Tình hình đó khiến chỉ số VN-Index giảm hơn 30 điểm (khoảng 13%) so với mức cao nhất vào đầu tháng 4. Riêng trong mấy tuần gần đây, chỉ số VN-Index liên tục giảm và giá trị chứng khoán giao dịch khớp lệnh có phiên chỉ dưới 2 tỷ đồng.
Giao dịch chứng khoán ở Công ty Chứng khoán Sài Gòn. |
Ngoài sự tác động bởi nhiều yếu tố như chỉ số giá tiêu dùng gia tăng, lãi suất ngân hàng tăng, giá vàng không ổn định, thị trường bất động sản đóng băng, tốc độ đầu tư chậm…, theo nhận định của các nhà quan sát, còn có một số nguyên nhân rất đáng quan tâm khác nữa. Trước hết phải kể đến sự chuyển dịch vốn của các nhà đầu tư từ thị trường chứng khoán (TTCK) sang các doanh nghiệp cổ phần hóa (CPH).
Theo Sài Gòn Giải Phóng, tiến trình CPH các doanh nghiệp nhà nước hoạt động có hiệu quả như Bảo hiểm Bảo Minh, Dầu Tường An, Nước Giải khát Chương Dương… đã và đang thu hút một lượng lớn vốn đầu tư từ TTCK tập trung. Không những chỉ có những nhà đầu tư cá nhân mà còn nhiều tổ chức đầu tư đã chuyển hướng sang mua cổ phiếu của các doanh nghiệp CPH do giá còn tương đối thấp và hầu hết đều là những doanh nghiệp lớn trong ngành có nhiều lợi thế.
Trong các đợt đấu giá cổ phần của Bảo Minh và Tường An gần đây, số lượng đặt mua luôn lớn gấp nhiều lần số lượng cổ phần đưa ra đấu giá và giá bán đã tăng 50% - 90% so với giá khởi điểm.
Trong khi đó, khả năng sở hữu cổ phiếu của người đầu tư đối với phần lớn cổ phiếu then chốt trên thị trường như REE, SAM, SAV, AGF, BT6… đã hết. Cạnh đó, việc bổ sung hàng hóa mới cho thị trường tới nay vẫn chưa được thực hiện tốt. Đã gần 7 tháng trôi qua mà thị trường chỉ đón nhận thêm 2 công ty niêm yết tham gia cổ phiếu BBT và cổ phiếu DHA. Đây cũng là nguyên nhân khiến cho vốn đầu tư chuyển sang thị trường phi tập trung với những hàng hóa hấp dẫn hơn như cổ phiếu Sacombank, cổ phiếu SSC, cổ phiếu Vinamilk…
Một nguyên nhân quan trọng nữa là TTCK Việt Nam chưa thực sự có được niềm tin của các nhà đầu tư. Việc công bố thông tin của các công ty niên yết vẫn còn nhiều hạn chế, dẫn đến tình trạng thiếu hoặc rò rỉ thông tin, khiến cho giới đầu tư nhất là các nhà đầu tư cá nhân lo lắng, phải bán tháo cổ phiếu khi nhận được những thông tin không tốt về công ty mà mình đang đầu tư.
Những biểu hiện không bình thường như vậy trên thị trường khiến nhiều nhà đầu tư bất mãn, nhất là những người đã mua một khối lượng lớn cổ phiếu. Giới đầu tư đã lên tiếng cho rằng vấn đề này nếu không điều tra làm rõ sẽ còn có thêm nhiều người rời bỏ TTCK và cảnh “chợ chiều” sẽ diễn ra thường xuyên. Ngoài ra, để tăng tính hấp dẫn cho TTCK, nhà đầu tư đang hết sức trông chờ các giải pháp cấp bách để nhanh chóng đưa cổ phiếu của các doanh nghiệp lớn hoạt động kinh doanh có hiệu quả lên niêm yết trên TTCK.
Song song đó cần gắn kết việc CPH và bán cổ phần lần đầu ra công chúng với việc niêm yết cổ phiếu trên thị trường tập trung. Đây là đòi hỏi cấp thiết nếu thực hiện được chắc chắn TTCK sẽ hấp dẫn và thu hút được nhiều nhà đầu tư tham gia. Vấn đề bao trùm hơn là Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và Bộ Tài chính nên gấp rút hoàn thiện các quy định pháp luật về chứng khoán và TTCK theo hướng tạo điều kiện để thị trường phát triển.
Trong đó có cả việc xem xét nới lỏng tỷ lệ sở hữu cổ phần của các nhà đầu tư nước ngoài ở một số ngành và lĩnh vực phù hợp. Và, một trong những giải pháp “mạnh tay” của Chính phủ là có chính sách thuế ưu đãi hơn nữa đối với các thành phần tham gia TTCK để khuyến khích các công ty cổ phần niêm yết cổ phiếu, cũng như tạo điều kiện tốt nhất thu hút các tổ chức và cá nhân mạnh dạn đầu tư kinh doanh chứng khoán.