"Với niềm hy vọng lớn lao, tôi tuyên bố Covid-19 không còn là tình trạng khẩn cấp về sức khỏe toàn cầu", Tedros Adhanom Ghebreyesus, Tổng giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) nói trong cuộc họp với Ủy ban Khẩn cấp của Cơ quan Y tế toàn cầu hôm 4/5. Ông Teros cho biết thêm rằng tuyên bố này không có nghĩa là Covid-19 không còn là mối đe dọa sức khỏe toàn cầu.
WHO lần đầu tuyên bố Tình trạng Khẩn cấp về Sức khỏe Cộng đồng (PHEIC) ngày 30/1/2020, vài tuần sau khi nCoV được phát hiện tại Trung Quốc.
Trong một cuộc gọi thông báo với báo chí về quyết định này, một số thành viên của WHO đã xúc động khi kêu gọi các quốc gia suy ngẫm về những bài học kinh nghiệm trong đại dịch.
"Chúng tôi không thể quên những giàn thiêu đó, cũng không thể quên những ngôi mộ đã được đào lên. Không ai trong chúng tôi ở đây sẽ quên chúng", Maria Van Kerkhove, trưởng nhóm kỹ thuật của WHO về Covid-19, cho biết.
Tỷ lệ tử vong do Covid đã giảm từ mức cao nhất là hơn 100.000 người mỗi tuần vào tháng 1/2021 xuống chỉ còn hơn 3.500 trong tuần tính đến ngày 24/4/2023, theo dữ liệu của WHO. Điều này phản ánh việc tiêm chủng rộng rãi, khả năng điều trị tốt hơn và mức độ miễn dịch của dân số với virus sau lần nhiễm trước đó.
Chấm dứt tình trạng khẩn cấp cũng có thể đồng nghĩa các nỗ lực hợp tác hoặc tài trợ quốc tế cũng chấm dứt hoặc chuyển trọng tâm.
"Cuộc chiến vẫn chưa kết thúc. Chúng ta vẫn còn những điểm yếu trong cơ thể khiến ta dễ nhiễm phải virus này hoặc virus khác. Và điều đó cần phải được khắc phục", giám đốc khẩn cấp của WHO Michael Ryan cho biết.
Năm ngoái, Tổng thống Mỹ Joe Biden nói rằng đại dịch đã kết thúc. Giống một số quốc gia khác, nền kinh tế lớn nhất thế giới này sẽ chính thức dỡ bỏ tình trạng khẩn cấp trong nước đối với Covid-19 vào ngày 11/5, nghĩa là chính phủ sẽ ngừng cung cấp vaccine và xét nghiệm cho nhiều người, chuyển trách nhiệm sang thị trường thương mại.
Tháng 4/2022, Liên minh châu Âu (EU) cũng nói rằng giai đoạn khẩn cấp của đại dịch đã kết thúc và các khu vực khác cũng đã thực hiện các bước tương tự.
Tuyên bố của WHO được đưa ra chỉ 4 tháng sau khi Trung Quốc chấm dứt các hạn chế nghiêm trọng kéo dài đối với Covid-19 và đối mặt với sự gia tăng lớn các ca nhiễm.
Quyết định này cũng cho thấy các cố vấn của WHO tin rằng một biến thể nCoV mới nguy hiểm hơn khó có thể xuất hiện trong những tháng tới, mặc dù loại virus này vẫn không thể đoán trước.
"Tôi sẽ không ngần ngại triệu tập một ủy ban khẩn cấp khác nếu Covid-19 một lần nữa khiến thế giới của chúng ta gặp nguy hiểm", ông Tedros nói.
Tại nhiều nơi trên thế giới, việc xét nghiệm đã giảm đi đáng kể và phần lớn mọi người đã ngừng đeo khẩu trang. Ở một số quốc gia, quy định đeo khẩu trang đã được nối lại trong thời gian bùng phát dịch Covid-19. Trong cuộc họp, WHO cũng công bố một kế hoạch trong tuần này để tư vấn cho các quốc gia về cách chung sống lâu dài với Covid.
Các chuyên gia về bệnh truyền nhiễm cho biết Covid-19 sẽ tiếp tục thách thức các hệ thống y tế trên toàn thế giới trong thời gian dài.
Mark Woolhouse, nhà dịch tễ học tại Đại học Edinburgh, thì nói rằng: "Không ai nên coi (điều này) có nghĩa là Covid-19 không còn là vấn đề cần quan tâm nữa. Nó vẫn là một vấn đề sức khỏe cộng đồng quan trọng và có vẻ như sẽ vẫn là vấn đề trong tương lai gần".
Hướng Dương (Theo Reuters)