Chủ khu vườn 180 m2 tại TP HCM tên Lê Thị Bích Hân, 30 tuổi. Công việc chính của cô là quản lý một vườn lan ở Hòa Phú, Củ Chi, TP HCM.
Khu vườn của Bích Hân khi lên đèn. Tới nay, Bích Hân đã làm vườn được hơn hai năm, tận dụng đất trống ở bên hông nhà, phía sau kho để trồng trọt. "Tôi rất thích cây cối nhưng tới khi có em bé, tôi mới quyết tâm và có cơ hội trồng. Bởi tôi muốn có thực phẩm an toàn cho con, cả nhà", Bích Hân nói.
Cây trồng theo mùa trong vườn của Bích Hân là các loại bắp, đậu, đậu bắp, măng tây, súp lơ, các loại rau ăn lá và vài loại cây ăn trái.
Bích Hân quy hoạch các chậu trồng sao cho tạo lối đi vừa phải trong vườn. Cô trồng kết hợp đa dạng các loại rau hoa theo hướng xen canh. Xen canh tức là trồng đồng thời hai loại cây khác nhau ở khoảng cách rất gần và xen kẽ với nhau.
Nhưng thành công không đến với Hân dễ dàng. Lúc đầu, vườn bị ngập úng nhiều, cây cối hư hại vào mùa mưa. Tuy vậy, cô không bỏ cuộc, tìm cách khắc phục. Cô tham gia các hội nhóm trồng rau, học hỏi kinh nghiệm, cách làm vườn của nước ngoài.
Bích Hân thiết kế vườn theo dạng Raised Garden Bed, tức là "đóng giường" (đóng chậu) với khung cao hơn so với mặt đất để trồng rau, học hỏi từ người làm nông nghiệp ở nước ngoài. Điều này giúp giảm tình trạng ngập úng khi mưa, hạn chế cỏ dại, thoát nước tốt. Sau mỗi khó khăn làm vườn, Hân cảm thấy mình tiến bộ và học hỏi được nhiều hơn.
Để chuẩn bị cho mỗi mùa trồng trọt, trước đó, Hân lên danh sách những loại sẽ trồng, tìm hiểu đặc tính của cây, lên kế hoạch phân bố vào vị trí nào trong vườn, tính số lượng cây trồng vào. Nhờ cách làm khoa học này mà cô không mất nhiều thời gian chăm sóc.
Cô trồng xen canh khiến cho mỗi garden bed đa dạng chủng loại gồm cả rau, hoa, nhiều màu sắc. "Cách trồng này giúp tạo nguồn thực phẩm đa dạng, cây trồng hỗ trợ cho nhau, thu hút côn trùng có lợi - thiên địch... Nhờ đó mà chăm sóc cũng dễ dàng hơn", Hân tiếp tục.
Cô gợi ý vài loại hoa trồng cùng rau để hạn chế sâu bệnh. Ví dụ, sen cạn là bạn đồng hành với bắp cải, cà chua, dưa leo, củ cải. Trồng cúc vạn thọ tốt cho quá trình phát triển của cà chua, dưa. Hoa hướng dương trồng cùng bắp, cà tím, khoai tây, đậu. Cúc ngũ sắc zinnia, hoa cosmos trồng ở rìa vườn. Hoa cúc xuxi tốt cho toàn bộ vườn và còn là hoa dược liệu.
"Những cây tôi trồng lần đầu đều thành công, ươm đâu được đó, cộng thêm đam mê nên tôi có động lực để làm vườn", Hân nói. Mỗi ngày, cô dành khoảng 2-3 tiếng để chăm sóc vườn vào sáng sớm, chiều tối. Cô hay lập các bảng ghi chú lịch ươm, lịch trồng cây, bón phân, phòng bệnh vào các garden bed để dễ nhớ.
Ở các luống đất, Hân rải lớp phủ bề mặt (mulch) từ vỏ đậu phộng. Lớp phủ này còn có thể là rơm rạ, vỏ cây, mùn cưa, xác cỏ dại, màng phủ nông nghiệp… dùng để che phủ bề mặt đất trồng cây. Lợi ích của nó là tăng cường độ ẩm, giảm nước tưới, hạn chế cỏ dại, cải thiện cấu trúc đất, giúp cây giảm căng thẳng, rối loạn sinh trưởng do sự thay đổi nhiệt độ môi trường, giảm những đợt tấn công từ các loại sâu, bọ, rệp theo mùa. Ngoài ra, nó còn hạn chế đất bắn lên cây khi tưới, giữ lá cây sạch sẽ, hạn chế bệnh hại.
Hiện tại, Hân cũng phòng sâu cho vườn bằng các chế phẩm vi sinh như các loại nấm khuẩn, xen canh, trồng các loài hoa thu hút côn trùng có lợi. Cách trồng cây theo mùa cũng giảm được tác động của sâu bệnh hại.
Theo Hân, làm vườn cũng như nhiều công việc khác, phải đầu tư cả thời gian, công sức lẫn tiền bạc. Khi mới tập tành làm vườn, bạn cần tìm hiểu kỹ, không nên trồng nhiều thứ cùng lúc mà từ từ làm.
Khu vườn với Hân không đơn thuần là nơi "bước ra tìm gì đó để ăn". Đó còn là nơi để cô thư giãn, học hỏi và chỗ để cả gia đình tụ tập, quây quần, có các khoảnh khắc bình yên.
Mỗi khi đến kỳ thu hoạch, Hân sẽ đem tặng rau cho người thân, hàng xóm, những người bán nước mía vì họ thường cho cô bã mía về ủ phân bón cây.
Hằng Trần
Ảnh: NVCC
