Bắt đầu làm vườn trên sân thượng từ năm 2011, vợ chồng chị Lê Thị Ngọc Trân (TP HCM) đã tích lũy được khá nhiều kinh nghiệm. Từ những giống rau quả dễ trồng ban đầu như cải mầm, rau thơm các loại, cải ngọt, dưa leo, khổ qua... đến nay, anh chị đã bổ sung thêm nhiều loại: bầu, bí, ổi, táo, nho...
Ngọc Trân tâm sự rằng vì vợ chồng chị là dân kinh doanh yêu thích trồng trọt nên lúc đầu chỉ mong muốn tạo không gian xanh trong nhà chứ không dám nghĩ tới những mùa bội thu. Nhưng sau đó, do chăm sóc tốt, cây sai trĩu quả nên hai vợ trồng càng ham, trồng đủ loại rau xanh, trái ngọt cho cả nhà thưởng thức.
Sáng sớm, trước khi đi làm, hai vợ chồng chị Trân sẽ lên tưới cây và chiều tối về tưới thêm lần nữa, còn khi phát hiện cây bị sâu bệnh sẽ xịt thuốc trừ sâu rầy tự chế từ tỏi ớt, bắt sâu, tỉa lá vào lúc tối. Cuối tuần, anh chị sẽ dành nhiều thời gian hơn để chiết cây, bón phân, cải tạo phơi phóng đất cũ, tỉa nhánh và làm kĩ thuật làm cho cây sai trái.
Sân thượng nhà chị Trân chỉ rộng khoảng 20 m2 nhưng do bố trí hợp lý hệ thống kệ sắt, khay nhựa, giàn leo nên đủ chỗ trồng nhiều loại. Phần lớn diện tích được dùng để trồng cây ăn trái như ổi, cóc thái, táo ngọt, khế ngọt, lựu, mận, bưởi, quýt đường, chanh, ớt... Phần còn lại là chỗ trồng rau thơm gồm quế, húng lủi, rau răm, diếp cá, rau má, cây sâm lá (để làm sương sâm), lá lốt, sả, gừng, hành lá, rau muống, cải ngọt, bạc hà, mồng tơi... Đó là những cây trồng tương đối cố định. Ngoài ra, mùa nào thức nấy, vợ chồng chị Trân còn trồng cà tím, cà chua, dưa leo, khổ qua, mướp, dưa lê, bầu, bí...
Trộn đất trước khi trồng là bước đầu tiên chị Trân lưu ý nếu muốn trồng rau quả trên sân thượng. Vợ chồng chị sử dụng đất Tribat trộn với xơ dừa, phân bò, phân trùn quế theo tỉ lệ 2 đất : 1 xơ : 1 phân bò đã qua xử lí : 1/2 phân trùn quế.
Với những cây ngắn vụ như cải, xà lách và các loại dây leo, mỗi khi thu hoạch xong, anh chị sẽ trải mỏng ra phơi nắng khoảng 2-3 ngày để diệt sâu bệnh, sau đó mua tiếp đất, xơ dừa, phân bò và trùn quế trộn vào trồng tiếp.
Trong quá trình trồng, có thể bón bằng bã cà phê trộn với đất hay rải bã cà phê rang quanh gốc để bổ sung dinh dưỡng, phòng trừ sâu bệnh (đặc biệt là kiến). Dùng than đập dập rải quanh gốc cũng là cách tốt để trừ các loại sinh vật gây hại cho cây.
Chị Trân cho rằng, mỗi cây có một cách chăm sóc và tưới tiêu khác nhau. Cây ăn quả trồng sân thượng thì nên tỉa nhánh ngọn giữ cây thấp vừa, phát tán cây theo hình nấm, không cho cây quá cao, để nơi ánh nắng trực tiếp nhiều (cây cối nói chung rất cần ánh nắng, trước là quang hợp và sau là sẽ ít sâu bệnh, rầy trắng tấn công).
Đối với cây ổi, khi đâm nhánh ra hoa, chị đếm từ bông lên 4 lá hai bên cắt ngang cho cây tập trung nuôi trái mà không phát triển lá thân nữa. Cây táo thì rạch nhẹ thân và sau hai vụ trái chặt ngang thân chính, chỉ chừa khoảng 30-40 cm từ gốc lên giúp cây ra nhánh mới sai trái và to hơn. Cóc, lựu thì phát tán lá, tỉa bớt và lưu ý tưới nhiều nhưng cũng cần thoát nước tốt, nếu không sẽ bị vàng lá hay chết cây. Loại dây leo như dưa lê, dưa hấu phải ngắt đọt, bẻ bớt nhánh cho dây leo tỉa nhánh, khi leo được khoảng 40 cm mới hạ dây xuống đất cho bám rễ phụ, tiếp tục phát triển. Dưa leo, bầu, bí, mướp, khổ qua bắt buộc sáng sớm thụ phấn cho bông cái bằng cách bẻ hết cánh của hoa đực, chừa nhụy rồi úp vào hoa cái.
Khi cây đang ra hoa, chị Trân lưu ý tuyệt đối không bón phân và tưới nước nhiều (tưới vừa đủ một lần/ngày, nắng nóng quá thì có thể tưới thêm lần nữa và chỉ tưới vào lúc sáng sớm hay chiều tối, không tưới khi trưa nắng nóng) sẽ dẫn đến hiện tượng rụng bông. Chị chỉ bón phân và tưới nhiều vào thời điểm trước khi ra bông và khi cây đã đậu quả.
Anh chị sử dụng thuốc trừ sâu tự chế từ nguyên liệu thiên nhiên như ớt, tỏi, gừng... nên rất yên tâm với chất lượng rau ăn lá trong vườn.
Rau ăn lá và rau gia vị được trồng trong những khay nhỏ hình chữ nhật để tiện di chuyển vị trí theo nhu cầu hứng nắng của mỗi loài.
Vợ chồng chị Trân có hai con trai, 11 tuổi và 6 tuổi. Các bé luôn hào hứng mỗi khi được thu hoạch và thưởng thức những loại trái cây tươi ngon trong vườn nhà.
Dưa lê trồng trong chậu tuy kích cỡ nhỏ nhưng độ ngọt thì không thua kém nhiều so với loại chị Trân mua ngoài siêu thị. Tuy vậy, được ăn quả do chính tay mình trồng khiến cả gia đình chị đều thấy ngon miệng hơn.
Cùng nhau chăm sóc cho khu vườn cũng là hoạt động được cả gia đình yêu thích, giúp các thành viên gắn bó với nhau.
Kiến thức về trồng trọt được anh chị học hỏi trên mạng, từ những người có kinh nghiệm và tự rút ra trong thực tế làm vườn.
Sắp tới, vợ chồng chị Trân dự định sẽ trồng thêm nhiều loại trái cây khác theo khẩu vị yêu thích của cả nhà.
|
1. Cách diệt một số loại sâu bệnh phổ biến - Ốc sên: Lấy miếng mít (còn vỏ, còn xơ) đặt ngay đất, khoảng 3-4 tiếng sau ốc sên tự bu đầy miếng mít, chúng ta chỉ việc bỏ thùng rác. Cách khác có thể dùng vỏ trứng nghiền nát rắc vào hố trước khi trồng cây. Sau đó, hai tuần một lần, bạn lại rắc thêm một ít vỏ trứng vụn xung quanh gốc cây. - Cuốn chiếu: Rải một lớp trấu tươi hoặc rắc bột vôi, thuốc diệt kiến xung quanh. Hoặc bạn dùng Permethrin 50 EC xịt trên mặt chậu. Lưu ý, cuốn chiếu cũng góp phần phân hủy rác hữu cơ, không có hại, nếu được thì không nên giết chúng. - Sâu: Trồng rau quả sân thượng, số lượng cây không nhiều nên bạn có thể tìm và trực tiếp bắt bằng tay, còn không thì sử dụng thuốc trừ sâu tự chế pha loãng xịt vào bề mặt lá. - Kiến: Dùng dung dịch gồm tỏi, tiêu cay, xà phòng, dầu thực vật, dầu lửa và nước phun trừ kiến. Cách khác, bạn đổ hỗn hợp đường mịn và baking soda vào đường đi của kiến, sâu bọ. Kiến không thích dưa leo nên bạn cũng có thể rắc vỏ dưa leo trên lối đi của kiến. Còn nếu thấy tổ kiến, bạn có thể rải một hoặc hỗn hợp gồm tiêu đen, bột quế, ớt bột, muối lên trên. - Rệp sáp: Để diệt rệp hiệu quả, chỉ cần bẫy hết kiến trong vườn theo phương pháp sau: Xay 0,5 - một kg mỡ lợn sống (hoặc rán mỡ nước để đông lại), trộn đều với một gói Regent 1,6g để bôi lên gốc cây. Đây là biện pháp hữu hiệu để diệt kiến, trừ rệp đồng thời. 2. Thuốc trừ sâu tự chế Thông thường, những loại rau, củ, quả có chứa hàm lượng tinh dầu mạnh như ớt, tỏi, hành, gừng, chanh... sẽ có tác động lên những loài bọ, côn trùng gây hại cho cây cối. Do vậy, chúng thường hay được sử dụng để làm thuốc trừ sâu tại nhà. - Tỏi: Để tự chế thuốc trừ sâu, bạn cần bóc vỏ, giã nát khoảng 2-3 củ tỏi rồi pha vào hai bát nước vừa. Sau khi để ở nơi râm mát trong một ngày thì chắt lấy nước cốt. Khi cần tưới rau, pha loãng vào khoảng 4l nước, dùng thay thế cho các loại thuốc trừ sâu thông thường. Tuy nhiên, bạn cần tránh bất kỳ loại phân bón hóa học nào khi dùng thuốc trừ sâu tự chế vì nó làm giảm khả năng chống sâu bệnh của các thành phần quan trọng trong tỏi. - Vỏ trứng: Nghiền nát vỏ trứng và rắc vào hố trước khi trồng cây. Sau đó, hai tuần một lần, bạn lại rắc thêm một ít vỏ trứng vụn xung quanh gốc cây. Những loại động vật phá hoại thân mềm như sâu, ốc sên... ghét bị bám dính vỏ trứng lên thân. - Ớt, tỏi, gừng và rượu: Công thức gồm một kg ớt tươi, một kg tỏi, một kg gừng. Giã hoặc xay nhuyễn hỗn hợp tỏi, ớt, gừng rồi ngâm với rượu theo tỉ lệ 1:1 trong thùng kín. Thùng để ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp trong suốt quá trình ủ. Sau khoảng 15-20 ngày ủ, bạn có thể đem ra sử dụng. Ngay khi thấy có sâu bệnh, bạn nên phun hỗn hợp thuốc trừ sâu từ ớt, tỏi, gừng. Khi dùng, lấy khoảng 200-300 ml hỗn hợp hòa vào 5l nước rồi phun đều lên bề mặt lá. Bạn đứng theo chiều gió để tránh thuốc bay ngược vào mắt gây đau rát. |
