Rob McCallum, người từng cố vấn cho OceanGate khi công ty mới thành lập năm 2009, cho biết từng gửi nhiều email cảnh báo về sự an toàn của tàu ngầm Titan nhưng bị CEO Stockton Rush phớt lờ. McCallum cũng nói với Rush rằng Titan là một rủi ro cho đến khi nó được một cơ quan độc lập kiểm chứng độ an toàn.
"Tôi nghĩ anh có khả năng đặt bản thân và khách hàng của mình vào một động thái nguy hiểm", McCallum viết trong email gửi Rush về độ rủi ro của tàu ngầm Titan dùng để thám hiểm Titanic - con tàu từng được nhà sản xuất nói không thể chìm trước khi nó bị đắm trong chuyến ra khơi đầu tiên vào tháng 4/1912.
Đáp lại cảnh báo của chuyên gia, Rush nói với McCallum rằng ông coi những nghi ngờ về sự an toàn của Titan là một "sự xúc phạm cá nhân nghiêm trọng". "Chúng tôi đã nghe thấy những tiếng la hét vô căn cứ rằng 'mình sẽ giết ai đó' quá thường xuyên rồi", Rush phản hồi email của cố vấn công ty.
CEO OceanGate Stockton Rush (trái) và cố vấn Rob McCallum. Ảnh: OceanGate
McCallum nói ông nhiều lần thúc giục OceanGate tiến hành các kiểm chứng độc lập an toàn. "Cho đến khi tàu ngầm được phân loại, thử nghiệm và chứng minh, nó không nên được sử dụng cho các hoạt động lặn sâu với mục đích thương mại. Tôi khẩn cầu anh hãy cẩn trọng trong quá trình thử nghiệm và hãy hết sức thận trọng. Dù tôi đánh giá cao tinh thần kinh doanh và đổi mới, anh có khả năng khiến toàn bộ ngành gặp rủi ro", McCallum viết trong email.
Trả lời email, Rush - người chết trên Titan cùng 4 hành khách khi khám phá xác tàu Titanic vào ngày 18/6 - cho biết "cách tiếp cận sáng tạo, tập trung vào kỹ thuật của OceanGate gặp phải sự phản đối của phương pháp lặn chính thống, nhưng đó là bản chất của sự đổi mới".
New York Times cũng từng đăng một bức thư Hiệp hội Công nghệ Hàng hải Mỹ gửi Rush viết năm 2018 cảnh báo về những vấn đề "thảm khốc" liên quan tới tàu ngầm Titan. Hiệp hội Công nghệ Hàng hải cho biết có "mối quan ngại về sự phát triển của Titan và các chuyến thám hiểm Titanic đã lên kế hoạch".
"Tài liệu tiếp thị của bạn quảng cáo rằng thiết kế Titan sẽ đáp ứng hoặc vượt quá các tiêu chuẩn an toàn của DNV-GL, tuy nhiên có vẻ OceanGate không có ý định tuân theo các quy tắc của DNV-GL. Sự trình bày của bạn ít nhất là gây hiểu lầm cho công chúng và vi phạm quy tắc ứng xử nghề nghiệp trong toàn ngành mà tất cả chúng tôi đều cố gắng duy trì", Hiệp hội Công nghệ Hàng hải Mỹ viết trong email nhắc đến DNV-GL, nay là DNV, là một tổ chức phân loại các chứng nhận về tàu ngầm.
William Kohnen, Chủ tịch Ủy ban Phương tiện đi lại dưới nước có người lái Mỹ, cho biết các quy định đóng tàu ngầm được "viết bằng máu". Kohnen cũng từng nêu lên những lo ngại về an toàn của tàu ngầm Titan vào năm 2018. Ông nói OceanGate "không sẵn sàng trải qua các quy trình chứng nhận tiêu chuẩn mà tất cả chúng tôi đều làm trong ngành công nghiệp tàu ngầm". Ông cảnh báo việc OceanGate phớt lờ các tiêu chuẩn có thể dẫn đến "những kết quả tiêu cực từ nhỏ đến thảm khốc, gây ra hậu quả nghiêm trọng".
Thiết kế của tàu ngầm Titan. Ảnh:OceanGate
Mike Reiss - người từng 3 lần lên tàu Titan khám phá Titanic - cho biết các hành khách thực hiện chuyến hành trình này đều được yêu cầu ký vào giấy miễn trừ trách nhiệm nếu xảy ra rủi ro. "Họ đang học hỏi khi tiến hành mọi thứ. Tôi đã thực hiện ba lần lặn khác nhau với công ty này và bạn hầu như luôn luôn trong tình trạng mất liên lạc", Reiss nói.
Trong một cuộc phỏng vấn vào tháng 11/2022 ở podcast trên CBS, Rush thừa nhận về độ rủi ro của tàu ngầm Titan: "Bạn biết đấy, ở một góc độ nào đó, sự an toàn chỉ là một sự lãng phí thuần túy. Ý tôi là, nếu bạn chỉ muốn được an toàn, thì đừng ra khỏi giường, đừng bước ra ngoài và đừng làm gì cả. Tại một số nơi, bạn sẽ chấp nhận một số rủi ro và nhận được phần thưởng đáng giá. Tôi nghĩ rằng tôi có thể làm điều này một cách an toàn trong khi phá vỡ các quy tắc chung", Rush nói.
Titan chở 5 người gồm CEO OceanGate Stockton Rush, cha con tỷ phú Pakistan Shahzada Dawood và Suleman Dawood, chuyên gia thám hiểm Titanic Paul-Henri Nargeolet và tỷ phú người Anh Hamish Harding, Chủ tịch Action Aviation mất tích vào ngày 18//6 khi lặn xuống đáy biển khám phá Titanic. Một phương tiện điều khiển từ xa (ROV) đã tìm thấy các mảnh vỡ của Titan dưới đáy biển Bắc Đại Tây Dương, cách mũi tàu Titanic khoảng 500 m. Chuẩn Đô đốc Lực lượng Bảo vệ bờ biển Mỹ John Mauger cho biết mảnh vỡ "phù hợp với một vụ nổ thảm khốc của tàu ngầm mất tích".
Sơn Nam (Theo Mirror)
