1. Nghe
Học thức được ví như một tấm danh thiếp bạn trao cho người khác. Khi có nền tảng giáo dục tốt, bạn sẽ tạo được ấn tượng đẹp đầu tiên với người khác.
Trong đó, việc lắng nghe được người có học thức đặt lên hàng đầu. Những người có học không tùy tiện ngắt lời khi mọi người đang nói chuyện mà lắng nghe cẩn thận những gì người khác nói rồi mới bày tỏ, thảo luận hoặc đưa ra ý kiến.
Mỗi người có một phong cách và cách thể hiện khác nhau. Có người sẽ phát biểu ý kiến trước, sau đó đưa ra ví dụ; có người giới thiệu chủ đề, cuối cùng mới bày tỏ quan điểm; có người mỉa mai trước rồi mới đưa ra ý kiến.
Nếu không lắng nghe những gì người kia nói, bạn rất có thể sẽ làm gián đoạn suy nghĩ của người nghe và gây nhiều hiểu lầm. Chờ đến khi bạn ngắt lời và phát hiện ra mình đã hiểu lầm rồi lặp lại lời giải thích sẽ không khiến cuộc giao tiếp hiệu quả.
Lời nhắc để bạn trau dồi kỹ năng lắng nghe:
- Đừng làm gián đoạn cuộc trò chuyện của người khác bằng những chủ đề không liên quan. Ví dụ, bạn thấy một vài người bạn đang vui vẻ thảo luận về một chủ đề, rồi ngay khi chủ đề kết thúc, bạn bắt đầu xen vào một cách bừa bãi: "Bạn có biết tối qua tôi đã xem bộ phim hài hước nào không?". Câu hỏi của bạn có thể làm xáo trộn sự quan tâm của người khác, gây gián đoạn một câu chuyện hay hoặc khiến khách hàng tiềm năng của người khác bỏ đi. Nếu thực sự muốn buôn chuyện, bạn có thể chọn cách im lặng và lắng nghe trong vài phút, chờ cơ hội trả lời cuộc trò chuyện. Nếu sau khi nghe một lúc, bạn thấy không thích hợp để tham gia thảo luận thì hãy rời đi một cách lặng lẽ và khôn ngoan.
- Đừng vội kết luận rồi mới bình luận. Như đã đề cập trước đó, nếu bạn không lắng nghe những gì người khác đang nói, bạn có thể không được hiểu ý của họ là gì. Điều này dễ dẫn đến hiểu lầm trong giao tiếp.
- Đừng lợi dụng người khác. Việc cướp mất cuộc trò chuyện của người khác có thể khiến mọi người cảm thấy bị xâm phạm và dẫn đến những cảm xúc khó chịu.
2. Nói nhỏ nhẹ
Không ai thích loa to, đặc biệt ở nơi công cộng. Cho dù bạn đang nói to với bạn bè vì tín hiệu điện thoại di động không tốt hay do tiếng bạn vốn to, bạn cần tự nhắc nhở mình không gây ra quá nhiều tiếng ồn để tránh làm phiền người khác. Bởi gây ồn ào bất kể dịp nào sẽ khiến mọi người cho rằng bạn là người thô lỗ và bất lịch sự.
Lời nhắc đặc biệt về các trường hợp bạn cần nói nhẹ nhàng:
- Nói nhỏ khi đi phương tiện giao thông công cộng như tàu điện ngầm, xe buýt, xe lửa... Một số người cần nghỉ ngơi, nghe nhạc hoặc suy nghĩ. Giọng nói to có thể có tác động rất lớn đến người khác.
- Trong nhà hàng: Ăn uống cùng bạn bè là một điều vui vẻ nhưng không có nghĩa phải ồn ào. Trò chuyện vui vẻ trong khi ăn có thể quan trọng hơn cả bữa ăn.
- Các điểm du lịch: Trong những ngày nghỉ lễ, các điểm du lịch thường đông người từ khắp nơi đến chụp ảnh, mua sắm và cười đùa vui vẻ. Nếu mọi người nói chuyện nhẹ nhàng, sự nhàm chán do ùn tắc có thể giảm đi đôi chút.
Nếu bạn cảm thấy khó chịu vì tiếng ồn của những người xung quanh, bạn có thể bước tới và hỏi một cách lịch sự: "Xin lỗi, bạn có thể vui lòng hạ giọng được không?".
3. Đúng giờ
Cảm giác bất an, lo lắng khi chờ đợi là một trải nghiệm vô cùng tồi tệ. Cho dù bạn đến muộn là vô tình, việc để mọi người phải chờ đợi sẽ khiến họ cảm thấy không được tôn trọng và đánh giá cao. Đi trễ là một thói quen xấu, hãy nhanh chóng thay đổi nó.
Nhắc nhở đặc biệt:
- Nếu bạn dự định sẽ đến muộn, hãy nhớ thông báo cho bên kia càng sớm càng tốt. Đây là phép lịch sự cơ bản.
- Nếu không còn cách nào khác là đến muộn và không thể thông báo kịp thời cho người đó, hãy giải thích lý do một cách chân thành và xin lỗi thật lòng khi gặp mặt họ.
Đúng giờ là một đức tính tốt, có thể phản ánh thái độ nghiêm túc và có trách nhiệm của một người trong công việc. Những người có ý thức mạnh mẽ về thời gian cũng sẽ khiến mọi người cảm thấy thoải mái khi làm việc.
4. Biết cảm ơn, xin lỗi
Một người có học thức sẽ không ngại ngùng khi tỏ lòng biết ơn và biết xin lỗi chân thành. Dù chúng ta đã học được lời cảm ơn và xin lỗi khi còn học mẫu giáo, vì một lý do nào đó, chúng ta lại coi một số việc người khác làm cho mình là đương nhiên. Khi người đi trước mở cửa cho bạn, khi bạn cùng phòng mang bữa trưa cho bạn, khi mẹ bạn chuẩn bị bữa ăn, lời nói cảm ơn sẽ khiến mọi người cảm thấy ấm áp.
Giáo sư Adam M. Grant và Giáo sư Francesca Gino, Mỹ đã phát hiện trong một nghiên cứu rằng lời nói "cảm ơn" sẽ tăng gấp đôi tỷ lệ thành công của mọi việc. Lý do là mọi người đều thích cảm giác được cần đến khi người khác cảm ơn và nhận thức được giá trị xã hội mà điều này mang lại. Nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng khi mọi người cảm thấy biết ơn, họ có thể có tác động tích cực đến người khác, đó là sự khuyến khích tích cực cho hành vi tốt. Tương tự, khi bạn làm điều gì sai, đừng chỉ nghĩ về nó và vượt qua nó. Bạn nên chịu trách nhiệm về việc mình làm và xin lỗi nếu sai.
5. Đừng dễ dàng phán xét người khác
Chúng ta thường vô thức nói sau lưng một người và bày tỏ ý kiến một cách thiếu kiên nhẫn dựa trên ngoại hình, màu da, lời họ nói, một cuộc gặp gỡ hay một buổi biểu diễn. Nhưng thực ra không có gì là ngẫu nhiên cả. Cô gái bị rụng lông mi giả có lẽ vừa khóc sau khi chia tay bạn trai. Người keo kiệt với người khác có thể do bố mẹ chờ họ gửi tiền về nhà chữa bệnh.
Thấu hiểu cho người khác hơn và không dễ dàng phán xét là dấu hiệu của người có nền tảng giáo dục tốt. Những người thực sự tự tin sẽ không lãng phí thời gian để đánh giá người khác, họ cũng sẽ không lo lắng quá nhiều về cách người khác đánh giá mình. Sự bình tĩnh này dựa trên hiểu biết và sự tự tin vào chính mình. Sự tự tin này sẽ khiến bạn trông điềm tĩnh và có học thức.
6. Đừng dễ dàng phàn nàn
Dù trong cuộc sống hay công việc, không ai thích một người luôn phàn nàn. Nhịp sống của xã hội hiện đại ngày càng căng thẳng, cuộc sống và công việc không hề dễ dàng với tất cả mọi người, mỗi ngày ai cũng có thể gặp phải những điều tồi tệ. Những người có học thức sẽ biết cách quản lý cảm xúc và giải quyết vấn đề một cách bình tĩnh khi mọi việc không như ý muốn.
Nhiệm vụ của bạn là phải làm tốt công việc và quản lý tốt cảm xúc trong công việc. Nếu gặp chuyện không hay mà bạn cứ phàn nàn khắp nơi sẽ làm tốn thời gian của mọi người, mang đến cho họ những áp lực không thể giải thích được mà vốn dĩ họ không nên gánh chịu.
Những người có học thức không dễ dàng phàn nàn mà luôn tìm kiếm giải pháp và lối thoát trong nghịch cảnh.
7. Vứt bỏ rác bạn tạo ra
Những người có học thức không coi việc phục vụ người khác là điều hiển nhiên. Khi ăn ở nhà hàng, nhiều người để rác tràn lan trên mặt bàn ăn. Bạn có thể nói rằng người phục vụ sẽ đến và lấy nó. Tuy nhiên, rác bạn vứt trước khi người phục vụ đến thu gom sẽ ảnh hưởng đến cảm giác thèm ăn của người khác, và nó cũng sẽ khiến người phục vụ phải làm thêm việc.
Nếu bạn là người chu đáo, bạn sẽ cố gắng tạo ra càng ít rác càng tốt. Nếu bạn thực sự không thể làm được, bạn có thể dọn rác và giúp người phục vụ khi họ đến thu gom.
Điều này đúng với các nhà hàng và những nơi công cộng khác. Xử lý rác thải do bạn tạo ra là sự tôn trọng đối với sức lao động của người khác và môi trường.
8. Lau bụi ở đế giày trước khi bước vào cửa
Trước khi vào nhà người khác, hãy lau sạch bụi bẩn ở lòng bàn chân trên tấm thảm trước cửa, nhất là vào những ngày mưa. Chủ nhà sẽ rất biết ơn sự chu đáo của bạn. Để đón khách, chủ nhà có thể đã lau sàn nhà hàng giờ đồng hồ cho sạch sẽ. Nhưng nếu bất cẩn, bạn sẽ mang bụi, cát, những vật thể không rõ nguồn gốc từ đâu vào nhà ngay khi vừa bước qua cửa.
9. Khi xếp hàng lên xe bus, hãy để mọi người xuống trước rồi bạn mới lên
Hãy để những người khác xuống xe trước rồi bạn mới lên xe, giúp mọi người lên xuống xe dễ dàng hơn. Nhắc nhở đặc biệt: Vui lòng sử dụng chi tiết này theo điều kiện quốc gia và điều kiện thực tế.
9 chi tiết nhỏ trên không thể bao gồm tất cả các lĩnh vực mà giáo dục nên đề cập nhưng ít nhất chúng cũng bao gồm một số yếu tố cần thiết, đó là sự tôn trọng, quan tâm, chân thành và không ảnh hưởng đến người khác.
Hằng Trần (Theo Aboluowang)