các hộ dân và công ty xây dựng Gò Vấp. Các hồ sơ này tiếp tục được Hiệp cho tiếp nhận tắt, không thông qua qui trình bình thường và soạn thảo tờ trình trình chủ tịch Long ký quyết định đề nghị giao đất.
Về chủ tịch Long, sau khi chỉ đạo Châu mua đất của Lan đã liên tục ký nhiều văn bản hợp thức hóa giấy tờ giao lô đất hơn 81.000 m2 cho công ty xây dựng Gò Vấp do Hiệp và Châu (cử Lâm) mang đến. Đặc biệt, trong hợp đồng chuyển nhượng lô đất thứ hai hơn 29.000 m2 (đang có tranh chấp giữa sáu hộ dân và bà Trần Thị Thu), mặc dù Sở Địa chính - nhà đất đã có quyết định giải quyết tranh chấp nhưng Long “ém” lại, không thông báo kết quả giải quyết cho bà Thu mà tự tổ chức cho các bên thương lượng đền bù.
Khi bà Thu chưa thực hiện xong thỏa thuận đền bù với sáu hộ dân thì Phạm Thị Tuyết Lan đã nhảy vào đền bù giá cao hơn (từ 100.000-140.000 đồng/m2) để lấy đất bán cho Châu với giá 290.000 đồng/m2. Long cũng đã nhận được khiếu nại, tố cáo của bà Thu nhưng không giải quyết.
Theo luật sư Phùng Thị Lệ Hằng (Đoàn luật sư Bà Rịa - Vũng Tàu), trong cả hai phi vụ chuyển nhượng đất trái phép cho thấy người trực tiếp đề xuất và chủ động bàn bạc để nâng giá đất hưởng chênh lệch chính là Châu chứ không phải Lan. Hơn nữa, quá trình thực hiện hợp đồng, thanh toán tiền đều do Châu và Lâm trực tiếp thực hiện chứ không có sự móc nối, can thiệp của Lan.
Thẩm phán Trần Xuân Minh, chủ tọa phiên tòa sơ thẩm, nói: - Cần phải hiểu rõ vấn đề “đồng phạm” trong qui định của Bộ luật hình sự là như thế nào. Theo điều 20 Bộ luật hình sự thì đồng phạm là trường hợp có hai người trở lên cố ý cùng thực hiện một tội phạm. Người tổ chức, người thực hành, người xúi giục, người giúp sức đều là những người đồng phạm. Trong đó, người tổ chức tức là người đứng ra chủ mưu, cầm đầu và chỉ huy việc thực hiện tội phạm. Người thực hành là người trực tiếp thực hiện tội phạm; người xúi giục là người kích động, dụ dỗ, thúc đẩy người khác thực hiện tội phạm; còn người giúp sức là người tạo ra những điều kiện tinh thần hoặc vật chất cho việc thực hiện tội phạm. Nhiều người thường hiểu rằng trong vụ phạm tội có nhiều người tham gia, phạm tội có tổ chức thì sẽ có người chủ mưu cầm đầu, còn các “đồng phạm” khác tức là những người có vai trò thấp hơn như là người xúi giục, thực hành, giúp sức. Cách hiểu về vấn đề đồng phạm như trên là không đúng vì nếu căn cứ theo qui định của điều 20 Bộ luật hình sự thì việc xác định một người là “đồng phạm” của tội phạm nào đó thì cũng có thể xác định là người chủ mưu, người thực hành, xúi giục hay giúp sức trong việc thực hiện tội phạm đó. * Luật sư NGUYỄN ĐĂNG TRỪNG - chủ nhiệm Đoàn luật sư TP HCM, bào chữa cho bị cáo Trần Kim Long: - Bị cáo Phạm Thị Tuyết Lan không thể là người chủ mưu, cầm đầu nhóm bị cáo tham ô. Cũng không thể qui kết bị cáo Lan tác động, lôi kéo nhóm quan chức tham ô. Bản thân các quan chức đã sẵn có vi trùng hư hỏng, nếu có điều kiện (tư lợi, tham nhũng) là “bệnh” phát triển ngay chứ không cần ai tác động. * Luật sư BÙI QUANG NGHIÊM - bào chữa cho bị cáo Lê Minh Châu: - Tôi đã nói điều này ngay trong phần tranh luận tại phiên tòa sơ thẩm. Tôi đồng tình với quan điểm của luật sư Trần Văn Tạo khi bào chữa cho Phạm Thị Tuyết Lan nhưng tiếc rằng không được hội đồng xét xử chấp thuận. Người dân thường như bị cáo Lan làm sao mà chỉ huy cả chủ tịch, thường vụ quận ủy? Phạm Thị Tuyết Lan chỉ là một người “buôn bán” đất đai như hàng chục ngàn người khác tại TP HCM này làm sao chỉ huy được những quan chức nhà nước hay lôi kéo họ, phân công họ phải làm thế này thế khác? Dân thường mà muốn chỉ đạo, yêu cầu cán bộ, quan chức làm một việc tốt đã khó, nói gì đến chuyện bắt họ phải làm những việc trái pháp luật? Nếu cho rằng tội tham ô của các bị cáo là có thì trong toàn bộ hồ sơ vụ án cũng không có chứng cứ nào chứng minh việc Phạm Thị Tuyết Lan chủ mưu của nhóm tội này. * Luật sư PHAN TRUNG HOÀI - bào chữa cho bị cáo Dương Công Hiệp: - Theo quan điểm của tôi, bị cáo Phạm Thị Tuyết Lan có dấu hiệu vi phạm pháp luật nhưng ở dạng khác chứ không phải tội tham ô. Bởi lẽ bị cáo Lan là dân thường, không có chức năng kinh doanh nhà đất nhưng thực hiện các hợp đồng chuyển nhượng là có dấu hiệu của tội “vi phạm các qui định về sử dụng đất đai” (điều 173 Bộ luật hình sự, có mức án cao nhất 2-7 năm tù). Nếu qui buộc bị cáo Lan tội tham ô với vai trò chủ mưu là tôi hơi băn khoăn |
(Theo Tuổi Trẻ)