Parwana Malik, cô bé 9 tuổi với đôi mắt sẫm màu và hai má ửng hồng, cười đùa vui vẻ bên chúng bạn khi chơi nhảy dây ở bãi đất trống bụi bặm. Nhưng nụ cười đó biến mất khi Parwana trở về nhà - một túp lều nhỏ với những bức tường xây bằng đất - nơi cô bé được nhắc về số phận của mình: bị bán làm cô dâu nhí cho một người xa lạ.
Người đàn ông muốn mua Parwana hiện 55 tuổi, nhưng với cô bé, đó chỉ là "một ông lão" có đôi lông mày và bộ râu bạc trắng. Nói với CNN hôm 22/10, Parwana cho biết cô bé sợ ông ta sẽ đánh em, bắt em phải làm việc trong nhà.
Nhưng bố mẹ Parwana nói họ không còn sự lựa chọn. Bốn năm trước, cả gia đình sống trong trại di cư ở tỉnh Badghis, phía bắc Afghanistan, nhờ viện trợ nhân đạo và mức thù lao vài USD một ngày cho một công việc nặng nhọc. Nhưng cuộc sống của họ trở nên khó khăn hơn từ khi Taliban lên nắm quyền ở Afghanistan vào ngày 15/8. Do viện trợ quốc tế cạn kiệt và nền kinh tế bị sụp đổ, họ không có tiền để đáp ứng những nhu cầu thiết yếu như mua lương thực. Vài tháng trước, bố Parwana đã phải bán đi cô con gái 12 tuổi.
Phóng viên CNN đã được cặp vợ chồng tạo điều kiện để trò chuyện với các con họ và quay rõ mặt những đứa trẻ, bởi họ cho biết bản thân không thể thay đổi được điều này.
"Ngày qua ngày, số lượng các gia đình phải bán con lại tăng lên. Thiếu lương thực, không công ăn việc làm, các gia đình chỉ còn cách đó", Mohammad Naiem Nazem, một nhà hoạt động vì nhân quyền ở Badghis, nói.
Ban đêm, anh Abdul Malik, bố của Parwana, không thể ngủ. Trước hôm bán cô bé, anh nói "thấy đau lòng" vì cảm giác tội lỗi, xấu hổ và lo lắng. Malik đã cố tránh phải làm điều này bằng cách đến thủ phủ Qala-e-Naw tìm việc nhưng không thành công, thậm chí còn mượn "rất nhiều tiền" từ họ hàng. Vợ anh cũng phải xin đồ ăn của những người khác trong trại.
Nhưng Malik vẫn không thể làm khác nếu muốn nuôi cả gia đình. "Nhà chúng tôi có 8 người. Tôi phải bán bớt con đi thì những người còn lại mới sống sót được", anh nói, cho biết thêm số tiền bán Parwana sẽ chỉ giúp gia đình cầm cự vài tháng, trước khi anh tìm ra giải pháp khác.
Về phần Parwana, cô bé mong bố mẹ sẽ thay đổi suy nghĩ. Cô bé từng mơ ước trở thành giáo viên, và không muốn bỏ học giữa chừng. Nhưng những lời cầu xin của em chỉ vô ích.
Hôm 24/10, Qorban, người mua Parwana, đến nhà và trao cho bố cô bé cừu, đất đai và tiền mặt với tổng giá trị 200.000 Afghani (khoảng 2.200 USD). Qorban không mô tả vụ mua bán này là hôn nhân, nói rằng ông ta đã có vợ và sẽ chăm sóc Parwana như một trong các con mình.
"Giá mua Parwana khá rẻ, bố cô bé rất nghèo và ông ấy cần tiền", Qorban nói. "Cô bé sẽ làm việc trong nhà tôi. Tôi sẽ không đánh cháu, sẽ đối xử tử tế như thành viên trong nhà".
Đội chiếc khăn trùm đầu màu đen và đeo vòng hoa sặc sỡ, Parwana che mặt thút thít khi bố cô bé vừa khóc vừa nói với Qorban: "Cô dâu của ông đây. Xin hãy chăm sóc con bé. Giờ đây ông phải chịu trách nhiệm về nó, xin đừng đánh con bé".
Qorban đồng ý, rồi gỡ tay Parwana và dẫn em ra khỏi nhà. Malik đứng ở cửa nhìn khi đứa con gái 9 tuổi ra sức níu lại, nhưng vô ích. Cô bé bị kéo ra chiếc xe ôtô đang chờ sẵn rồi từ từ rời đi.
Kể từ khi Taliban lên nắm quyền, những trường hợp như Parwana ngày càng tăng. Dù gả bán trẻ dưới 15 tuổi bị xem là trái pháp luật, việc này vẫn diễn ra nhiều năm qua, đặc biệt ở các vùng nông thôn Afghanistan. Tuy nhiên, từ tháng 8, khi nạn nghèo đói và tuyệt vọng lan rộng, số trẻ bị bán càng tăng nhanh.
Theo báo cáo mới đây của Liên Hợp Quốc, hơn nửa dân số Afghanistan đang đối mặt tình trạng mất an ninh lương thực nghiêm trọng. Hơn ba triệu trẻ em dưới 5 tuổi sẽ bị suy dinh dưỡng cấp tính trong vài tháng tới. Trong khi đó, giá lương thực tăng vọt, các ngân hàng cạn kiệt nguồn tiền và công nhân làm việc không được trả lương.
Gần 677.000 người đã phải di dời trong năm nay do giao tranh, theo Văn phòng Điều phối các Vấn đề Nhân đạo của LHQ (UNOCHA). Nhiều người trong số họ phải sống trong lều hay những lều dựng tạm ở các trại di dời nội bộ giống gia đình Parwana.
"Đây thực sự là một cơn đại hồng thủy", Heather Barr, phó giám đốc bộ phận quyền phụ nữ tại Tổ chức Theo dõi Nhân quyền cho biết. "Chúng ta không phải còn vài tháng hay vài tuần để ngăn chặn tình trạng khẩn cấp này, mà chúng ta đang sống trong sự khẩn cấp đó".
Vấn đề đặc biệt nghiêm trọng đối với các bé gái Afghanistan, những đứa trẻ hiện ở nhà và nhìn anh trai chúng được quay lại trường học kể từ khi Taliban lên nắm quyền kiểm soát. Taliban cho biết đang lên kế hoạch để các bé gái đi học lại, nhưng chưa nói rõ khi nào điều đó xảy ra hoặc điều kiện nào có thể được áp dụng.
Sự bấp bênh cùng với tình trạng nghèo đói gia tăng đã khiến nhiều bé gái bị đẩy vào thị trường mua bán hôn nhân.
"Khi một bé gái đi học nghĩa là gia đình đang đầu tư cho tương lai của cô bé. Nhưng khi đứa trẻ này bị cho thôi học, nghĩa là nhiều khả năng em sẽ bị gả bán", Barr nói, cho biết một bé gái bị bán làm cô dâu nhí đồng nghĩa cơ hội tiếp tục đi học hay theo đuổi con đường riêng gần như là số 0. Thay vào đó, đứa trẻ sẽ đối mặt với tương lai đen tối hơn nhiều.
Theo Quỹ Dân số Liên hợp quốc (UNFPA), gần 10% bé gái Afghanistan từ 15 đến 19 tuổi sinh con hàng năm do không được tiếp cận với các biện pháp tránh thai hoặc dịch vụ sức khỏe sinh sản. Nhiều em còn quá nhỏ để đồng ý quan hệ tình dục và phải đối mặt với các biến chứng khi sinh con do cơ thể chưa phát triển đầy đủ. Theo UNFPA, tỷ lệ tử vong do mang thai ở thiếu nữ Afghanistan từ 15 đến 19 tuổi cao gấp đôi tỷ lệ ở phụ nữ từ 20 đến 24 tuổi.
Hướng Dương (Theo CNN)