Hà TĩnhNgày 15 tháng Giêng, 33 mâm xôi được con cháu dòng họ Phan Tôn Chu ở xã Cổ Đạm, huyện Nghi Xuân dâng nhà thờ để tế tổ và tham dự cuộc thi xôi đẹp.
Từ 6h ngày 8/2 (rằm tháng Giêng) con cháu trong họ tất bật bưng nhiều mâm xôi đem đến nhà thờ.
Từ 6h ngày 8/2 (rằm tháng Giêng) con cháu trong họ tất bật bưng nhiều mâm xôi đem đến nhà thờ.
Ông Phan Hữu Huân, đại diện dòng họ Phan Tôn Chu cho biết, cuộc thi xôi đẹp có truyền thống hàng trăm năm, thường diễn ra vào dịp rằm tháng Giêng, rằm tháng Bảy và lễ Tết. Mục đích là làm cho các gia đình trong họ luôn có ý thức làm mâm cỗ để cúng tổ tiên.
Ông Phan Hữu Huân, đại diện dòng họ Phan Tôn Chu cho biết, cuộc thi xôi đẹp có truyền thống hàng trăm năm, thường diễn ra vào dịp rằm tháng Giêng, rằm tháng Bảy và lễ Tết. Mục đích là làm cho các gia đình trong họ luôn có ý thức làm mâm cỗ để cúng tổ tiên.
Sau khi các mâm xôi được sắp đầy đủ trong thượng điện, các cụ cao niên trong họ sẽ làm lễ tế tổ.
Sau khi các mâm xôi được sắp đầy đủ trong thượng điện, các cụ cao niên trong họ sẽ làm lễ tế tổ.
9h, khi kết thúc lễ tế tổ, 33 mâm xôi được đưa ra đặt ở nhà chờ phía Đông để chấm.
9h, khi kết thúc lễ tế tổ, 33 mâm xôi được đưa ra đặt ở nhà chờ phía Đông để chấm.
Ban giám khảo gồm 6 người, được các thành viên trong họ bầu ra, sẽ kiểm tra từng mâm xôi một, sau đó cùng bàn bạc để thống nhất giải.
Ông Phan Văn Hội, thành viên ban giám khảo nói, có hai tiêu chí chấm xôi; thứ nhất là đảm bảo vệ sinh, mâm rổ, rá đựng xôi phải sạch sẽ; thứ hai là xôi phải chín, ráo, dẻo. Những trường hợp xôi bị ướt, nhão là không đạt.
Ban giám khảo gồm 6 người, được các thành viên trong họ bầu ra, sẽ kiểm tra từng mâm xôi một, sau đó cùng bàn bạc để thống nhất giải.
Ông Phan Văn Hội, thành viên ban giám khảo nói, có hai tiêu chí chấm xôi; thứ nhất là đảm bảo vệ sinh, mâm rổ, rá đựng xôi phải sạch sẽ; thứ hai là xôi phải chín, ráo, dẻo. Những trường hợp xôi bị ướt, nhão là không đạt.
Trước khi tham gia chấm xôi, thành viên tổ chấm thi được yêu cầu rửa tay sạch sẽ. Cách chấm là ấn tay vào giữa mâm để kiểm tra xem xôi ướt hay khô.
Trước khi tham gia chấm xôi, thành viên tổ chấm thi được yêu cầu rửa tay sạch sẽ. Cách chấm là ấn tay vào giữa mâm để kiểm tra xem xôi ướt hay khô.
Ban tổ chức chọn ra ba giải. Giải nhất sẽ được thưởng ba quả cau, giải nhì hai quả, giải ba một quả.
Ban tổ chức chọn ra ba giải. Giải nhất sẽ được thưởng ba quả cau, giải nhì hai quả, giải ba một quả.
"Năm nay ban tổ chức chọn ra được một giải nhất, hai giải nhì, không có giải ba. Đa phần cỗ xôi đều do các bà, các mẹ nấu. Quả cau là phần thưởng để khuyến khích họ làm cho tốt", ông Hội nói.
"Năm nay ban tổ chức chọn ra được một giải nhất, hai giải nhì, không có giải ba. Đa phần cỗ xôi đều do các bà, các mẹ nấu. Quả cau là phần thưởng để khuyến khích họ làm cho tốt", ông Hội nói.
Ba cỗ xôi đạt giải cao được vắt ra nhiều phần to bằng nắm tay để chia cho các cụ cao niên trong dòng họ đem về nhà.
Ngoài cỗ xôi đẹp, ban tổ chức còn chọn ra những mâm xôi không đạt chuẩn như: thiếu vệ sinh, bị ướt, nhão... để phê bình, nhắc nhở đại diện các gia đình lần sau làm cỗ chú ý hơn.
Ba cỗ xôi đạt giải cao được vắt ra nhiều phần to bằng nắm tay để chia cho các cụ cao niên trong dòng họ đem về nhà.
Ngoài cỗ xôi đẹp, ban tổ chức còn chọn ra những mâm xôi không đạt chuẩn như: thiếu vệ sinh, bị ướt, nhão... để phê bình, nhắc nhở đại diện các gia đình lần sau làm cỗ chú ý hơn.
Theo ông Phan Như Khoái (74 tuổi), dòng họ Phan Tôn Chu, để làm được cỗ xôi đạt chuẩn phải chọn hạt nếp to và trắng, ngâm và lọc nước thật kỹ rồi mới cho nếp vào nồi.
"Kỹ thuật hông xôi là quan trọng nhất. Khi hông xôi phải đun lửa đều, không được nổi lửa quá to. Lúc xôi chín lập tức đưa ra mâm, dùng đũa bếp đảo cho đều", ông Khoái cho hay.
Theo ông Phan Như Khoái (74 tuổi), dòng họ Phan Tôn Chu, để làm được cỗ xôi đạt chuẩn phải chọn hạt nếp to và trắng, ngâm và lọc nước thật kỹ rồi mới cho nếp vào nồi.
"Kỹ thuật hông xôi là quan trọng nhất. Khi hông xôi phải đun lửa đều, không được nổi lửa quá to. Lúc xôi chín lập tức đưa ra mâm, dùng đũa bếp đảo cho đều", ông Khoái cho hay.
Sau khi phát xôi cho đại diện các gia đình, những phần xôi còn lại sẽ sắp ra đĩa cùng với thịt lợn, gần trưa, con cháu ngồi lại quây quần ăn uống.
Sau khi phát xôi cho đại diện các gia đình, những phần xôi còn lại sẽ sắp ra đĩa cùng với thịt lợn, gần trưa, con cháu ngồi lại quây quần ăn uống.
