Vì sao người Nhật coi bí ngô là món ăn trường thọ?

‏Hòn đảo Okinawa, Nhật Bản có nhiều người sống thọ trăm tuổi bậc nhất thế giới. Trong chế độ ăn trường thọ Okinawa nổi tiếng, bí đỏ (bí ngô) là một loại quả được ưa chuộng bên cạnh nhiều loại rau tốt cho sức khỏe khác. Cụ Yukiko Nakaimi, 89 tuổi từng nói với nhóm tác giả cuốn sách nấu ăn The Blue Zones Kitchen món bí om miso là bí quyết sống thọ của bà và nhiều người dân tại đây. Vậy bí ngô có những công dụng nào với sức khỏe mà được người Nhật coi là món ăn trường thọ?

1. Bí ngô giàu chất xơ và pectin có thể hỗ trợ tiêu hóa

Theo phòng khám Mỹ Mayo Clinic, ngoài việc cải thiện sức khỏe đường ruột, chất xơ còn hỗ trợ sức khỏe tim mạch, trao đổi chất, đồng thời giúp kéo dài tuổi thọ.

Theo Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA), một cốc bí ngô nấu chín chứa 7,1 gram chất xơ như pectin. Chuyên gia dinh dưỡng Jenna Volpe, Austin, Texas, cho biết: "Pectin là một prebiotic tự nhiên, giúp nuôi dưỡng các vi khuẩn probiotic tốt, khỏe mạnh trong ruột". Theo nghiên cứu được công bố vào tháng 11/ 2017 trên tạp chí Sinh thái vi sinh FEMS, các chủng prebiotic trong pectin có thể hỗ trợ hệ vi sinh vật đường ruột.

2. Bí ngô chứa nhiều kali, giúp điều hòa huyết áp

Chuối không phải là lựa chọn duy nhất để bạn có đủ kali. Theo USDA, một cốc bí ngô đóng hộp cung cấp 505 miligam (mg) chất dinh dưỡng này, có thể giúp điều hòa huyết áp. Từ đó giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ, theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC). Blake nói: "Một chế độ ăn giàu kali giúp điều hòa huyết áp ở những người có nguy cơ tăng huyết áp bằng cách khiến thận bài tiết lượng natri dư thừa".

Hiệp hội Tim mạch Mỹ khuyến nghị 4.700 mg kali mỗi ngày cho người trưởng thành trung bình. Nhưng người bị rối loạn chức năng thận cần cẩn trọng với lượng kali nạp vào.

3. Beta-Carotene mang lại cho bí ngô màu cam và tăng cường vitamin A

Beta-carotene, sẽ được cơ thể con người chuyển đổi thành vitamin A giàu chất chống oxy hóa. Beta-carotene là một loại carotenoid, một loại sắc tố được tìm thấy trong trái cây và rau quả cũng hoạt động như chất chống oxy hóa.

Volpe cho biết: "Bí ngô là nguồn thực phẩm dồi dào tự nhiên chứa beta-carotene chống oxy hóa mạnh, hỗ trợ mắt, da và khả năng miễn dịch khỏe mạnh". Các nguồn thực phẩm khác chứa beta-carotene bao gồm khoai lang, cà rốt, ớt chuông màu cam và dưa đỏ.

Theo Viện Y tế Quốc gia Mỹ, vitamin A là một chất dinh dưỡng thiết yếu và chủ yếu liên quan đến thị lực, khả năng miễn dịch, sinh sản và khả năng phát triển của cơ thể. Chế độ ăn giàu vitamin A hoặc beta-carotene có thể làm giảm nguy cơ mắc một số bệnh ung thư.

4. Bí ngô là nguồn cung cấp vitamin và khoáng chất tăng cường miễn dịch

Theo Phòng khám Mỹ Cleveland, bí ngô giàu chất dinh dưỡng tăng cường miễn dịch như sắt và vitamin A, C và E. Ví dụ, vitamin C trong một lon bí ngô đóng hộp là 10,3 miligram.

Bí ngô cũng góp phần tăng cường hấp thu sắt, theo nghiên cứu được công bố vào tháng 9 năm 2019 trên tạp chí Molecules. Các tế bào miễn dịch có thể sử dụng sắt cho các chức năng khác nhau, theo một đánh giá được công bố vào tháng 11/2019 trên tạp chí Frontiers in Molecular Biosciences. Vì vậy tiêu thụ bí ngô giàu chất sắt sẽ giúp ích cho khả năng miễn dịch thông qua nhiều con đường.

5. Bí ngô có thể giúp giảm viêm

Theo Phòng khám Cleveland, tình trạng viêm cấp tính thường diễn ra trong thời gian ngắn, chẳng hạn như khi bạn vô tình cắt phải ngón tay và vết viêm thường biến mất trong vòng vài ngày. Nhưng viêm mãn tính không phải là điều có thể bỏ qua. Viêm mãn tính có thể dẫn đến các bệnh như tiểu đường, tim, ung thư, bệnh thận và rối loạn tự miễn dịch, theo nghiên cứu được công bố vào tháng 12/2019 trên tạp chí Nature Medicine.

Người dân ở nhiều quốc gia ăn bí ngô vì đặc tính chống viêm của nó, theo một đánh giá được công bố vào tháng 6/2022 trên tạp chí Plants. Theo nghiên cứu được công bố vào tháng 3/2018 trên In Vivo, beta-carotene thể hiện hoạt động chống viêm mạnh mẽ hơn cả lycopene, một loại caroten khác.

6. Chất dinh dưỡng trong bí ngô có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim

Theo CDC Mỹ, bệnh tim là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở Mỹ. Các tình trạng y tế như huyết áp cao, cholesterol cao, tiểu đường và béo phì có thể khiến bạn tăng nguy cơ mắc bệnh. Nhưng các lựa chọn về lối sống như hút thuốc, sử dụng rượu, chế độ ăn uống kém và thiếu tập thể dục cũng có thể gây ra bệnh này. Bổ sung thực phẩm giàu chất dinh dưỡng như bí ngô có thể giúp tăng cường sức khỏe tim mạch. Bí ngô là nguồn cung cấp nhiều chất dinh dưỡng tốt cho tim như chất xơ, kali và chất chống oxy hóa.

Ngoài việc ăn đủ lượng calo, tập thể dục thường xuyên và sống không thuốc lá, Hiệp hội Tim mạch Mỹ khuyến nghị nên ăn nhiều loại trái cây và rau quả, cắt giảm lượng natri dư thừa để có sức khỏe tim mạch.

Kali đóng vai trò quan trọng trong việc xử lý natri. Vì vậy ăn thực phẩm giàu kali như bí ngô có thể giúp kiểm soát mức natri của bạn. Theo một đánh giá được công bố vào tháng 8/2019 trên Tạp chí của Đại học Tim mạch Hoa Kỳ, chất xơ đã liên tục được chứng minh là làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim, cải thiện mức cholesterol và chất béo trung tính. Theo Phòng khám Cleveland Mỹ, bí ngô cũng chứa nhiều chất chống oxy hóa, ngăn ngừa bệnh tật bằng cách chống lại tác hại từ các gốc tự do.

7. Bí ngô có thể hỗ trợ sức khỏe mắt và da

Theo Hiệp hội Đo thị lực Mỹ, có mối liên hệ giữa dinh dưỡng và sức khỏe của mắt và họ khuyến nghị nên ăn nhiều bí ngô vì loại quả này chứa các chất dinh dưỡng có thể giúp duy trì thị lực. Cụ thể, kẽm, chất xơ, lutein, zeaxanthin và vitamin A, C, E trong bí ngô có thể có lợi cho mắt.

Volpe nói: "Các carotenoid lutein và zeaxanthin được biết là giúp giảm nguy cơ thoái hóa điểm vàng liên quan đến tuổi tác. Điều này, cùng với khả năng tiềm tàng của chúng trong việc giúp giảm bệnh đục thủy tinh thể, đã được ghi nhận trong nghiên cứu được công bố vào tháng 2/2022 trên tạp chí Nutrients.

Cả vitamin và carotenoid đều hoạt động như chất chống oxy hóa. Volpe nói: "Chúng giúp chống lại tổn thương tế bào, nguyên nhân gây ra sự lão hóa. Vitamin C và E có thể ngăn chặn các quá trình gây ra sự gia tăng lão hóa da".

Hằng Trần (Theo Everyday Health)