Nhiều bạn trẻ ngày nay yêu thích văn hoá truyền thống không ngừng tìm kiếm, nghiên cứu các tác phẩm truyền thống. Nhưng bên cạnh góc nhìn hàn lâm, giới trẻ đã linh hoạt đổi mới, tìm cách tiếp cận nghệ thuật mới mẻ và sáng tạo để tạo được sức kết nối giữa truyền thống và đương đại.
Nếu phá cách mang đến khả năng sáng tạo và lan truyền không giới hạn thì tính hàn lâm góp phần gìn giữ sự nguyên bản của văn hóa truyền thống, là nguồn cảm hứng cho nhóm phá cách. Đây cũng là suy nghĩ của Nam Chi và Thái Linh, hai họa sĩ trẻ đại diện cho hai phong cách. Cả hai đã có dịp hội ngộ trên một Podcast của VJ Thùy Minh và bàn về góc nhìn của người trẻ trong gìn giữ văn hóa truyền thống.
Nam Chi và Thái Linh trong buổi chia sẻ cùng VJ Thuỳ Minh. Ảnh: Samsung
Nam Chi theo đuổi tranh dân gian với góc nhìn hàn lâm và luôn tìm về sự nguyên bản. Đem lòng cảm mến tranh dân gian trong một lần tham quan làng nghề, anh dành nhiều năm tìm tòi và nghiên cứu các dòng tranh như Hàng Trống, Kim Hoàng... Anh tập trung đi sâu vào kỹ thuật, chất liệu và đặc biệt là những câu chuyện văn hóa, câu chuyện thời đại đằng sau mỗi bức tranh.
"Khi vẽ ra một bức tranh dân gian thì nó phải đúng. Có rất nhiều ý nghĩa hay đằng sau mỗi bức tranh. Đó chính là quan niệm về cuộc sống, những lời cầu chúc hay thậm chí là cả những lời răn dạy của cha ông. Những bức tranh khi đúng sẽ có thể truyền đạt lại cho lứa họa sĩ kế cận giá trị truyền thống và bản sắc văn hóa dân tộc một cách chính xác", Nam Chi nói.
Thái Linh, một họa sĩ trẻ lựa chọn phá cách trên những cảm hứng truyền thống cho rằng nghệ thuật mình theo đuổi là phải cố tìm ra cái mới. Nguồn cảm hứng của anh đến từ những dư ảnh được lưu trong trí nhớ như ký ức, trải nghiệm hay cuộc sống thường nhật.
"Khi ra ngoài mình thường phác thảo lên tablet hoặc nhớ trong đầu để lưu lại những cảm hứng mà mình tình cờ bắt gặp, đó có thể là từ sách, từ một bức tranh trên đường hay các hình ảnh trong chùa, trong phủ. Từ đó, mình sắp xếp chúng lại với nhau và tạo ra một tác phẩm hoàn chỉnh", Thái Linh chia sẻ.
Việc không bị ràng buộc bởi các quy chuẩn mà tái hiện lại thông qua cảm nhận, những tác phẩm của Thái Linh được nhận xét là mang màu sắc cá nhân cao nhưng vẫn gợi nhớ nét truyền thống.
Nam Chi và Thái Linh đều khẳng định sáng tạo hay phá cách nhưng vẫn phải giữ lại những gì căn bản nhất. Ảnh: Samsung
Với góc nhìn khác nhau nhưng Nam Chi và Thái Linh đều khẳng định sự bổ trợ của tính hàn lâm và sáng tạo trong nghệ thuật. Trong khi phá cách là không giới hạn thì hàn lâm lại có tính quy chuẩn và khuôn khổ, yếu tố giữ cho sự phá cách không vượt giới hạn. Phá cách giúp những giá trị văn hóa truyền thống được lan tỏa rộng khắp, còn hàn lâm giúp duy trì và bảo tồn những quy chuẩn về mặt giá trị của văn hóa truyền thống, để người trẻ dựa vào đó đưa ra những sáng tạo của riêng mình.
Không dừng lại ở việc gìn giữ, văn hoá truyền thống còn cần sự phát triển một cách sáng tạo. Theo dòng chảy của công nghệ với sự xuất hiện của Internet, smartphone/tablet, máy in 3D... trải nghiệm văn hóa dần trở nên đa dạng hơn. Từ nhìn ngắm tĩnh, giờ đây công nghệ đã giúp con người đưa chuyển động và âm thanh vào để tạo nên motion graphic thậm chí có thể cầm, nắm và cảm nhận được thông qua công nghệ in 3D.
Bằng cách đa dạng hóa hình thức trải nghiệm, những giá trị văn hóa truyền thống sẽ dễ dàng tiếp cận với người trẻ hơn, tạo nên nguồn cảm hứng và khuyến khích họ tìm về nguyên bản của văn hóa truyền thống.
"Những cách tiếp cận mới với tính ứng dụng cao sẽ dễ dàng tiếp cận với người trẻ hơn nhưng cũng chính những sáng tạo này sẽ thôi thúc họ tìm về những giá trị gốc. Đó cũng chính là cách để lan tỏa văn hóa truyền thống tới nhiều người hơn nữa", Nam Chi chia sẻ.
Với Thái Linh, công nghệ giúp các họa sĩ trẻ có thể lưu giữ những nguồn cảm hứng hay phác thảo lại những hình ảnh mà mình tình cờ bắt gặp trong một thời gian ngắn. Với tablet, Thái Linh đã tạo nên tác phẩm "The Healing" cùng nhiều chi tiết phức tạp chỉ trong vòng 3 ngày trong khi Nam Chi lại phải mất từ 6 ngày cho tới 6 tháng để hoàn thiện một tác phẩm.
Tác phẩm "The Healing" được Nam Chi vẽ trên tablet trong vòng 3 ngày. Ảnh: Samsung
Theo đại diện Samsung, việc vừa lưu giữ lại bản sắc văn hóa truyền thống vừa lan tỏa những giá trị này theo một cách sáng tạo, gần gũi đòi hỏi sự nghiêm túc và niềm đam mê của mỗi người trẻ. Trên hành trình này, công nghệ sẽ luôn đồng hành, sát cánh để giúp bảo tồn và phát huy những giá trị tốt đẹp.
Tuệ Minh
