Thứ trưởng thường trực Bộ Thương mại Mai Văn Dâu. |
Bắt Vụ phó xuất nhập khẩu |
Ông Dâu không bình luận về việc Vụ phó Xuất nhập khẩu Lê Văn Thắng bị bắt giam và cho biết ông vừa đi công tác về đến nơi nên chưa hiểu rõ sự việc. Ông Dâu nói: "Bộ hoàn toàn không có thông tin chính thức về vấn đề này. Nếu biết, đã xử lý mạnh tay từ lâu. Thực tế thì Bộ trưởng Trương Đình Tuyển trước đây đã ký quyết định thanh tra nội bộ. Nhưng những thông tin tố cáo từ phía doanh nghiệp đều do Bộ Công an nắm bắt được và họ tiến hành điều tra", ông nói.
Quan tâm nhiều nhất tới sự vụ này phải kể tới các doanh nghiệp dệt may. Giám đốc một số đơn vị ví vụ này ngang tầm những sai phạm tại Tổng công ty Dầu khí Việt Nam và giá trị có thể lên tới hàng trăm tỷ đồng. Thậm chí có người còn coi đây là một vụ án Năm Cam thứ 2 và hy vọng nó sẽ góp phần minh bạch hoá công tác phân bổ quota dệt may sau này.
Theo một số doanh nghiệp, khuất tất lớn nhất trong việc phân bổ quota dệt may đi Mỹ 2004 chính là việc phân hạn ngạch thành tích dựa chủ yếu trên kết quả thực hiện 8 tháng cuối năm ngoái. Liên bộ Thương mại và Công nghiệp đưa ra lý do 4 tháng đầu năm ngoái là thời gian chưa áp hạn ngạch, còn xuất tự do nên số liệu thực hiện không phản ánh đúng năng lực. Tuy nhiên, giới doanh nghiệp cho rằng lý do này không thoả đáng và nhiều lần lên tiếng phản đối. "Quota được phân cho mỗi doanh nghiệp là thành tích, tài sản, tiền bạc mà hàng chục nghìn công nhân phải đổ mồ hôi mới làm ra. Việc cắt bỏ thành tích 4 tháng đầu năm chính là tước đoạt tài sản của doanh nghiệp", một doanh nghiệp bức xúc nói.
Chuyện xây dựng hệ số phân bổ quota (thường được gọi là hệ số k) cũng gây không ít nghi ngờ và bất bình. Khi doanh nghiệp thắc mắc, chính ông Lê Văn Thắng cho rằng, việc tính toán hệ số k rất phức tạp và là công việc đòi hỏi chuyên môn, nghiệp vụ.
Cũng vì thiếu hạn ngạch, hoặc việc xin cấp hạn ngạch quá khó khăn, nhiều doanh nghiệp đã phải tính chuyện mua bán hạn ngạch. Theo phản ánh của một doanh nghiệp vừa và nhỏ ở TP HCM, từ cuối năm ngoái, ngay khi bắt đầu phân bổ quota dệt may 2004, xuyên suốt từ Bắc vào Nam đã hình thành nên một chợ mua bán hạn ngạch vô cùng sôi động. Ngay tại cổng cơ quan hải quan TP HCM, cũng có người thường xuyên ngồi và ngang nhiên rao bán hạn ngạch. "Nếu mình đồng ý, họ sẽ tới tận nhà máy để làm thủ tục. Số tiền bỏ ra để mua hạn ngạch rất lớn nhưng chẳng còn cách nào khác, chúng tôi phải mua để đảm bảo công ăn việc làm cho người lao động. Và tính đi tính lại, còn rẻ hơn là mất công chạy vạy đây đó", đại diện doanh nghiệp này nói. Thậm chí có trường hợp đến khiếu nại với cơ quan chức năng đã nói thẳng vì họ không thể chen chân được vào đường dây chạy hạn ngạch nên đành phải đi tố cáo.
Theo VnExpress, một trong những đơn vị đứng lên tố cáo sai phạm về phân bổ hạn ngạch chính là một doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tại Bình Dương có kim ngạch xuất khẩu dệt may sang Mỹ khá lớn. Theo phản ánh của một số doanh nghiệp dệt may, đơn vị này từng được ưu ái rất nhiều, chẳng hạn, lượng hạn ngạch ở Cat 338/339 mà công ty FDI này được phân bổ trong năm nay lên tới 1,240 triệu tá, tương đương 1/10 tổng hạn ngạch của cả Cat phân bổ cho VN năm nay.