- Người thân của đạo diễn Lê Cung Bắc chia sẻ chị là một trong những diễn viên ông tâm đắc nhất và gia đình ông coi chị như ruột thịt. Mối nhân duyên nào kết nối chị với đạo diễn?
- Tôi biết đạo diễn Lê Cung Bắc lần đầu không phải qua phim Người đẹp Tây Đô mà trước đó nhiều năm, từ thời tôi còn đóng quần chúng. Hồi trường Điện ảnh chưa sáp nhập với trường Sân khấu, anh Lý Hùng, chị Diễm Hương, anh Lê Tuấn Anh học hệ A, tôi với Cát Phượng học hệ B. Các đoàn phim thường đến lớp tôi tìm diễn viên quần chúng. Nhờ gương mặt sáng láng, tôi hay được chọn vào vai quần chúng đứng gần diễn viên chính, nên hay được trêu là "quần chúng chính".
Một lần, tôi được chọn vào vai tì nữ dâng rượu cho vua. Anh Lê Cung Bắc đảm nhận vai vua, chị Diễm Hương đóng công chúa, anh Lý Hùng vào vai dũng sĩ. Lúc quay, tôi run lắm. Tôi vừa bước đến bậc thang, quỳ gối rồi đưa mâm lên thì bình rượu đổ và vỡ. Anh thiết kế tức lắm, chửi tôi xối xả. Tôi không biết đó là bình cổ mà đoàn mượn trong chùa. Tôi khóc nức nở, cúi gằm mặt. Tôi xấu hổ với cả trăm người trong đại cảnh của đoàn, xấu hổ với mấy đứa bạn cùng lớp cũng đóng quần chúng cùng tôi. Tôi sợ bị bắt đền. Hồi đấy tôi nghèo lắm, tiền đâu mà đền!
Vậy mà, anh Lê Cung Bắc đứng ra bênh vực tôi. Anh bảo các anh thiết kế: "Tại sao không dặn trước đấy là bình quý? Mắng người ta tội nghiệp quá! Người ta làm quần chúng, chưa có kinh nghiệm". Khi ấy, anh Bắc là diễn viên nổi tiếng, còn tôi chỉ là một đứa vô danh. Tôi nhớ tôi đang khóc mà tôi ngước lên nhìn anh Bắc đầy biết ơn.
Mấy năm sau, tôi mới được gặp lại anh Bắc ở một phim khác để nói cảm ơn anh. Anh sống rất hòa đồng, không có suy nghĩ rằng anh từng giúp tôi nên tôi phải trả ơn anh. Tôi luôn cảm giác anh em chúng tôi có duyên tiền kiếp, thân với nhau như từ kiếp nào. Một thời, người ta đồn phim của đạo diễn Lê Cung Bắc phải có Việt Trinh đóng. Đúng là tôi đóng nhiều phim của anh, nhưng nhiều phim của anh cũng không có tôi. Anh rất công bằng. Diễn viên hợp vai anh mới mời.
- Năm 1995, chị được đạo diễn Lê Cung Bắc chọn vào vai Bạch Cúc trong phim ‘Người đẹp Tây Đô’ như thế nào?
- Thực sự, tôi không bao giờ nghĩ mình được đóng phim Người đẹp Tây Đô. Thời điểm đó, tôi và một số anh chị diễn viên cùng thời của dòng phim thương mại "mỳ ăn liền" bị mang tiếng kiêu ngạo, hay đi trễ về sớm. Người đẹp Tây Đô lại là dự án lớn. Đài truyền hình TP HCM sợ các diễn viên như tôi ảnh hưởng tiến độ và kinh phí của đoàn. Hồi đó, phim casting rất rầm rộ từ Nam ra Bắc. Một ngày, trợ lý của anh Lê Cung Bắc gọi cho tôi, nói anh Bắc mời tôi đến đài gặp mặt và dặn tôi mặc áo dài.
Tôi cứ nghĩ anh Bắc gọi tôi tới hỗ trợ casting hoặc làm công việc gì đó. Lúc tới nơi, tôi giật mình khi thấy ban bệ quan trọng nhất của đài gồm NSND Phạm Khắc, nhà văn - nhà biên kịch Nguyễn Hồ, đạo diễn - NSƯT Lê Cung Bắc, phó đạo diễn Phú Hải. Anh Bắc và các chú đều đánh giá tôi hợp vai Bạch Cúc, nhưng đài vẫn đắn đo về cách làm việc của tôi, yêu cầu tôi phải cam kết trước ban giám đốc đài. Anh Bắc đứng ra bảo lãnh cả diễn xuất và thái độ làm việc của tôi. Tôi thực sự biết ơn về điều đó.
Mặc dù anh Bắc nói không cần, tôi chủ động viết bản cam kết không vi phạm quy tắc của đoàn phim. Hơn bốn tháng đi theo đoàn phim Người đẹp Tây Đô, tôi không đi trễ, về sớm lần nào. Sau này, tôi cảm nhận được khi mình làm việc bằng tâm và sức, mình sẽ được khán giả đón nhận.
- Đạo diễn Lê Cung Bắc và bộ phim ‘Người đẹp Tây Đô’ có ý nghĩ thế nào đối với sự nghiệp của chị?
- Người đẹp Tây Đô là một dấu mốc lớn trong sự nghiệp của tôi. Ra đường, ai cũng gọi tôi là người đẹp Tây Đô. Đạo diễn khẳng định tài năng qua tác phẩm. Diễn viên khẳng định tên tuổi qua vai diễn. Thành công của diễn viên là khán giả nhớ tên nhân vật nhiều hơn tên thật của mình. Đạo diễn Lê Cung Bắc đã cho tôi hạnh phúc đó.
Đạo diễn Lê Cung Bắc và biên kịch Châu Thổ là hai người ảnh hưởng lớn tới sự nghiệp của tôi. Dù làm phim hay không làm phim, chúng tôi cũng như anh em trong nhà, gặp nhau thường xuyên. Mỗi lần làm đạo diễn, tôi hỏi anh Bắc rất nhiều, nhờ anh bày cách làm diễn viên khóc được.
- Theo quan sát của chị, NSƯT Lê Cung Bắc khác biệt ra sao trong vai trò diễn viên và đạo diễn?
- Trong phim Vĩnh biệt mùa hè, anh Bắc đóng vai ba tôi. Anh là diễn viên đàn anh rất sẵn lòng chia sẻ kinh nghiệm với tôi, hướng dẫn tôi lấy cảm xúc trong các cảnh quay nội tâm. Tôi chưa thấy đạo diễn nào cưng chiều diễn viên như anh Lê Cung Bắc. Anh từng là diễn viên nên hiểu tâm lý diễn viên lắm. Đóng phim của anh, tôi thoải mái và tự tin, không chịu áp lực. Lúc đóng Những đóa hoa tình yêu, tôi có tranh luận với anh về vai diễn nhưng không căng thẳng, không ảnh hưởng tình cảm anh em ngoài đời.
Nhưng anh Bắc cũng là một đạo diễn khó tính và cầu toàn. Anh không cho phép diễn viên của mình nhỏ thuốc mắt. Mỗi cảnh khóc trong Người đẹp Tây Đô, anh đều muốn ghi được khoảnh khắc giọt lệ chảy ra từ khóe mắt tôi. Nhiều cảnh rất khó với tôi như cảnh Bạch Cúc không được cho con bú, phải đứng khóc bên cửa sổ; cảnh Bạch Cúc bị nhà chồng đánh và nhốt trong kho lúa... Nhưng khi làm được, tôi thấy tự hào lắm.
- Chị và các đồng nghiệp đồng hành cùng đạo diễn - NSƯT Lê Cung Bắc như thế nào trong những ngày cuối đời của ông?
- Tôi cố gắng trò chuyện cùng anh mỗi ngày. Mỗi khi anh khỏe, tôi, chị Võ Sông Hương, Hồng Ánh, chị Châu Thổ, Trường Thịnh và nhiều diễn viên khác đều nói chuyện với anh. Anh Bắc làm phim với diễn viên nào cũng được họ yêu quý, muốn gắn bó. Từ lúc anh ngã bệnh, chúng tôi cũng hay ghé thăm anh.
Lần cuối tôi nói chuyện với anh Lê Cung Bắc là mấy ngày trước khi anh mất. Anh bảo với tôi: "Anh muốn khỏe lại để gặp em, biên kịch Châu Thổ và mấy đứa nhỏ diễn viên. Anh muốn kéo hết các diễn viên từng hợp tác cùng làm một bộ phim". Hôm ấy, anh Bắc khỏe hơn và không ai nghĩ anh sẽ ra đi. Sau hôm đó anh sốt, mệt. Tôi chủ yếu liên lạc với vợ anh. Anh Bắc may mắn có người vợ tào khang và hai người con hiếu hảo bên anh đến ngày cuối đời. Tôi tin anh ra đi trong mãn nguyện.
- Bộ phim đạo diễn Lê Cung Bắc đang ấp ủ làm cùng chị là phim gì?
- Đó là một series chiếu trực tuyến. Một tập phim là một câu chuyện độc lập, dựa theo sự kiện có thật về hiến tạng, lòng hiếu thảo, mâu thuẫn thế hệ gia đình... Anh Bắc nói cuối đời, anh mong làm những bộ phim mang tính nhân văn, hướng đến xã hội. Anh rủ tôi đồng đạo diễn nhưng tôi chỉ nhận làm sản xuất. Sau khi anh Bắc mất, tôi và biên kịch Châu Thổ hẹn nhau chắc chắn hoàn thành dự án di nguyện này của anh, nhưng tạm thời chúng tôi chưa tính được mời ai đạo diễn thay thế.
Đạo diễn - NSƯT Lê Cung Bắc sinh năm 1946, quê gốc ở Quảng Trị. Trước 1975, ông tham gia một số đoàn kịch nói, được đánh giá là diễn viên tài năng và từng được cử đi học về kịch nói ở Pháp, Canada. Sau 1975, ông tham gia Đoàn kịch nói Bông Hồng rồi chuyển sang phim ảnh từ năm 1982.
Lê Cung Bắc là một trong những đạo diễn nổi tiếng của truyền hình - điện ảnh thập niên 1980 - 1990. Tên tuổi ông gắn với các phim Người đẹp Tây Đô, Vó ngựa trời Nam, Sóng đời, Duyên trần thoát tục... Ông qua đời rạng sáng 13/6/2021 sau hơn một năm mắc ung thư phổi. Tang lễ của ông diễn ra lúc 14h ngày 15/6.
Phong Kiều thực hiện