Các hụi viên đến Công an phường 6, quận Tân Bình kêu về vụ bể hụi do vợ chồng chủ hụi Trần Thị Thu Hà “chủ xị”. Vụ việc đến nay vẫn chưa được giải quyết. |
Có thể nói tại TP HCM, hụi giờ đây có mặt khắp nơi, len lỏi vào mọi ngóc ngách gia đình, xã hội. Trong đó, chợ là mảnh đất màu mỡ để hụi tồn tại và phát triển (và cũng là nơi có tỉ lệ bể hụi cao nhất). Từ chợ chồm hổm buôn thúng bán bưng đến các chợ đầu mối nơi nào cũng có vài chủ hụi đang điều hành hàng chục, thậm chí hàng trăm dây hụi lớn nhỏ.
Chợ An Đông (quận 5) có khoảng 50 dây hụi do năm chủ hụi điều hành, trong đó phải kể đến hai “trùm hụi” H. và B., mỗi người điều hành nhiều dây hụi, mỗi dây hụi 1-20 triệu đồng/phần.
Chợ Nguyễn Thái Bình (quận 1) có bảy chủ hụi lớn nhỏ đang hoạt động, trong đó có bốn chủ hụi là người kinh doanh ở chợ, ba chủ hụi khác là dân “có máu mặt” về tiền và cả thế lực. Chợ Nghĩa Hòa (Tân Bình) có sáu chủ hụi nhưng mới đây có một chủ hụi tuyên bố xù. Chợ Phạm Văn Hai, Tân Bình, mỗi nơi có năm dây hụi lớn.
Tại chợ vải Soái Kình Lâm (quận 5) có khoảng 500 sạp hàng, cửa hàng mua bán, nhiều tiểu thương cho biết mình chơi ít nhất một dây hụi/ tháng. Chị T. nói: “Tôi chơi bốn phần ba dây hụi. Hai phần ngày, một phần dây tuần và phần khác dây tháng. Dây hụi ngày tôi chơi hai đầu, để một phần “chết”, nuôi một phần “sống”.
Cách chơi hụi phổ biến hiện nay là hụi tháng. Ví dụ, đối với hụi tháng, một phần hụi 500.000 đồng, nếu tháng đó có ai cần tiền hốt hụi sớm, bỏ 10 phân thì những người còn lại trong dây hụi chỉ đóng 400.000 đồng (của tháng đó). Tháng tiếp theo, người nào bỏ tỷ lệ cao nhất thì được hốt, đồng thời những người còn lại sẽ đóng số tiền sau khi trừ tỷ lệ phần trăm mà con hụi kia bỏ. Những người hốt đầu vì bỏ tỷ lệ cao nên phải chịu thiệt thòi hơn so với những người hốt cuối. Tuy nhiên, theo kinh nghiệm của nhiều người, khả năng gặp rủi ro đối với hụi chót cũng không phải nhỏ. Nhiều trường hợp các hụi viên bỏ cao, hốt sớm rồi “xù” luôn không đóng hụi chết hoặc chủ hụi ôm tiền cao chạy xa bay, các hụi chót lãnh đủ. Mỗi cuối tháng hoặc đầu tháng, các hụi viên ngồi lại với nhau để “bỏ phiếu”, ai bỏ cao nhất là được hốt hụi. Ngoài hụi tháng còn có hụi ngày, hụi tuần và hụi kỳ (nửa tháng bỏ hụi một lần) |
Ở chợ này mỗi người chơi trung bình 1-5 phần hụi, có người chơi đến chục phần (kể cả chơi giúp bạn bè). Có hàng trăm người chơi trong khoảng 10-20 dây hụi khác nhau với hàng ngàn phần hụi. Dây hụi vừa có khoảng 20 phần chơi, dây lớn từ 50-60 phần, có dây lên đến 100 phần.
Có khoảng 10 chủ hụi chuyên và không chuyên. 1/3 số chủ hụi thâm niên là người bên ngoài chợ, số còn lại là các tiểu thương trong chợ chơi theo nhóm với nhau. Mỗi chủ hụi nắm ít nhất 5-20 dây hụi. Chỉ tính ở chợ Soái Kình Lâm có không dưới 30 dây hụi lớn bé chồng chéo nhau về người chơi, chủ hụi. Số tiền đóng mỗi dây cũng khác nhau, lớn có, bé có.
Qua tìm hiểu hầu hết những người chơi hụi đều có mục đích rõ ràng như: huy động vốn để làm ăn, trả nợ, thậm chí chữa bệnh, cưới vợ, cho con du học... Các tiểu thương cho rằng muốn có vốn mở rộng làm ăn, họ không thể tìm đến ngân hàng vì sẽ phải thế chấp tài sản mới vay được.
Cuối kỳ nuôi hụi hốt chót cũng được trên chục triệu”. Chị Hằng, một tiểu thương, cho biết cả nhà mình chơi đến năm phần hụi tuần mỗi phần 200.000 đồng, nếu đóng đủ 20 tuần và hốt hụi trong những kỳ cuối thì chị chỉ đóng khoảng 3,2 triệu đồng/phần hụi, thu về 3,8 triệu đồng/phần, trừ 100.000 tiền thảo cho chủ hụi còn lại 3,7 triệu đồng. Nhưng nếu hốt sớm chỉ thu về hơn 3 triệu đồng/phần trong khi phải đóng hụi chết lên đến 4 triệu đồng/phần.
Trong khi chơi hụi thì không cần chứng minh nhân dân, hộ khẩu mà đến lúc cần thì hốt nhanh. Do đó hụi là cách huy động vốn khả thi nhất. Nhiều người cho rằng nếu chủ hụi là người có uy tín, khả năng tài chính vững chắc là yên tâm. Các hụi viên... chưa từng bị giựt hụi thừa nhận nhờ hụi mà họ đã giải quyết được nhiều việc, vì “nếu không chơi hụi mà đâm đầu đi vay nóng, vay góp thì bi kịch hơn”.
Chị Ba, một tiểu thương tại chợ Bình Tây (quận 6), chia sẻ: “Thật ra khi cần tiền chồng tiền hàng gấp, chúng tôi cũng muốn vay của ngân hàng nhưng khó khăn quá. Đâu phải ai cũng có đầy đủ giấy tờ nhà hợp pháp mang đi thế chấp. Góp tiền hụi là phương pháp nhất thời cho chúng tôi làm ăn, huy động vốn kinh doanh nhanh nhất và nếu chưa cần tiền, chúng tôi nuôi hụi”.
Có tiểu thương còn thừa nhận nhiều khi hàng bán ế mà chị chơi một lúc ba dây hụi với sáu phần hụi lớn nhỏ khác nhau, không đủ tiền đóng chị phải vay lại tiền góp ngày để đóng cho đủ hụi, lấy uy tín với bạn hàng. Tuy nhiên trong thực tế cũng đã xảy ra không ít vụ bể hụi khiến hụi viên điêu đứng.
Đại đa số tiểu thương cho biết họ chơi hụi, giao tiền cho chủ hụi là do sự quen biết, tin cậy nhau. Họ cũng thừa nhận hiếm ai biết hoặc để ý pháp luật qui định điều gì xung quanh vấn đề hụi. Thậm chí người chơi không biết mặt nhau vì chủ hụi thường tới tận quầy thu tiền, giao tiền và thông báo mọi thông tin về dây hụi. |
Tìm hiểu một số vụ bể hụi cho thấy thủ đoạn của các chủ hụi hay sử dụng là dựng hụi giả (không cho hụi viên bỏ hụi, hốt hụi) hoặc mạo danh ai đó bỏ hụi cao để hốt sau đó “xù” luôn. Đã có rất nhiều người sa vào cảnh trắng tay, tan cửa nát nhà cũng vì hụi.
Anh T. (ngụ phường 6, quận Tân Bình) bị bà Hà giựt hụi vừa giựt nợ 531 triệu, cay đắng: “Ban đầu tôi chơi thử 1-2 phần thấy có lời nên tăng lên 18 phần. Đóng được 6-7 tháng thì bà ta tuyên bố bể hụi. Ngoài chơi hụi, bà Hà còn vay của tôi gần 500 triệu đồng. Thời gian đầu trả lãi rất sòng phẳng nhưng cuối năm 2006 thì xù cả tiền gốc lẫn lãi”.
Qua tìm hiểu vụ bể hụi dây chuyền ở các chợ Nghĩa Hòa, Nghĩa Phát, Tân Bình, Bắc Hải, Phạm Văn Hai, An Đông cho thấy một trong những nguyên nhân chính đó là sự cả tin và chủ quan của con hụi. Gần 400 hụi viên đã cả tin giao tiền bạc (thống kê sơ bộ khoảng 4 tỷ đồng, gồm tiền đóng hụi và tiền cho vay) cho bà Trần Thị Thu Hà (Đất Thánh, phường 6, quận Tân Bình).
Hầu hết con hụi không ai biết ai trừ chủ hụi (khi bể ra thì mới biết hàng xóm mình cũng đồng cảnh ngộ). Bà Hà còn thuyết phục con hụi cứ từ từ đến kỳ chót rồi mới hốt, lời nhiều. Cao thủ hơn, bà Hà dựng lên một tỉ lệ bỏ hụi ảo cao ngất ngưởng, 20-30 phân (thực tế không tổ chức cho con hụi bốc thăm) nhằm tạo niềm tin cho các hụi viên hốt chót được hưởng lợi nhiều, trong khi đó tiền đóng hụi hằng tháng thấp (ai cũng nghĩ mình là hụi chót).
Chị Trần Thị Thu Đăng, tiểu thương ở chợ Nghĩa Hòa, cho biết nếu có ai cần tiền hốt hụi thì bà Hà không cho hốt với lý do đã có người hốt rồi (thực chất không có ai hốt). Đến khi bể hụi mọi người té ngửa ai cũng là... hụi chót, chưa hốt được đồng nào.
Ông Nhật (40 tuổi) bán vé số dạo, bị khiếm thị, nghe bác sĩ chẩn đoán có khả năng nhìn thấy trở lại nếu được phẫu thuật nên ky cóp từng đồng tham gia dây hụi của bà Hà. Nhưng ước mơ được sáng mắt giờ đây đã không còn nữa vì toàn bộ số tiền 3,5 triệu đồng đã vào túi bà Hà.
Anh Bảo, làm nghề buôn bán phụ tùng xe máy ở chợ Tân Thành (quận 5), đưa ra bài học “xương máu”: “Lần đầu chơi hụi, tôi bị một bà... bán chuối chiên “bỏ bùa” nên mất gần 10 triệu. Lần thứ hai gặp vợ chồng... bán cháo vịt xưng là “đại gia”, chủ gara xe dụ chơi hụi mất trắng gần 23 triệu. Lần thứ ba, rút kinh nghiệm, tui bỏ công “điều tra” về khả năng kinh tế, nhân thân... bà chủ hụi tương lai thì được biết trước đây có “bề dày thành tích” giựt hụi ở Củ Chi, Hóc Môn nên chạy dạt về quận 5. Do phát hiện kịp thời, tôi đã rút êm. Một năm sau, nghe tin bà này ôm gần 2 tỉ đồng của bà con tiểu thương khắp nơi trốn mất dạng”.
Bà Hoa, có “thâm niên” trên 20 năm chơi hụi, từng bị giựt hụi ba lần, chủ nợ xiết nhà, xiết xe..., đúc kết: “Không nên nghe đồn về tiềm năng kinh tế, uy tín của chủ hụi mà phải điều tra, tìm hiểu thật kỹ trước khi chơi”.
Nhiều trường hợp vì muốn chắc ăn, các hụi viên đề nghị chủ hụi chứng minh tài sản hợp pháp. Tuy nhiên trên thực tế, trước khi bể hụi, các chủ hụi đã nhanh tay tẩu tán tài sản khiến con hụi chỉ còn biết khóc ròng. Sáng 29/1, trong lúc tiếp xúc với một số tiểu thương ở chợ Nghĩa Hòa (Tân Bình) bị Trần Thị Thu Hà giựt hụi, lại gặp một chủ hụi khác đang đến tận nhà thu tiền. Chúng tôi hỏi một tiểu thương không sợ bị giựt hụi nữa hay sao, chị ta quả quyết: “Bà này uy tín lắm”.
(Theo Tuổi Trẻ)