Năm 2014, phần đầu tiên của Vệ binh dải ngân hà (Guardians of the Galaxy) ra mắt trong sự hoài nghi của giới phê bình lẫn khán giả. Vốn mờ nhạt trong thế giới truyện tranh đến mức nhiều người hâm mộ Marvel cũng khó điểm mặt chỉ tên, đội Vệ binh dải ngân hà bất ngờ có màn chào sân ấn tượng bởi hướng đi khác biệt so với các nhân vật còn lại của Vũ trụ điện ảnh Marvel (MCU) thời điểm đó.
Không mang vẻ hiện đại như Iron Man, không đậm tinh thần Mỹ như Captain America, không thần thoại hóa như Thor, loạt phim Vệ binh dải ngân hà chinh phục người xem bởi câu chuyện của những thân phận yếu thế trong xã hội tìm thấy nhau và giải cứu nhân loại. Đó là tên trộm Peter Quill (Chris Pratt) mang biệt hiệu Star-Lord, sát thủ máu lạnh Gamora (Zoe Saldaña), kẻ hủy diệt Drax (Dave Bautista), gấu mèo biết bắn súng Rocket (Bradley Cooper lồng tiếng) và người cây kiệm lời Groot (Vin Diesel lồng tiếng).
Xuyên suốt một thập kỷ, nhóm nhân vật trải qua nhiều thăng trầm qua hai phần phim riêng, một tập ngoại truyện, hai phần Avengers và làm khách mời trong Thor 4. Mỗi khi xuất hiện, biệt đội Vệ binh dải ngân hà đều tạo được thiện cảm bởi phong cách hài hước "lầy lội" được định hình từ đầu bởi đạo diễn James Gunn. Ở phần phim cuối cùng, người hâm mộ thấy được sự thay đổi trong tâm lý các nhân vật, sau một hành trình dài chiến đấu vì vũ trụ và đánh đổi bằng nhiều mất mát cá nhân.
Giờ đây, đội Vệ binh dải ngân hà sống yên bình tại căn cứ Knowhere, song mỗi thành viên đau đáu với những nỗi niềm riêng. Peter say bí tỉ suốt ngày khi mượn rượu quên đi nỗi đau mất người yêu Gamora trong cuộc chiến với Thanos, làm ai cũng lo lắng. Một ngày, Knowhere bất ngờ bị Adam Warlock (Will Poulter) tấn công, khiến Rocket bị thương nặng. Để cứu Rocket khỏi cơn nguy kịch, cả nhóm buộc phải tìm về quá khứ của cậu nhưng điều này đặt các vệ binh vào tình thế đối mặt kẻ thù năm xưa của Rocket - High Evolutionary.
Phần đầu của Guardians of the Galaxy xoay quanh tình mẫu tử, phần hai lấy trung tâm là hình mẫu người cha, phần ba của loạt phim đề cập đến chính mối quan hệ của đội Vệ binh dải ngân hà, về giá trị tình thân của nhóm nhân vật và ý nghĩa hành trình họ trải qua cùng nhau. Điều này khiến Vệ binh dải ngân hà 3 trở thành tác phẩm mang màu sắc trưởng thành và đen tối nhất loạt phim.
Giờ đây, trọng trách với thế giới không còn, biệt đội lên đường giải cứu tính mạng của chính người đồng đội thân yêu cũng như sự tồn tại của cả nhóm. Quá trình đó, mỗi cá nhân trong đội thấu hiểu hơn về tâm lực của bản thân và các thành viên còn lại.
Đạo diễn James Gunn đã dành cả thập kỷ truyền tải trọn vẹn câu chuyện của Rocket lên màn ảnh. Ở phần đầu tiên, hình ảnh cài cắm về nguồn gốc Rocket được thể hiện thoáng qua trên màn ảnh. Xuyên suốt loạt phim, cậu hiện lên là một chú gấu mèo cáu kỉnh, mạnh mẽ, đôi lúc có phần cộc cằn. Trong Guardians of the Galaxy 3, quá khứ của Rocket là tuyến truyện chính, đánh mạnh vào cảm xúc người xem.
Đầu phim, hình ảnh Rocket ngồi nghe và hát theo những giai điệu trong ca khúc Creep của Radiohead với phần lời: "Tôi chỉ là một kẻ hèn nhát và dị hợm. Tôi chẳng biết mình đang làm cái quái gì ở đây" báo hiệu cho câu chuyện đầy sức nặng đằng sau hình ảnh gấu mèo bất cần quen thuộc. Qua quá trình cứu sống Rocket, các thành viên Vệ binh dải ngân hà nhận ra sự vô tâm của chính mình khi gốc gác đồng đội dần được bóc tách.
Rocket từng được High Evolutionary lựa chọn trở thành một sinh vật thí nghiệm. Hắn tàn bạo khắc lên người cậu dãy số định danh, cấy lên thân và đầu những mảnh sắt sắc nhọn và lợi dụng trí tuệ, sự nhanh nhẹn của loài gấu mèo để thực hiện mưu đồ hiểm ác. Vốn tin tưởng về một thế giới tốt đẹp hơn cho giống loài, Rocket dần nhận ra con người thật của High Evolutionary và trốn chạy nhiều năm, đến ngày gặp các thành viên khác của Vệ binh dải ngân hà.
Quá khứ bi thương của Rocket tạo nhiều cảm xúc. Hình ảnh các cuộc thí nghiệm trên động vật được khắc họa chân thực, đau đớn và đậm màu kinh dị. Dáng bộ thong dong, ánh mắt ngây thơ của gấu mèo kết hợp giọng nói nhiều sắc thái của Bradley Cooper gợi cảm xúc xót xa nơi người xem, khi chứng kiến Rocket bị tra tấn.
Ở nhiều phân đoạn, hình ảnh Rocket lạc quan và chơi đùa cùng những loài vật khác bị nhốt trong lồng tạo cảm giác nặng lòng. Sự thay đổi từ đôi mắt trong veo sang ánh mắt đầy chiêm nghiệm trong một cú chuyển cảnh sáng tạo đã rút ngắn hàng năm trời thay đổi tâm lý của nhân vật đáng thương này.
Câu chuyện nền của Rocket cũng là tiền đề để các nhân vật còn lại bộc lộ tâm lý phức tạp, khác hẳn những khai thác mang tính bề mặt trong các phần trước. Vốn là những kẻ lạc loài, các vệ binh xem nhau như một phần máu thịt. Hình ảnh Peter Quill gào khóc trước tình cảnh "thập tử nhất sinh" của Rocket cho thấy sự bất lực của một trưởng nhóm trong nỗ lực cứu sống bạn thân, sau nhiều mất mát về gia đình và người yêu.
Dù vậy, Vệ binh dải ngân hà 3 không lún sâu vào khai thác sự bi lụy. Tác phẩm liên tục chiêu đãi khán giả bằng những tràng cười đã tạo nên dấu ấn của loạt phim qua lời thoại và tương tác của các nhân vật, đặc biệt là những pha hành xử ngốc xít của Drax, Mantis và mối quan hệ giữa Peter và Gamora phiên bản mới.
Với tác phẩm cuối cùng tại MCU trước khi chuyển sang điều hành cho hãng đối thủ DC, đạo diễn James Gunn tri ân những đặc điểm quen thuộc của loạt phim này: hình ảnh hoài niệm, bối cảnh vũ trụ bao la với kỹ xảo đẹp mắt, những màn cận chiến one-shot sáng tạo và các bản nhạc đi cùng năm tháng.
Xuyên suốt 149 phút, nhiều ca khúc kinh điển qua nhiều thập niên liên tục được phát lên, thông qua máy nghe nhạc của Peter, góp phần thúc đẩy cảm xúc cho phim. Càng về cuối, các bài hát từ những năm 1980, 1990 dần chuyển sang những năm 2000, như đánh dấu bước tiến đến một hành trình mới của các thành viên.
Vệ binh dải ngân hà 3 có nhiều tuyến nhân vật. Do đó, đôi lúc mạch phim trở nên dàn trải, khiến cao trào ở một số tình huống không đạt được hiệu quả. Năng lực của Adam Warlock vốn được mong chờ từ đầu cũng không đáp ứng được kỳ vọng. Tuy nhiên, chương cuối cùng về các vệ binh dải ngân hà tạo được nhiều đất để từng thành viên thể hiện câu chuyện bản thân, định hình hướng đi tương lai và tạo nên cái kết trọn vẹn cho loạt phim đình đám.
Đỗ Hoàng