TS, bác sĩ Lương Hồng Châu, Trưởng khoa, cho biết nhiễm độc tai là do tác dụng phụ của một số dược phẩm hay tác dụng độc của một số loại hóa chất.
Mới đây, bác sĩ Châu tiếp nhận bệnh nhân H. bị tai biến do dùng thuốc. Trước đó bệnh nhân H. bị ho dai dẳng và được một bác sĩ bệnh viện tuyến trung ương tại Hà Nội cho tiêm thuốc kháng sinh Gentamycine liên tục suốt 1 tháng.
Khi bệnh nhân thấy chóng mặt, buồn nôn, ù tai, bác sĩ này vẫn khẳng định thuốc không gây ảnh hưởng gì và tiếp tục tiêm cho bệnh nhân. Không lâu sau đó bệnh nhân không nghe thấy gì nữa. Khám tại Bệnh viện Tai Mũi Họng TW các bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân H. bị điếc do tiêm thuốc Gentamycine.
Do giá thành thuốc Gentamycine khá rẻ (khoảng 1.000 đồng/ống) nên nhiều bác sĩ ở các cơ sở y tế tuyến dưới, thậm chí cả bác sĩ tại phòng khám của Bệnh viện Tai Mũi Họng TW cũng kê đơn cho bệnh nhân bị bệnh viêm đường hô hấp trên dùng lâu dài mà không để ý đến phần chống chỉ định của thuốc.
Đặc biệt, tại các vùng nông thôn, người dân chỉ thấy trẻ con ho một chút cũng cho tiêm thuốc Gentamycine vì tác dụng của thuốc đối với việc cắt cơn ho rất tốt.
Bác sĩ Lương Hồng Châu cho biết Gentamycine là loại thuốc có nguy cơ gây ngộ độc cả ốc tai và tiền đình. Triệu chứng đầu tiên và thường gặp nhất của ngộ độc thuốc này là chóng mặt do tổn thương tiền đình.
Khả năng gây ngộ độc của Gentamycine đã được dự báo trước khi có các nghiên cứu lâm sàng cụ thể. Hiện nay thống kê của ngành y tế cho thấy khoảng 2% bệnh nhân dùng thuốc Gentamycine bị ngộ độc.
Ngoài ra một số loại thuốc nhỏ tai cũng gây điếc tai cho người sử dụng. Bác sĩ Châu từng gặp nhiều trường hợp bệnh nhân thấy người khác có biểu hiện bệnh giống mình nên dùng đơn thuốc của người đó để mua thuốc cho bản thân sử dụng nên gây hậu quả đáng tiếc.
Triệu chứng ù tai là dấu hiệu đến sớm và là dấu hiệu báo khả năng có ngộ độc tai trong. Ù tai thường đi kèm điếc thần kinh, nhiều khi được phát hiện kịp thời và dùng thuốc điều trị thì triệu chứng này không phải sẽ hết ngay lập tức.
Khi bệnh nhân thấy nghe kém nghĩa là giai đoạn này thính lực không thể phục hồi, sẽ nghe kém vĩnh viễn.
Chóng mặt là dấu hiệu của tổn thương tiền đình, có thể xuất hiện sớm hay muộn hơn dấu hiệu ù tai, nghe kém. Bệnh nhân có thể thấy mất thăng bằng, rối loạn tư thế, dáng đi. Đặc biệt, bệnh nhân có thể không điều chỉnh thăng bằng theo cảm nhận của mắt mình, nhất là sau khi thay đổi tư thế.
Hiện nay một số loại thuốc nhỏ tai rất hay được bác sĩ kê đơn, hoặc bệnh nhân tự ý đi mua như thuốc Polydexa (Pháp), Otipax… Đáng lưu ý là trong thành phần những thuốc này có chất dễ gây ngộ độc tai trong vì vậy trong phần hướng dẫn sử dụng thuốc được ghi rất rõ là “không sử dụng thuốc trong trường hợp màng nhĩ bị thủng, chỉ được sử dụng cho viêm tai giữa cấp màng nhĩ không thủng”.
Nhưng nhiều người vẫn có tâm lý thích dùng thuốc ngoại với suy nghĩ thuốc càng đắt tiền càng tốt. Bởi vậy khi bác sĩ ghi đơn mua thuốc Colydexa (giá khoảng 3.000 đồng/lọ) do Việt Nam sản xuất, họ lại đi mua thuốc Polydexa (37 nghìn đồng/lọ) và hậu quả là xuất hiện các triệu chứng ban đầu của điếc. Những triệu chứng này không được phát hiện sớm và ngừng dùng thuốc sẽ khiến bệnh nhân điếc vĩnh viễn.
Do sử dụng thuốc nhỏ tai không đúng chỉ định nên có nhiều bệnh nhân đã bị điếc nặng sau khi nhỏ thuốc để điều trị chứng chảy mủ tai do viêm tai giữa có thủng mảng nhĩ. Đối với trẻ nhỏ việc nhỏ thuốc sai càng nguy hiểm vì bệnh khó phát hiện, dễ gây điếc vĩnh viễn, không hồi phục.
Danh sách các loại dược phẩm có thể gây ngộ độc tai ngày càng kéo dài thêm bởi y học ngày càng phát minh, sáng chế ra các loại dược phẩm mới.
Bác sĩ Châu cho biết các triệu chứng của điếc tai do thuốc có thể xuất hiện ngay lập tức sau lần dùng thuốc đầu tiên, cũng có thể xuất hiện muộn vài tháng sau khi đã sử dụng hết cả liều điều trị. Tổn thương tai có thể xảy ra cả hai bên tai, cũng có khi chỉ tổn thương một bên tai.
Trong trường hợp chỉ bị tổn thương một bên tai thường được phát hiện muộn, đặc biệt ở trẻ em và người lớn tuổi nếu không để ý các triệu chứng.
Mức độ ngộ độc tùy thuộc rất nhiều vào chủng loại thuốc, liều lượng, thời gian dùng thuốc, lứa tuổi. Đặc biệt, bệnh sẽ nặng hơn đối với những người có kèm theo suy giảm chức năng thận, có tiếp xúc với tiếng ồn, sốt, giảm khả năng nghe từ trước.
Bác sĩ Châu khuyến cáo, thấy xuất hiện các triệu chứng ù tai, chóng mặt, nghe kém sau khi dùng một hoặc vài loại thuốc nào đó cần dừng thuốc và đến cơ sở y tế chuyên khoa tai thần kinh để kiểm tra tai và điều trị kịp thời. Nếu phát hiện muộn sẽ rất khó hồi phục thính lực.
Cách phòng bệnh tốt nhất là trước khi dùng thuốc của bác sĩ chỉ định vẫn cần thiết đọc hướng dẫn sử dụng. Bệnh nhân không nên thụ động trong chuyện này để tránh những sự cố đáng tiếc xảy ra.
(Theo Tiền Phong)