Ali Wong sinh năm 1982, có cha là người gốc Hoa và mẹ là người Huế. Năm 2000, Ali đăng ký học ngành Nghiên cứu người Mỹ gốc Á tại Đại học California, Los Angeles (UCLA). Năm cuối, cô quyết định đến Hà Nội du học. Ali mong muốn được học thêm tiếng Việt, kết nối với cộng đồng người Mỹ gốc Việt, tìm hiểu quá khứ của mẹ và nguồn cội bản thân.
Dù được nuôi dưỡng bởi tư tưởng Á Đông, Ali Wong có những suy nghĩ vượt khuôn mẫu gia đình. Suốt quá trình theo học UCLA, nữ diễn viên nhận ra cô có thể lan tỏa ảnh hưởng đến cộng đồng người Mỹ gốc Á bằng nhiều cách, không chỉ gói gọn trong lĩnh vực học thuật. Ali tham gia các vở kịch ứng tác tại LCC – sân khấu đại học dành cho cộng đồng châu Á lớn và lâu đời nhất tại Mỹ.
Bỏ qua kỳ vọng lấy bằng Tiến sĩ và đi theo con đường giảng dạy cha mẹ đặt ra, Ali dấn thân vào sự nghiệp hài kịch. Dẫu vậy, nữ diễn viên vẫn là hình mẫu "con nhà người ta" điển hình của gia đình châu Á. Cô là lớp trưởng thời trung học, tốt nghiệp cử nhân loại xuất sắc và sau đó dành toàn bộ thời gian tại Việt Nam để hoàn thành tiếp chương trình tại Đại học Fulbright.
Năm 2005, Ali Wong về Mỹ và bắt đầu thử sức với hài độc thoại. Cô nhanh chóng bị thu hút bởi tính tự kiểm soát của thể loại này. Mặt khác, là con út trong gia đình bốn anh chị em, Ali luôn khao khát được lắng nghe và hài độc thoại có thể giúp cô thỏa mãn mong muốn ấy. Sau đó, nữ diễn viên chuyến đến New York. Giống nhiều thanh niên khao khát cơ hội tại các thành phố lớn, Ali chật vật trong những ngày đôi mươi.
Giai đoạn đó, cô sống chung với 6 người khác trong một căn gác nhỏ, ăn đậu và gạo lứt mỗi ngày. Đôi khi dư dả hơn, nữ diễn viên tự thưởng nửa con gà. Ali trau dồi giọng nói, phong cách trình diễn và cách truyền tải thông điệp qua các buổi hài độc thoại tại nhiều tụ điểm. Hàng ngày, cô làm việc từ 21h đến 2h sáng hôm sau. Có ngày, cô trình diễn đến 9 màn trong một đêm. Cô thể hiện sự nghiêm túc với nghề khi thử nghiệm tính hiệu quả của một câu đùa ít nhất 20 lần, trước khi đem đi trình diễn rộng rãi.
Xuyên suốt sự nghiệp, Ali Wong cho thấy hài độc thoại là tình yêu lớn nhất của cô. Năm 2014, ngay sau tiệc cưới của mình, nữ diễn viên vội vàng chạy đến tụ điểm, lên sân khấu trong bộ váy cưới và khăn voan để trình diễn. Theo Ali, quãng thời gian dài nhất cô nghỉ hài độc thoại là 13 ngày hưởng tuần trăng mật tại Nhật Bản.
Năm 2016, Netflix phát hành chương trình Baby Cobra của Ali Wong, đánh dấu bước ngoặt lớn trong sự nghiệp hài độc thoại của nữ diễn viên sau hơn một thập kỷ xây dựng tên tuổi. Khán giả lập tức ấn tượng với hình ảnh một cô gái châu Á nhỏ bé, một mình điều khiển sân khấu và chọc cười người xem bằng những câu đùa tế nhị. Tuy nhiên, điều ấn tượng nhất là việc Ali bò trườn trên sân khấu với bụng bầu 7 tháng.
Ali Wong nhanh chóng tạo cơn sốt toàn cầu. Bộ đầm bó sát sọc trắng đen nữ diễn viên mặc trình diễn trở thành trang phục hóa trang được ưa chuộng Halloween năm đó, được chọn trưng bày tại bảo tàng Lịch sử Quốc gia Mỹ. Năm 2017, khi đang mang thai bé gái thứ hai ở tháng thứ 7, cô tiếp tục lên sàn diễn ghi hình tác phẩm Hard Knock Wife cho Netflix.
Vượt khuôn mẫu của một nữ diễn viên gốc Á, Ali Wong thoải mái đề cập đến những chủ đề tình dục, nữ quyền, tiêu chuẩn kép về định kiến giới trong các màn diễn độc thoại. Xuyên suốt hành trình chinh phục người xem, dấu ấn gia đình hiện lên mạnh mẽ. Không lạm bàn về chính trị như nhiều diễn viên khác, Ali gắn kết với khán giả bằng những câu chuyện chân thực trong quá trình làm con, làm vợ và làm mẹ.
Chất giọng mạnh mẽ và lối diễn táo bạo của nữ diễn viên chịu nhiều ảnh hưởng từ cha. Dù là một người đàn ông Á Đông (thường bị mặc định là kín đáo trong việc bộc lộ cảm xúc), cha cô luôn thoải mái hành động, bày tỏ cảm xúc mọi lúc, mọi nơi. Ali chia sẻ ông chính là hình mẫu lý tưởng cô hướng đến.
Năm 2019, Ali Wong xuất bản cuốn sách đầu tay mang tên Dear Girls, tổng hợp lời khuyên nữ diễn viên dành cho hai con gái. Ở lời tựa, Ali chia sẻ ý tưởng viết quyển sách này đến từ bức thư cha cô để lại cho mình lúc qua đời. Đọc thư, nữ diễn viên ước rằng ông có thể nói về bản thân nhiều hơn, về tuổi trẻ và cách ông đã vượt qua thử thách cuộc sống.
Sinh thời, cha cô là một bác sĩ gây mê. Mỗi khi tan ca, ông đều về nhà kể cho Ali nghe những ca bệnh kỳ lạ. Với nữ diễn viên, cha là người có thiên hướng nghệ thuật nhưng bị ràng buộc bởi trách nhiệm xã hội. Do đó, Ali Wong luôn mong muốn phá bỏ định kiến.
Ở tác phẩm nhận đề cử Emmy đầu tiên - Don Wong, cô không ngần ngại thể hiện sự thất vọng trong hôn nhân và mong muốn trở lại cuộc sống độc thân. Trước đó, nữ diễn viên lai Việt từng nhiều lần sử dụng câu chuyện hôn nhân của bản thân cũng như việc từng sảy thai làm chất liệu gây cười. Ali Wong và chồng cô, Justin Hakuta, gặp nhau năm 2010 và bên nhau 12 năm. Dù ly hôn, cả hai vẫn xem nhau như những người bạn tốt và Justin vẫn là quản lý tour diễn của Ali.
Bên cạnh hài độc thoại, Ali Wong còn tạo dấu ấn trong nhiều lĩnh vực khác. Cô là biên kịch series Fresh Off the Boat, kể về cuộc sống của những gia đình châu Á nhập cư tại Mỹ. Năm 2019, nữ diễn viên sản xuất, viết kịch bản và đóng chính phim Always Be My Maybe, được xem là bản cách tân của tác phẩm điện ảnh kinh điển When Harry Met Sally... Trong series Beef, cô biến đổi hình ảnh, hóa thân nhân vật tâm lý phức tạp.
Vừa qua, Ali Wong vào danh sách 100 người ảnh hưởng nhất thế giới của tạp chí TIME, đánh dấu lần thứ hai cô nhận được vinh dự này. Quan sát sự nghiệp của nữ diễn viên từ những ngày lập nghiệp đến khi đạt đến thành công, người bạn diễn lâu năm Randall Park chia sẻ: "Ali làm tất cả vì gia đình, bạn bè, nghệ thuật và không bị chi phối bởi tiền bạc lẫn danh vọng. Khi đã cam kết điều gì, cô ấy sẽ dốc toàn bộ tâm huyết và thời gian cho nó". Suốt gần hai thập kỷ làm nghề, Ali Wong vẫn luôn giữ vững quan điểm như thế.
Đỗ Hoàng
(Theo THR, Vanity Fair, New Yorker, NBC News, Audrey Magazine)