Mulan - phiên bản live-action được làm lại từ bộ phim hoạt hình ăn khách năm 1998 của nhà Walt Disney với dàn diễn viên đình đám châu Á, kỹ xảo ngoạn mục và nhiều màn võ thuật đẹp mắt - được kỳ vọng là bom tấn tỷ USD tại phòng vé giống Beauty and the Beast hay The Jungle Book - những phim remake gần đây của hãng. Tuy nhiên ngay trước khi ra mắt, Mulan gặp phải làn sóng tẩy chay trên diện rộng liên quan đến dàn diễn viên và cách thức tiếp thị của Disney.
Do ảnh hưởng của Covid-19, Mulan không ra rạp tại Mỹ, chỉ phát hành trực tuyến trên hệ thống Disney Plus và khởi chiếu ở Trung Quốc cuối tuần qua. Bộ phim này được Disney đầu tư kinh phí sản xuất 200 triệu USD, với tính toán nhắm đến khán giả Trung Quốc, thị trường phim lớn thứ hai thế giới. Tuy nhiên doanh thu phòng vé Trung Quốc ba ngày cuối tuần qua chỉ đạt 23 triệu USD, kém hơn so với doanh thu phòng vé tuần đầu của Tenet là 30 triệu USD, theo Bloomberg.
Với doanh thu mở màn đáng thất vọng, nhiều chuyên gia nhận định Disney khả năng sẽ lỗ lớn vì kinh phí sản xuất quá lớn. Thực tế việc Mulan trở thành bom "xịt" có thể dự đoán vào đầu năm ngoái khi gặp phải làn sóng tẩy chay với Hashtag #BoycottMulan lan rộng trên mạng xã hội của một bộ phận khán giả. Lý do vào tháng 8/2019, nữ diễn viên chính Lưu Diệc Phi chia sẻ trên trang cá nhân thông điệp ủng hộ cảnh sát Hong Kong, giữa lúc lực lượng này đang xung đột với người biểu tình chống một dự luật của Trung Quốc.
Bộ phim còn được quay tại một vùng của Trung Quốc, được cho là nơi chính phủ đã giam giữ khoảng một triệu người dân tộc thiểu số Duy Ngô Nhĩ trong các"trung tâm giáo dục tình nguyện". Hãng Disney đã gửi lời cảm ơn đến các nhà chức trách của khu vực đó trong phần ghi công của bộ phim khiến nhiều nhà hoạt động xã hội toàn cầu lên án.
Những năm gần đây Disney rất chú trọng thị trường Trung Quốc. Hãng đã chi tới 5,5 tỷ USD để phát triển khu nghỉ dưỡng Disneyland Thượng Hải và đang mở rộng công viên nhỏ hơn ở Hong Kong. Thị trường phim ở quốc gia tỷ dân này cũng đang trên đà trở thành thị trường lớn nhất thế giới là đích nhắm tới của hãng phim Mỹ. Disney đặt nhiều hy vọng vào Mulan để giành lấy thị trường béo bở này và lên kế hoạch sản xuất bộ phim hơn 5 năm trước.
Mulan dựa trên điển tích của Trung Quốc, về cô gái giả trai đi lính thay cha già yếu và trở thành nữ anh hùng dân tộc. Disney đã tìm cách giải quyết những lo ngại về khác biệt văn hóa và xã hội bằng cách sử dụng dàn diễn viên chủ yếu là người Trung Quốc hoặc người Mỹ gốc Hoa, bao gồm Lưu Diệc Phi trong vai nữ chính, Lý Liên Kiệt trong vai hoàng đế, Châu Tử Đan vai Tư lệnh Tung hay Củng Lợi vai phù thủy. Đây đều là những diễn viên danh tiếng và được yêu thích tại trung Quốc. Đồng thời hãng cũng để cho Donny Osmond và Harvey Fierstein, hai diễn viên lồng tiếng nổi của bộ phim Mulan bản hoạt hình, lồng tiếng cho các nhân vật châu Á trong bản live-action.
Disney ban đầu mời nhà làm phim kỳ cựu Lý An làm đạo diễn nhưng ông từ chối. Sau đó hãng chọn nữ đạo diễn người New Zealand Niki Caro bởi theo nhà sản xuất Jason Reed của Mulan, "cô ấy có kinh nghiệm kể câu chuyện có truyền thống lâu đời".
"Chúng tôi đã dành rất nhiều thời gian với các học giả, nhà tư vấn, những người sáng tạo khác nhau và thực sự lắng nghe cách họ lý giải thế giới trong phim", Reed nói.
Tuy nhiên, khi Disney lên kế hoạch phát hành Mulan vào tháng 3 năm nay, Covid-19 bùng phát mạnh trên toàn cầu buộc hãng phải dời lịch chiếu đến tháng 9 này. Việc dời lịch sát nút khiến Disney phải chi hàng chục triệu USD tổ chức thêm một số hoạt động để "hâm nóng" trong khi doanh thu bị ảnh hưởng nghiêm trọng do rạp đóng cửa. Disney cũng đã thực hiện một bước đi bất thường khi phát hành trực tuyến với giá 30 USD khiến nhiều khán giả không ủng hộ.
Hy vọng cuối cùng của Disney tại thị trường Trung Quốc cũng vụt tắt khi bộ phim bị hàng loạt khán giả đánh giá thấp. Nhiều khán giả chỉ trích Disney không hiểu văn hóa Trung Quốc khi xây dựng nữ chính Mộc Lan theo kiểu "siêu anh hùng" của phương Tây thay cho hình ảnh nữ anh hùng vượt khó bằng ý chí hay mưu trí trong câu chuyện dân gian của người Trung Quốc. Khán giả đại lục còn chê diễn xuất non nớt của Lưu Diệc Phi.
Paul Dergarabedian, nhà phân tích truyền thông cao cấp của Comscore, cho biết: "Mặc dù doanh thu thấp hơn dự kiến nhưng những điều xảy ra ở thị trường lớn như vậy vẫn rất khó đoán. Hãy để một thời gian trôi qua trước khi chúng ta có thể thực sự đánh giá thành công phòng vé của Mulan".
Trong khi đó Tenet, bộ phim kinh dị khoa học viễn tưởng của đạo diễn Christopher Nolan đã thu về 6,7 triệu USD tại thị trường Mỹ và Canada trong tuần công chiếu thứ hai. Tổng doanh thu trên toàn cầu của bộ phim hiện đạt 207 triệu USD, cao hơn kinh phí sản xuất Mulan của Disney.
Sơn Nam (Theo Bloomberg)