Joe
Ví dụ, đây là một đoạn ngắn lấy từ một bài thơ dài nằm trong tuyển tập thơ của một nhà thơ Việt Nam rất nổi tiếng cách đây khoảng 20 năm:
Máu
Máu chảy
Chảy mà mặt em
Em vẫn êm ái, êm ái
Từng giọt, từng giọt, từng giọt.
Đoạn viết cũng đơn giản nhưng vì biết tác giả là một trong những nhà thơ nổi tiếng nhất của Việt Nam ngày trước nên có lẽ bạn phải thừa nhận rằng nó có một "nền tảng vô hình" rất sâu sắc, như là nhìn một mảng băng nho nhỏ đang trôi trên biển và phải thừa nhận rằng nó chỉ là cái đỉnh của một núi băng to ở dưới nước. Nhưng nếu không biết tác giả là ai thì liệu bạn sẽ vẫn đánh giá cao như vậy chăng?
Thế còn đây là một đoạn thơ mình tự sáng tác trong vòng 30 giây để minh họa cho quan điểm này:
Cơn mưa kêu lên!
Sót lại
tiếng trả lời
lạc lối...
Bạn đã biết đoạn này là do mình - một người nước ngoài mới học tiếng Việt được ba năm - sáng tác ra, nên có lẽ sẽ đánh giá hơi thấp. Tuy nhiên đọc nó mà không biết tác giả là ai thì có lẽ một số người sẽ bị lừa, cứ tưởng là sâu sắc lắm, thậm chí là sáng tác của một nhà thơ vô cùng uyên bác (như là một chuyên gia nghệ thuật đương đại đến nhà của bạn nhìn thấy một bức tranh trừu tượng treo trên tường cứ cho rằng đây là một tuyệt tác vô giá rồi cuối cùng phát hiện ra nó là "tác phẩm" do đứa con 5 tuổi của bạn ấy vẽ ra!). Viết một đoạn dài thì chắc mình sẽ mắc phải nhiều lỗi ngữ pháp và bị "vạch mặt" ngay, nhưng cứ viết ngắn gọn và trừu tượng như thế này thì dễ "lừa đảo" hơn, người ta muốn hiểu thế nào thì hiểu.
Nếu bạn đưa hai đoạn thơ trên cho một người bạn khác (không được nói tác giả là ai nhé!) rồi bạn ấy nhận ra rằng đoạn thứ nhất có một điều gì đó "nên thơ" hơn đoạn thứ hai, "chuyên nghiệp" hơn - "nền tảng vô hình" hơn - thì rõ ràng bạn ấy... "sành thơ" Việt Nam.
Hay là không phải? Thật ra đoạn thứ nhất (máu chảy) là do mình sáng tác trong vòng 30 giây và đoạn thứ hai (mưa kêu) là của Vi Thùy Linh, một nhà thơ trẻ xuất sắc của Việt Nam. Bạn đã bị lừa đấy, có đau lắm không? Nghệ thuật lúc nào cũng chủ quan, mình cảnh báo rồi mà!
Nói vậy cũng là tinh vi lắm rồi, nhưng mình có lý do đấy chứ! Dù được trình bày một cách rất vòng vo nhưng kết luận chính là thế này này: Thích một cô gái Việt Nam thì nên chủ động tìm hiểu một chút về bố mẹ cô ấy. Đừng có như một chú gà công nghiệp cứ cho rằng cô ấy tính thế này thì chắc bố mẹ cũng tính vậy thôi, như vậy thì rất dễ bị lừa đấy!
Vài nét về blogger
Joseph Ruelle, người Canada, 27 tuổi đang sống ở Việt Nam. Các bài viết khác của Joe: Xấu xiếc gì, Duyên âm, Nói theo cách Tây, Triết lý bên nồi lẩu.
(Theo Lao Động Cuối Tuần)
