Từ xa xưa, con người đã không thể cưỡng lại cảm giác thèm ăn những món chiên giòn. Các bằng chứng khảo cổ cho thấy con người cổ đại đã phát minh ra chảo rán hàng nghìn năm trước vào thời kỳ văn minh Lưỡng Hà. Từ đó, các món chiên rán trở nên quen thuộc trên bàn ăn ở mọi châu lục. Ngày nay, mặc dù các món ăn này được chứng minh là chứa nhiều cholesterol, nếu ăn nhiều sẽ không tốt cho sức khỏe, chúng vẫn có sức hút kỳ lạ. Có vô số phiên bản các loại bánh được tẩm bột và chiên ngập dầu trong chảo, lớp vỏ giòn, béo ngậy được bán mỗi ngày trên khắp thế giới.
Mới đây, trang CNN của Mỹ bầu chọn 30 món chiên rán hấp dẫn nhất hành tinh, với nhiều đại diện đến từ các nền ẩm thực Á - Âu. Việt Nam có một đại diện duy nhất là bánh cam, hay còn gọi là bánh rán. "Ở miền Nam, món ăn này được gọi là bánh cam nhưng không hề có hương vị cam hay sử dụng cam làm nguyên liệu. Tên gọi của chúng được đặt theo hình dáng bên ngoài - giống một quả cam. Bánh được làm từ bột gạo nếp. Nhân bên trong là đậu xanh. Chúng được vo viên, lăn trong hạt mè (vừng) và chiên ngập dầu. Bánh rán là một biến thể tương tự của món ăn này ở miền Bắc. Bánh được trộn với lớp mật đường, phần nhân bên trong đậu xanh nhưng được làm hơi rỗng", CNN mô tả.
Bánh rán phủ vừng.
Bánh cam hay bánh rán đều là những món ăn quen thuộc ở cả hai miền, thường được bán trên hè phố hay trong các khu chợ bình dân. Giá mỗi chiếc chỉ vài nghìn đồng. Đây là món quà chiều giản dị, được lòng cả du khách quốc tế.
Loại bánh mà CNN mô tả ở miền Bắc còn có tên gọi quen thuộc hơn là bánh rán lúc lắc. Phần nhân đậu xanh được xay nhuyễn với đường và sên trên chảo tới khi không còn dính. Phần vỏ gồm bột nếp, trộn đường và nước nóng, nhào đến khi mịn rồi bọc ra ngoài phần nhân đã vo viên, cuối cùng, lăn qua một lớp vừng. Bánh được chiên trên lửa nhỏ, phần vỏ nở căng phồng, tách ra khỏi phần nhân đậu xanh. Khi chín, cầm bánh lên, bạn có thể cảm nhận được phần nhân lúc lắc bên trong, tạo nên sự đặc biệt của món ăn. Bánh rán có lớp vỏ mỏng, giòn, thơm mùi vừng, nhân béo thơm vị đậu xanh. Bánh kích thước nhỏ, ăn không ngấy.
Còn ở miền Nam, bánh cam thường đi đôi với bánh còng thành "cặp bài trùng". Những người bán bánh cam, bánh còng thường xếp bánh trên mâm, đội trên đầu, đi khắp các con phố để rao hàng, làm nên sự độc đáo của loại bánh dân dã này. Cả hai loại bánh đều làm từ bột nếp và bột gạo. Bánh cam có nhân đậu xanh nhuyễn mịn bên trong, còn bánh còng không có nhân mà chỉ có bột bánh. Bánh cam màu cam đậm, kích cỡ tương đương quả cam nhỏ. Trong khi đó, bánh còng được làm thành hình tròn, rỗng ruột.
Khoai tây chiên kiểu Pháp cũng lọt danh sách này.
Bên cạnh bánh cam, bánh rán, danh sách 30 món chiên rán ngon nhất hành tinh còn có khá nhiều đặc sản quen thuộc như khoai tây chiên kiểu Pháp, tempura và katsu của Nhật, churros của Tây Ban Nha, zucchini và pizza của Italy, gà chiên của Hàn Quốc, bánh mì tôm kiểu Hong Kong...
