Bốn mùa (tiếng Anh: The Four Seasons, tiếng Italy: Le quattro stagioni) là tổ khúc bốn bản do nhà soạn nhạc vĩ đại Vivaldi (1678-1741) giai đoạn 1718-1720 sáng tác nhưng đến năm 1725 mới ra mắt lần đầu tại Amsterdam (Hà Lan). Vào thời điểm đó, nhà soạn nhạc công bố bốn bản concerto cùng những bài thơ đi kèm để nhấn mạnh mục đích của tổ khúc về bốn mùa trong năm.
Cảm hứng cho bốn concerto này hầu như đều dựa trên cảnh đồng quê quanh vùng Mantua, thành phố Vivaldi sống giai đoạn 1718-1721. Mỗi concerto được gắn với một bài thơ ngắn, miêu tả phong cảnh được dựng lên trong mỗi tác phẩm. Nhà soạn nhạc dụng công kết nối, truyền tải phần lời trong những bài thơ với âm nhạc khi dùng tiết tấu của các nhạc cụ để miêu tả những con suối nhỏ, tiếng chim hót với sắc thái khác nhau, tiếng chó sủa, tiếng muỗi vo ve, âm thanh của những người chăn cừu, điệu nhảy của những kẻ say, màn đêm yên tĩnh, cảnh băng giá, tiếng trẻ con trượt tuyết và những ánh lửa ấm áp mùa đông...
Bốn mùa là tác phẩm nổi tiếng nhất trong số những sáng tác của nhà soạn nhạc người Italy và cũng là tác phẩm cổ điển nổi tiếng nhất mọi thời. Tác phẩm là một trong những ví dụ sớm nhất, chi tiết nhất cho thể loại âm nhạc chương hồi và cũng là đại diện tiêu biểu của âm nhạc trước thế kỷ 19. Trong 299 năm qua, bản nhạc được trình diễn dưới nhiều hình thức khác nhau như giao hưởng, ballet...
Các nghệ sĩ Dàn nhạc Opera Hoàng gia Versailles. Ảnh: IB Group
Vivaldi tên đầy đủ Antonio Lucio Vivaldi là một nhà soạn nhạc người Italy, một nghệ sĩ vĩ cầm bậc thầy, một giảng viên âm nhạc và cũng là một linh mục. Ông được đánh giá là một trong những nhà soạn nhạc vĩ đại nhất. Sức ảnh hưởng của ông lan rộng khắp châu Âu với các bản concerto viết cho nhiều nhạc cụ cũng như các bản hợp xướng cho nhà thờ và bốn mươi vở opera. Nhiều nhà soạn nhạc vĩ đại khác của thế giới, trong đó có Johann Sebastian Bach hay Fritz Kreisler cũng chịu ảnh hưởng lớn từ ông.
Tổ khúc Bốn mùa của Vivaldi sẽ được Dàn nhạc giao hưởng Nhà hát Hoàng gia Versailles biểu diễn tại nhà hát Hồ Gươm (Hà Nội) vào các ngày 21-22/4. Ông Trần Hải Đăng - Viện phó Viện Âm nhạc (Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam) - cho biết tác phẩm vĩ đại đã trở nên quen thuộc với giới yêu nhạc cổ điển quốc tế hàng trăm năm nhưng đây là lần đầu tiên công chúng trong nước được nghe trọn vẹn chùm bốn bản concerto tại Việt Nam. Cùng với khả năng thượng thừa của các nhạc công từ dàn nhạc giao hưởng hàng đầu châu Âu, ông tin rằng công chúng thủ đô sẽ được thưởng thức một bữa tiệc âm nhạc chưa từng có.
Nhạc trưởng người Nhật Honna Tetsuji bày tỏ sự háo hức khi được thưởng thức trọn vẹn một trong những tác phẩm kinh điển của nhân loại với chất lượng nghệ thuật tầm cỡ thế giới ngay tại thủ đô. Nhạc trưởng Đồng Quang Vinh cũng mong chờ sự kiện văn hóa này. Giọng ca soprano Đào Tố Loan cho biết: "Tôi không thể bỏ lỡ hòa nhạc Bốn mùa vì đó là cơ hội lắng nghe âm nhạc bác học một cách trực diện và trau dồi những bài học cho chính mình".
Ca sĩ Đào Tố Loan.
Hòa nhạc Bốn mùa do Dàn nhạc giao hưởng nhà hát Hoàng gia Versailles trình diễn vào 21-22/4 là sự kiện mở đầu cho chuỗi chương trình nghệ thuật mang tên Musical Seasons 2024-2025 do Nhà hát Hồ Gươm tổ chức, với sự tham gia cả các nghệ sĩ quốc tế hàng đầu như Dàn nhạc Les Musiciens du Louvre, Dàn nhạc Thính phòng Vienna... Theo lãnh đạo Nhà hát Hồ Gươm, dự án nhằm mục đích đem đến những tác phẩm nghệ thuật cổ điển của các nhà soạn nhạc lỗi lạc thế giới đến Việt Nam.
Nhà hát Hồ Gươm (Hà Nội) được khánh thành tháng 7/2023, là nhà hát có trang thiết bị hiện đại nhất cả nước. Nhà hát còn được trang 10best của tổ chức Giải thưởng Du lịch Thế giới World Travel Awards (WTA) bình chọn là Top 10 nhà hát opera tốt nhất thế giới, bên cạnh những công trình biểu tượng của thế giới như Nhà hát Sydney Opera House tại Sydney (Australia), Wiener Staatsoper tại Vienna (Áo).
