Trong số hơn 800 hội viên tại Trung tâm giáo dục và lao động xã hội số 6, Thành là một trong 2 thành viên nhỏ tuổi nhất. Em bị công an Trung Tự, Hà Nội bắt đưa vào trung tâm này cai nghiện từ hơn 8 tháng trước. Trông dáng người Thành cao ráo, gày gò, gương mặt cậu bé hiền lành đến đáng thương, không ai nghĩ nó lại là đệ tử của ma túy được.
Miệt mài công việc làm vàng mã. |
Thành sinh ra trong một gia đình công nhân ở vùng vàng đen, than Cẩm Phả, Quảng Ninh. Bố cậu quanh năm suốt tháng bám trụ mưu sinh bằng nghề chở than, mẹ làm công nhân trong khu mỏ Cẩm Phả. Cậu bé là anh cả trong gia đình, sau còn cô em gái giờ đang học lớp 9. Công việc của bố mẹ tối mặt tối mũi nên có phần lơ là quản lý con cái khiến cậu bé có cơ hội trốn tiết đi chơi, bỏ bê việc học hành.
Trong cái xóm nhỏ khu Thành sống có một vài đứa hơn cậu ít tuổi nhưng đã bỏ học sớm. Chúng thường tụ tập la cà trong các quán nước, internet... và Thành làm quen với cả hội. Mấy lần được đám bỏ học này rủ đi "dạt" cho vui, cậu còn lưỡng lự. Nhưng một lần bị bố mẹ cho ăn đòn vì tội lêu lổng quán sá, Thành đã bỏ nhà về Hà Nội sống bụi... trong nhà nghỉ.
Hàng ngày, Thành chỉ ngủ tại nơi trọ, còn đám đàn anh xã hội ra ngoài làm ăn. Khi bỏ nhà đi, cậu không có một cắc, tiền ăn, ở được các anh chi hết. Bọn "đại ca" của Thành khoảng 5 đứa thì cả 5 đều hít heroin, chúng thường "chơi" trước mặt cậu bé. Một lần, được các anh "kích" vào, Thành rón rén thử nó. Cậu kể lại cảm giác: "Em không biết hút thuốc lá, nhưng các anh đưa ma túy bảo em thử, em chỉ nghĩ rằng một lần chơi chắc không thành nghiện được. Em nhớ như in cái vị đắng của nó, và lần đầu tiên đó em bị say mấy tiếng mới tỉnh táo".
Thành kể: "Em không biết các anh lấy tiền ở đâu. Chỉ nghe các anh bàn tán là xuống Hải Phòng lấy "hàng" lên Hà Nội để bán. Nhiều lúc, nhớ bố mẹ và em gái nhưng các anh nói không nên gọi điện về. Gia đình đi tìm em khắp nơi nhưng đó là thời gian em đã thấy "nhớ thuốc" rồi".
Vào trung tâm đã được 8 tháng, hàng ngày Thành cũng phải dậy sớm để dán vàng mã. Trong thời gian tới, các cán bộ của trung tâm sẽ cho cậu bé học nghề may theo đúng nguyện vọng. Thành thủ thỉ, cứ 2 tháng bố mẹ lại lên thăm, thỉnh thoảng có cả thư của các bạn cùng lớp gửi động viên cậu cố gắng đoạn tuyệt với ma túy để về nhà. Em nói rằng, những lần thấy mẹ khóc, Thành thương lắm, cũng khóc theo.
Một học viên đang say sưa ngồi vắt sổ. |
Ít hơn Thành một tuổi, nom Nam láu lỉnh và trải đời như một thanh niên 20 tuổi. Nói đến cái gì cậu cũng biết. Năm nay 15 tuổi, Nam đã có thâm niên 2 năm nghiện, cũng bị các chú công an Trung Tự bắt đưa vào trung tâm này cai được 20 tháng.
Học hết lớp một, Nam bỏ dở để bon chen kiếm sống. Tuy nhỏ bé nhưng nhìn cậu nhanh nhẹn và tháo vát hơn những đứa cùng trang lứa hồi còn ở nhà. Cũng chỉ vì giận bố mẹ, nó bỏ quê (Xuân Trường, Nam Định) dạt lên Hà Nội lang thang kiếm sống bằng nghề đánh giày thuê. Nam kể: "Mỗi ngày em đánh được khoảng 100 nghìn đồng, nói chung là sống xông xênh. Nhưng khi bị nghiện rồi, số tiền đó không đủ để cung cấp cho những cơn vật thuốc. Lúc ấy, em gần sang tuổi 13".
Ban ngày Nam lang thang trên các phố Hà Nội để làm ăn, tối lại dạt về khu Đồng Tâm, cạnh trường Kinh tế Quốc dân Hà Nội ngủ cùng đám bạn "giang hồ". Khi nói về tháng ngày ngoài xã hội, Nam hồ hởi kể lại những chuyện ở ký túc xá được các anh chị sinh viên cho thứ nọ, thứ kia. Hay có dạo, cả bọn xuống tận trường Kiến Trúc Hà Nội được các anh dạy học chơi guitar, vẽ vời.
Khi được hỏi về cuộc sống của một đứa trẻ bị nghiện thì kiếm tiền làm sao đủ để mà hút mỗi ngày, Nam rụt rè: "Em vẫn đánh giày, kiếm cũng ổn, thỉnh thoảng "ăn" được đôi giày ngon bán lấy tiền. Em thường chung tiền với mấy đứa trong hội đánh giày cùng trọ để mua thuốc hút. Em bị bắt vào trung tâm này trong một đợt càn quét trẻ em lang thang trên phố. Sau khi kiểm tra thử chất gây nghiện, các chú đã đưa thẳng em đến đây".
Sống trong trung tâm, Nam luôn cố gắng để không mắc phải nội quy cũng như việc làm mếch lòng đàn anh cùng Đội. Dường như đã quen với cảnh sống xa nhà nên cậu không thấy nhớ tổ ấm của mình ở quê. Nam nói, bố mẹ cũng chẳng biết con trai đang "thụ án" trong trung tâm để đến thăm. Hơn một tháng cắt cơn xong, cậu thấy khỏe mạnh lên nhiều. Nam vẽ rất đẹp, nhiều bức vẽ của em được Đội trưởng treo trên tường trong Đội.
Nói về dự định trong tương lai, Thành tâm sự: "Cai nghiện trong này mất khoảng 2 năm, rồi 2 năm nữa lại tiếp tục chuyển chỗ khác học nghề. Em chỉ muốn, hết thời hạn cai được về với bố mẹ, tiếp tục đi học, rồi em sẽ thi đại học nhưng nếu phải chuyển lên chỗ mới em sẽ xin học nghề may".
Riêng Nam thì không giấu nổi vẻ băn khoăn già dặn của mình: "Thực sự em đã trải qua nhiều nghề. Hồi còn ở quê, em được học chữa xe. Em biết đánh giày, em không thích học nghề may. Có lẽ em sẽ học sửa chữa xe máy rồi sau đó về quê thôi. Mặc dù thích vẽ vời nhưng để trở thành họa sĩ em nghĩ cũng khó. Việc đầu tiên, em phải học tốt lớp xóa mù chữ cho xong đã, mọi thứ tính sau".
*Tên nhân vật đã được thay đổi.
Quang Việt