NSƯT Lan Hương.
- Vừa dự Liên hoan về, chị lại lao vào kịch thể nghiệm. Chị chuẩn bị cho kế hoạch này đến đầu rồi?- Chúng tôi đang cùng anh Lê Hùng dựng vở 100 phút cuối cùng của Hàn Mặc Tử. Đây là một loại thể nghiệm, chúng tôi đang gấp rút hoàn thành trong năm.
- Là một diễn viên sân khấu thành đạt, vì sao chị lại chuyển hướng sang đạo diễn?
- Tôi không biết về phía các bạn của mình thế nào, riêng tôi, tôi thích làm đạo diễn đã lâu. Lúc thấy anh Đức Hải đi học đạo diễn, tôi thích lắm, nhưng ở thời điểm đó tôi đang ham diễn, bạn bè cũng nói tôi đang ở độ chín, rồi phân vân, rồi thôi không đi học.
Năm 1996, tôi có ý định đi học, các thầy cô đều khuyến khích, tôi còn tiếc vai diễn, lại đi công tác quá nhiều nên hoãn. Đến năm 1999, nộp hồ sơ thì con gái về nước, tôi lo lắng cho nó nhiều quá nên dừng học cho đến năm 2001 mới tiếp tục.
Thế nhưng tôi làm đạo diễn từ năm 2000 bằng vở đầu tay Cha tôi là người điên. Tôi dễ bộc lộ ý thích, cứ thích làm gì là ai cũng biết. Chú Trần Tiến Thuật gọi lên nói "Thấy Lan Hương đi thi mấy lần đạo diễn mà cứ bị trì hoãn, nên lần này thử đạo diễn một vở nhé". Và tôi làm ngay lập tức vở Cha tôi là người điên mang giải ba của Hội Nghệ thuật Sân khấu về cho Nhà hát.
- Đạo diễn năm vở rồi, chị đã tạm hài lòng?
- Tôi chưa hài lòng đâu, trong năm vở do tôi đạo diễn, tôi chỉ dựng vở kịch hình thể Nhật nguyệt thực. Vở này gồm ba truyện hợp với gu của tôi chăng, nó hơi mơ mộng, lãng mạn, siêu thực và mang tính nhân bản.
- Lan Hương lăng xê tên tuổi nình bằng "Nhật nguyệt thực". Chị nghĩ sao về ý kiến này?
- Tôi đâu cần lăng xê tên tuổi mình, khán giả biết đến tôi qua điện ảnh, qua sân khấu của Nhà hát Tuổi trẻ, tôi muốn khẳng định đam mê nghệ thuật của mình thôi.
Mới đầu, tôi cũng mời vài người viết giúp tôi kịch bản của ba truyện Ngựa người người ngựa, Hồ nguyệt cô, Tình mẹ, nhưng họ từ chối nên tôi phải viết. Tôi mời anh Lê Hùng đạo diễn nhưng anh bận nên tôi lại đạo diễn một nình. Tôi bị dồn vào thế bí đấy chứ. Nhưng có như vậy tôi với biết sức bật của mình đến đâu.
- Chị diễn hết ba truyện trong vở "Nhật nguyệt thực" như vậy rất dễ gây cảm giác nhàm chán cho khán giả. Chị có định thay đổi?
- Vừa nhàm lại mệt nữa. Tôi muốn có ba diễn viên diễn kịch nói và hình thể đều tốt, nhưng lúc đó chưa có. Cho đến giờ phút này thì tôi yên tâm, nhiều diễn viên trong đoàn kịch của tôi đã diễn tốt kịch này.
- Tại sao vở "Con bệnh bí hiểm" chị đặt vào mô típ kịch?
- ...Thể nghiệm thôi. Tôi đã nói với báo chí và bạn bè rằng: "Đấy là kịch thể nghiệm" nhưng không hiểu vì sao cứ lên trang báo, họ lại gọi là kịch hình thể, rồi cứ áp đặt Lan Hương phải là kịch hình thể. Tôi thừa nhận rằng mình rất đam mê hình thể, nhưng không riêng thể loại đó, tôi thích thể nghiệm những cái mới.
- "Con bệnh bí hiểm" do chị bỏ tiền túi ra để dựng, nhiều người nói chị chơi ngông. Chị nghĩ sao?
- Nói vậy thì oan quá, tôi chẳng ngông như vậy đâu, khi trở thành Đoàn kịch, chúng tôi muốn có một vở ra mắt và chọn Con bệnh bí hiểm. Tôi đã tự bỏ tiền và xin thêm Hội Nghệ sĩ Sân khấu 30 triệu đồng để dàn dựng, tổng cộng hơn 100 triệu đồng. Tôi thu vé được năm buổi, chắc chắn lỗ, nhưng tôi không quan tâm đến tiền bạc ở đây. Tôi bỏ tiền ra làm nghệ thuật là do yêu thích kịch và muốn làm thêm đều gì đó cho Nhà hát Tuổi trẻ.
- Chị có thể nói một cách đơn giản nhất về kịch hình thể?
- Lấy hình thể làm ngôn ngữ thay lời nói, nó đơn giản như vậy. Hiện nay, kịch hình thể ở mỗi nước phát triển khác nhau, nó chưa có một mã số riêng, ví như ballet hay chèo tuồng đều có mã số, ngay như kịch câm mới chỉ hình thành mã số cơ bản, chính vì thế kịch hình thể mới ở giai đoạn đầu. Kịch hình thể Việt Nam chỉ có thể phát triển khi thuần Việt, tôi sẽ làm luận văn thạc sĩ, nghiên cứu sâu hơn về thể loại hình thể.
Hình thể của các loại sân khấu truyền thống sẽ đưa về một thể loại hình thể, áp dụng sao cho ngọt ngào và nhuần nhuyễn, phù hợp với người Việt. Như diễn nhân vật đi, thì chẳng thể loại nào sánh được kịch câm, hay trạng thái tâm lý đau khổ thì không thể loại nào hay và đẹp như tuồng hoặc những đoạn lãng mạn tôi sẽ dùng ballet, cảnh chèo thuyền tôi sẽ đưa sân khấu chèo vào... Tôi sẽ cóp nhặt những thứ hay nhất của thế giới và Việt Nam để trở thành bộ môn hợp lý, nâng lên thành kịch hình thể.
- Chị có ý tưởng làm kịch hình thể từ khi nào?
- Từ khi độc diễn vở Giấc mơ hạnh phúc (do Lê Hùng đạo diễn), sau đó tôi dựng vở Nhật nguyệt thực và tôi đã lấy ba truyện Ngựa người người ngựa, Hồ nguyệt cô, Tình mẹ làm nội dung kịch.
Trước đây khi mới bắt đầu bước chân về Nhà hát Tuổi trẻ, tôi đã thử dựng vở Tình mẹ nhưng không đạt. Vì khi ấy, tôi chẳng biết gì về hình thể, tôi không thể dựng nổi bước đường bà mẹ đi tìm con, tôi không biết chuyển thể qua ngôn ngữ hình thể và tôi đã thất bại. Tôi nung nấu kịch bản Tình mẹ cho đến khi gặp những ý tưởng xuyên suốt trong Nhật nguyệt thực...
- Đoàn kịch 3 của Nhà hát Tuổi Trẻ do chị làm trưởng đoàn đang hoạt động ra sao?
- Từ đầu năm 2005, chúng tôi là CLB hình thể, nhưng đến tháng 8 chúng tôi trở thành Đoàn kịch 3 của Nhà hát Tuổi trẻ hay còn gọi Đoàn kịch Thể nghiệm, chúng tôi không chỉ dựng và diễn những gì coi là hình thể, chúng tôi dựng và diễn cả nhưng cái thể nghiệm, những "món ăn" mới mẻ.
Chúng tôi dựng được những vở như Tạo sinh, Nhật nguyệt thực, Con bệnh bí hiểm sắp tới là 100 phút cuối cùng của Hàn Mặc Tử. Vở này dựng theo lối thể nghiệm, khá ấn tượng, tôi nghĩ là bán vé tốt.
- Cứ lao theo kịch hình thể, thể nghiệm, chị định từ giã điện ảnh?
- Từ năm 2002 đến nay, tôi từ chối tất cả các kịch bản, không phải tôi lựa chọn cho mình vai diễn để đời hay ưng ý gì đâu, tôi chấp nhận tất cả các vai diễn, cho dù vì đó ít hay nhiều đất diễn, người diễn viên có tài thì sẽ biết cách thể hiện nhân vật của mình sao cho thật tốt. Tôi cũng tham công tiếc việc lắm, nhưng sức mình có hạn, tôi không thể vừa học, vừa đảm bảo cho các vai diễn trên sân khấu, hơn nữa, tôi mê kịch hình thể, muốn dành thời gian cho nó.
- Người ta hay trêu số chị khổ như... rùa. Chị cảm thấy thế nào?
- Nếu là rùa thì phải chạy thi cùng thỏ đấy nhé, nói thật, nhiều người cũng thương tôi lắm, nói tôi sao khổ, cái gì cũng chật vật. Nhưng tôi thấy như vậy lại hay, tôi biết trân trọng những thành công của mình. Sắp tới Đoàn chúng tôi sẽ ra mắt 10 tiểu phẩm hài kịch hình thể. Diễn bằng hình thể mà cười được mới là đại tài, nó có sự liên tưởng và triết lý sâu sắc. Tôi không muốn khán giả của mình thay đổi khẩu vị.
(Theo Gia Đình & Xã Hội)