Dù đã mua vé và check in đúng giờ, bạn vẫn có thể bị mời xuống máy bay để di chuyển cho chuyến bay kế tiếp vì hết chỗ ngồi. Hiện tượng này là hệ quả của quy định overbook khá phổ biến trong ngành hàng không thế giới. Tuy không xảy ra thường xuyên, hành khách vẫn nên nắm được thông tin này để tránh những tranh chấp, cãi vã.
Overbook là việc bán ra số vé nhiều hơn số ghế máy bay. Các chuyên gia du lịch ước tính tỷ lệ overbook trong ngành hàng không thế giới có thể ở mức 20-30%, trung bình cứ 100 ghế ngồi thì có khoảng 150 vé được bán. Tỷ lệ này tùy theo sự tính toán giả định số khách bỏ chuyến của mỗi hãng bay, được gọi là "no show rate". British Airways thừa nhận đã bán overbook 500.000 chỗ trong một năm, dẫn đến việc 24.000 hành khách không được bay trên chuyến đã mua mà phải chuyển sang chuyến kế tiếp.
Vì sao phải overbook?
Những đường bay phổ biến thường có tỷ lệ overbook cao. Ảnh: herkesicinhavacilik
Mục đích của việc bán số vé nhiều hơn số ghế là để đảm bảo máy bay không còn chỗ trống, trong trường hợp có khách hủy vé hoặc đến muộn giờ check in. Mỗi ghế trống đều là tổn thất với hãng hàng không, do đó, quy tắc overbook giúp họ tối ưu hóa lợi nhuận.
Overbook không áp dụng cho tất cả các hãng hàng không mà thường chỉ có ở các hãng truyền thống, giá trung bình đến cao, khi hành khách có thể hoàn hủy vé. Với các hãng hàng không giá rẻ, nếu không lên chuyến bay, hành khách sẽ "mất trắng" số vé bỏ ra, hãng không chịu tổn thất, do đó không cần áp dụng overbook.
Bán quá số vé là một hoạt động hợp pháp, được cho phép ở nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó có Việt Nam, nhằm tối đa hóa lợi nhuận của hãng hàng không, bên cạnh đó cũng có lợi cho khách hàng.
Ai là người bị mời xuống?
Thông thường, hãng hàng không sẽ kêu gọi sự tình nguyện của khách hàng. Nhưng nếu không có ai tình nguyện, hãng buộc phải đưa ra lựa chọn. Do đó, bất kỳ ai cũng có thể phải đổi chuyến, trừ một số đối tượng như người già, trẻ em, người tàn tật...
Hành khách đổi chuyến được đền bù thế nào?
Mỗi hành khách chấp nhận đổi chuyến được đền bù một khoản phí, gọi là phí "no show", có thể đi kèm một số ưu đãi khác như voucher hàng không, khách sạn hay ăn uống và được sắp xếp đi ngay trên chuyến bay sớm nhất. Ở Việt Nam, phí "no show" của một hãng hàng không là 500.000 đồng một vé bay nội địa và 25 USD cho chuyến bay quốc tế. Trong trường hợp hủy vé, bạn là người phải trả khoản phí này. Còn nếu bạn phải rời khỏi máy bay do chuyến bay bị overbook, bạn sẽ được trả khoản phí này. Tuy nhiên, không phải hãng nào cũng có quy định overbook nên bạn cần tìm hiểu trước.
Ở quốc tế, phí "no show" trung bình là 250 euro cho đường bay dài từ 1.500 km trở xuống, 400 euro cho chuyến bay từ 1.500 đến 3.000 km và 600 euro cho các chuyến bay còn lại.
Check in sớm là cách tránh 'quay vào ô mất lượt'.
Làm gì để tránh bị mời xuống?
Dù hên xui trở thành "người quay vào ô mất lượt", bạn vẫn có thể hạn chế nguy cơ này bằng một số cách sau:
- Check in sớm, đặc biệt là với những chuyến bay có tỷ lệ overbook cao như các đường bay phổ biến. Bạn nên đến sân bay sớm, hoặc ít nhất là check in online sớm để đảm bảo có chỗ. Đa số những người bị mời xuống là hành khách check in muộn, khi số ghế trên máy bay đã được sắp xếp xong.
- Nên chọn chỗ trước, hầu hết khách đã chọn chỗ (có thể mất phí) đều hiếm khi bị mời xuống máy bay.
- Ngoài ra, những hành khách bay hạng thương gia hay có thẻ thành viên đều rất ít khi trở thành "nạn nhân" của overbook.
- Nếu không, hãy tránh chọn bay giờ cao điểm, tỷ lệ bán vé quá chỗ cũng thấp hơn.
Nguyên Chi (Theo Travelperk)
