Vào nghề từ năm 19 tuổi, là tiếp viên Hãng hàng không Pacific Airlines, sau 16 năm Loan Vương (TP HCM) vẫn gắn bó với công việc này tại Hãng hàng không Quốc Gia Việt Nam. Nhìn lại chặng đường hơn một thập kỷ, Loan Vương thầm cảm ơn quyết định không từ bỏ công việc tiếp viên hàng không bởi "nếu nghỉ việc thì bây giờ tôi đã không đủ khả năng để làm mẹ đơn thân".
Những năm 2000, tiếp viên hàng không là nghề hấp dẫn và chưa phổ biến nhiều như hiện nay. Họ làm việc trong môi trường được cho là lý tưởng, trải nghiệm sự khác biệt về văn hóa, ẩm thực, con người ở nhiều quốc gia. Năm 2005, để được trúng tuyển, Loan Vương phải vượt qua hàng trăm đối thủ. "Cạnh tranh là thách thức đầu tiên mà tiếp viên hàng không phải trải qua trên con đường sự nghiệp. Tôi vẫn thường đùa rằng thi tuyển nghề này còn khó hơn thi hoa hậu", Loan Vương nói.
Theo Loan Vương, các tiếp viên phải vượt qua tiêu chuẩn về ngoại hình, phỏng vấn trực tiếp với hãng tuyển dụng, vòng thi sức khỏe với số điểm tuyệt đối 10/10... Trong vòng huấn luyện, các tiếp viên được phổ biến về những khó khăn của nghề và cách khắc phục nhưng tình huống thực tế vẫn khiến Loan bỡ ngỡ.
Tiếp viên hàng không không làm việc theo khung giờ nhất định, bởi luôn có những chuyến bay vào hầu hết các khung giờ, từ sáng sớm đến đêm muộn. Loan phải có mặt trước giờ bay hai tiếng để chuẩn bị và đợi đến khi những vị khách cuối cùng xuống máy bay mới được ra về. Theo Loan, làm việc liên tục trong một khoảng thời gian dài dễ tạo áp lực và ảnh hưởng nhiều tới sức khỏe, đó cũng là lý do nghề này ít phù hợp với phụ nữ ngoài 40 tuổi. "Giờ giấc sinh hoạt thay đổi tác động vấn đề sinh lý, chúng tôi luôn có chế độ nghỉ thai sản dài hạn hơn các bạn nhân viên mặt đất", Loan nói.
Trong suốt 16 năm, Loan Vương từng duy nhất nghĩ đến chuyện bỏ nghề khi lập gia đình và sinh con. Sức khỏe cô yếu đi sau sinh, nghĩ đến việc phải quay lại công việc và xa con khiến cô e ngại. "Tôi còn nhớ mãi những ngày đầu tiên đi bay lại sau sinh, tôi đã khóc mỗi khi nhìn thấy bé ở nhà không có mẹ bên cạnh. Nhưng khi thấy những người đồng nghiệp vẫn cân bằng được gia đình và tiếp tục với nghề, tôi lại có thêm động lực", cô nói.
Loan Vương bắt đầu làm tiếp viên hàng không từ năm 2005.
Loan kể, trên các chuyến bay, có thể sẽ xảy ra vô vàn tình huống khác nhau xuất phát từ hành khách, có những người phớt lờ sự nhắc nhở, hướng dẫn của các tiếp viên hay tỏ thái độ thiếu tôn trọng tiếp viên hàng không... Quấy rối tình dục bằng lời nói cũng thường xảy ra và có thể là nỗi ám ảnh với những tiếp viên mới vào nghề. Loan nhớ lại thời mới đi bay, cô đã rất sốc khi nhận được một vài lời lẽ khiếm nhã từ hành khách. "Họ bình luận về ngoại hình của tiếp viên hoặc buông lời tán tỉnh mà không hề biết như vậy cũng là quấy rối tình dục", Loan nói.
Với kinh nghiệm 1.000 giờ bay, Loan Vương hiện tự tin xử lý được nhiều tình huống phát sinh từ hành khách nhưng điều khiến cô tổn thương nhất khi làm công việc này lại là điều tiếng, đánh giá của xã hội. Năm 2017, Loan Vương ly hôn và mất quyền nuôi con với lý do nghề tiếp viên hàng không giờ giấc thất thường, không thích hợp nuôi con nhỏ. "Công việc của chúng tôi bị mặc định là không thể chu toàn cho gia đình. Điều này gây ảnh hưởng đến tôi và rất nhiều đồng nghiệp khác làm mẹ đơn thân. Không những thế, nhiều người định kiến nghề này ăn mặc, trang điểm đẹp, chỉn chu để 'săn' đại gia khiến tôi rất buồn".
Sau ba năm mòn mỏi đấu tranh, cuối cùng, chồng cũ chấp nhận trao lại quyền nuôi con cho cô. Tuy nhiên, anh từ chối chu cấp hàng tháng khi bé sống cùng mẹ. "Với mức thu nhập hiện tại đến từ việc chăm chỉ đi bay, tôi hài lòng vì mình có thể trang trải cho con cuộc sống đầy đủ", Loan Vương tâm sự.
Một số đồng nghiệp của Loan lựa chọn nghề tay trái là kinh doanh online. Họ có thể mua sắm ở nước ngoài và bán lại với giá cao hơn khi về nước để kiếm tiền từ phần chênh lệch. Tuy nhiên, theo Loan, tiếp viên hàng không không được mua quá số lượng hàng hóa quy định trong một năm. Cô ví việc tuân thủ quy tắc này cũng giống như bao quy định trong các ngành nghề khác, nếu làm đúng, họ sẽ tránh được rủi ro cho bản thân. Ngoài ra, toàn bộ tiếp viên được tập huấn thường niên để rút kinh nghiệm, đối phó những trường hợp không mong muốn.
"Sau dịch, nhiều đồng nghiệp của tôi còn trở thành Tiktoker, KOLs... miễn là họ thu xếp được thời gian và không làm gì trái với quy định. Đa phần các bạn tôi đều hài lòng với thu nhập mà công việc này mang lại", Loan nói.
Cuối cùng, điều khiến Loan Vương trụ vững chính là tình yêu nghề. Với Loan, những khó khăn giúp bản thân cô tôi luyện và vững tin hơn với công việc đã chọn. "Chỉ cần suy nghĩ thông suốt thì không chỉ nghề tiếp viên hàng không mà dù bạn làm ngành nghề nào, bạn cũng sẽ thành công".
Phạm Linh
