Thang Duy sinh năm 1979 ở Hàng Châu, là con một trong gia đình nghệ thuật. Cha cô là họa sĩ, mẹ cô vốn là diễn viên kịch rồi cũng chuyển qua hội họa. Trong ký ức những người hàng xóm, Thang Duy lúc nhỏ xinh xắn, hiểu chuyện, tự lập. Cấp ba, cô học chuyên mỹ thuật với định hướng nối nghiệp gia đình. Nhưng duyên phận đưa đẩy, cô học đạo diễn rồi trở thành diễn viên, chạm đến nhiều cơ hội thú vị với đủ dư vị ngọt - đắng.
Ba lần cổng đại học khép lại
Vì muốn ở gần tình đầu Chu Thần Vũ, người sau này cũng làm diễn viên, Thang Duy bỏ dở ý định làm họa sĩ, chuyển qua ôn thi Học viện Hý kịch Trung ương. Đáng tiếc, bạn trai thi đậu ngay lần đầu, còn cô ba năm liền bị đánh trượt. Tình yêu của họ vì khác biệt trong đường công danh mà tan vỡ.
Năm thứ tư, cô mới đỗ vào ngôi trường nghệ thuật. Nhưng thay vì ngành diễn viên, cô đổi qua học đạo diễn. Song song đó, cô tham gia một khóa đào tạo ngắn hạn về diễn xuất. Từ lúc còn trên giảng đường, Thang Duy đã có cơ hội làm mẫu ảnh, đóng kịch, đóng phim. Năm 2005, cô thi Hoa hậu Hoàn vũ Trung Quốc, vào top 5 khu vực Bắc Kinh.
Đi một vòng lớn, rốt cuộc Thang Duy vẫn gắn mình với nghề diễn viên. Chưa một lần làm đạo diễn, cô thực hành các kỹ năng học được trong mỗi tác phẩm góp mặt. Ở hậu trường buổi tập trích đoạn opera, cô giúp đoàn bê đạo cụ, làm việc vặt. Sang Hàn Quốc quay phim Thu muộn, cô tự biên tập những dòng độc thoại tiếng Hoa trong cảnh nhân vật cô đóng thì thầm bên linh cữu người mẹ.
Năng khiếu ngôn ngữ
Xem Quyết tâm chia tay (Decision to Leave), tác phẩm tranh giải Cành Cọ Vàng ở Cannes 2022, nhiều người bất ngờ trước khả năng nói thoại tiếng Hàn giàu cảm xúc của Thang Duy. Trước đó, khi đóng người tình của "Thần Sấm" Chris Hemsworth trong Blackhat hay diễn cặp Hyun Bin ở Thu muộn, cô dùng tiếng Anh lưu loát.
Sang đến Đêm cuối ở địa cầu, cô làm người xem tin vào gốc gác của nhân vật khi nhập vai bằng chất giọng đặc dân Quý Châu bản địa. Còn trong phim Crossing Hennessy và nhiều video phỏng vấn, trao giải, cô chinh phục khán giả bằng âm sắc quyến rũ khi nói tiếng Quảng Đông.
Thang Duy được nhiều người hâm mộ mệnh danh là thần đồng ngôn ngữ. Và thực tế, từ thuở nhỏ, cô đã nuôi giấc mơ nói được thật nhiều ngôn ngữ, tiếng địa phương hay ngoại ngữ. Mỗi lần thấy ai chuyển đổi giữa các thứ tiếng một cách tự nhiên và tự tin, cô nữ sinh Trung Quốc khi ấy lại đem lòng ngưỡng mộ.
Năm 2007, diễn viên bị "phong sát", sự nghiệp vừa chớm nở với phim Sắc, giới đã vội tắt những kỳ vọng. Để phần nào lấp đầy quãng thời gian đó, công ty quản lý và đạo diễn Lý An thu xếp cho Thang Duy sang Anh học kịch nghệ. Tháng ngày trở lại làm sinh viên, cô vừa nâng cao diễn xuất, vừa trau dồi tiếng Anh. Cô hài lòng vì thực hiện được giấc mơ thời thiếu nữ của chính mình. Những ngày du học khiến cô vui nhất không phải những lời khen mà là việc có thể giao tiếp tiếng Anh thuần thục.
Nghệ sĩ đường phố
Năm ấy, Thang Duy sang London với toàn bộ cát-xê phim Sắc, giới và số tiền kiếm được từ quảng cáo. Cô không biết sẽ ở lại bao lâu và tiền trong túi có đủ sống không, nhưng cô giữ lòng tin tự chăm lo cho mình ổn.
Cô tận dụng năng khiếu để kiếm tiền. Cô kể: "Họa mặt thành hình tượng Kinh kịch, trình diễn trên phố kiếm ra tiền. Nhúng bút làm bằng miếng mút vào nước rồi viết thư pháp trên mặt đường kiếm ra tiền. Vẽ chân dung người qua đường cũng kiếm ra tiền. Mỗi ngày, tôi dành ra hai tiếng tìm ý tưởng độc lạ cũng kiếm được vài chục Bảng Anh, đủ cho tôi chi tiêu và tháng ngày du học không còn chật vật".
Sau bốn tháng đến London, Thang Duy nhận được cuộc gọi từ Bey Logan. Một tuần sau, ông xuất hiện ở con phố cô trình diễn. Nhà sản xuất phim người Anh khen cô sáng tạo, thẩm mỹ tốt. Trước khi rời đi, ông đặt lịch hẹn cô ăn tối sau đó vài ngày và đặt vào chiếc mũ nhận tiền biểu diễn của cô tờ 100 Euro. Logan bảo: "Với tư cách nhà sản xuất, tôi mời cô một bữa. Với tư cách khán giả qua đường, tôi phải trả tiền cho phần trình diễn của cô".
Qua Bey Logan, Thang Duy quen biết nhiều người có thâm niên trong giới nghệ thuật ở London. Rồi nhờ những người bạn mới, cô kết nối với nhiều stylist, chuyên gia trang điểm nổi tiếng ở Anh. Từ đó, hàng năm cô đều hợp tác với Tuần lễ thời trang London.
"Nhân sinh này kỳ lạ lắm. Rất nhiều chuyện bạn muốn làm nhưng không thành. Bạn tưởng rằng cánh cửa ấy đã đóng lại với mình, tưởng rằng bản thân đã từ bỏ. Nhưng ngày tháng trôi đi, bạn chân thành bước từng bước, nhìn về cuộc sống bằng con mắt tích cực. Rồi một ngày, bạn bất giác phát hiện cánh cửa tưởng như khép lại từ lâu đã lặng lẽ mở ra với mình. Cuộc sống như một vòng tròn, chúng ta cứ đi rồi sẽ gặp những cơ hội vừa lạ lẫm vừa thân thuộc", Thang Duy nói.
Bị cắt vai, khóc trên truyền hình
Vì nhiều cảnh bạo liệt trong phim Sắc, giới, Thang Duy bị cấm đóng phim và xuất hiện trên truyền thông ba năm. Khi ấy, nhiều nghệ sĩ cảm thấy "bản án" này bất công, bởi nam chính Lương Triều Vỹ và đạo diễn Lý An không bị phản ứng, duy nhất nữ chính sự nghiệp lao đao. Một số khác cho rằng lý do khiến Thang Duy bị "cấm vận" là vì nhân vật của cô gây lệch lạc hình ảnh phụ nữ truyền thống Trung Quốc, đặc biệt là phụ nữ hoạt động cách mạng.
Năm 2011, Thang Duy được giới thiệu trở lại với bom tấn quy tụ dàn sao nhiều thế hệ Kiến đảng vỹ nghiệp. Vậy mà khi phim chiếu, cô không còn bóng dáng trong phim. Đại diện đoàn phim phủ nhận việc cắt vai liên quan chuyện "phong sát": "Hơn 10 diễn viên bị cắt vai trong phim này, không riêng Thang Duy. Cô ấy chỉ quay năm cảnh, có thoại với nhân vật chủ tịch Mao Trạch Đông ở ba cảnh nhưng không quan trọng, lược bỏ không ảnh hưởng phim".
Vì Quyết tâm chia tay nhận đánh giá tốt ở Cannes, một video phỏng vấn của Thang Duy và Lôi Giai Âm ba năm trước được "đào mộ". Được hỏi khó chịu nhất điều gì ở bạn diễn của phim Người tố giác, Thang Duy chưa nghĩ ra câu trả lời, Lôi Giai Âm đã tố cô thường xuyên đi vệ sinh, khiến anh mất hứng, hay phải quay lại.
Mới đầu, Thang Duy bật cười nhưng sau đó, cô xấu hổ quay mặt vào tường và rớm nước mắt. Lôi Giai Âm bình thản kể tiếp và bảo: "Cô khóc thật hả? Cô nam tính lắm mà, đừng giả bộ nữ tính". Thang Duy xin lỗi Lôi Giai Âm, còn an ủi ngược lại anh. Cô mừng vì bạn diễn thẳng thắn nói ra sự khó chịu, không giữ trong lòng.
Nhưng sau đó, cô bật khóc và xin phép dừng cuộc trò chuyện trong giây lát. Thang Duy giải thích đợt quay phim, cô dùng kháng sinh trị bệnh, dẫn đến ảnh hưởng tiết niệu. Cô đã tự trách về chuyện này. Trên mạng, khán giả xót xa cho Thang Duy và phẫn nộ Lôi Giai Âm xấu tính, không đáng mặt đàn ông.
Sau Người tố giác và Đại Minh phong hoa năm 2019, Thang Duy chưa đóng thêm phim ở Trung Quốc. Với Quyết tâm chia tay đang chiếu rạp, cô nhận nhiều lời khen từ báo chí quốc tế. Hiện, cô còn phim Wonderland do ông xã Kim Tae Yong đạo diễn, Gong Yoo đóng nam chính. Phim đã quay xong nhưng chưa ấn định lịch chiếu.
Phong Kiều (Theo HK01, Sohu, QQ)