Sống bên nhau hạnh phúc hơn 7 thập kỷ, nữ hoàng Elizabeth II và hoàng thân Philip đã cùng nhau vượt qua tất cả từ những trắc trở ban đầu bị ngăn cản tình yêu đến mối quan hệ phức tạp khó dung hòa giữa một bên là quân thần và một bên là phu thê. Cặp đôi hoàng gia đã chứng minh được rằng tình yêu có thể vượt qua khoảng cách địa lý, thân phận hay định kiến xã hội.
Lần đầu tiên họ gặp nhau khi Elizabeth, con gái Hoàng tử Albert George mới 7 tuổi, còn Philip 12 tuổi. Họ cùng nhau tham dự lễ cưới của Công chúa Marina của Hy Lạp và Đan Mạch kết hôn với Công tước xứ Kent tại Tu viện Westminster. Sau 5 năm, vào năm 1939 cả hai mới có cơ hội gặp nhau lần thứ hai khi gia đình Vua George VI thăm trường Hải quân Hoàng gia ở Dartmouth, nơi Philip học tập. Lần gặp này đã khiến trái tim thiếu nữ của công chúa Elizabeth 13 tuổi loạn nhịp trước chàng thanh niên Philip lịch lãm với mái tóc vàng óng, đôi mắt xanh trong vắt. Lúc ấy nàng công chúa nhỏ đã khắc ghi hình ảnh chàng hoàng tử lưu vong Philip khi nhìn thấy anh nhảy qua lưới quần vợt tại trường Hải quân Hoàng gia. Còn Philip cũng bị hấp dẫn bởi tính cách vui vẻ, hóm hỉnh và tràn đầy sức sống của nàng công chúa nhỏ.
Công chúa Elizabeth và sĩ quan Philip tuyên bố đính hôn năm 1947. Ảnh: CNN.
Năm 1940, nước Anh xảy ra chiến tranh, Philip 19 tuổi tham gia lực lượng hải quân với tư cách là thiếu úy trên tàu chiến Ramillies thuộc hạm đội Địa Trung Hải. Chiến tranh không ngăn được tình cảm của Elizabeth và Philip, cả hai bắt đầu gửi gắm tình cảm qua thư. Những lá thư đã được tiết lộ trong cuốn sách Prince Philip: The Turbulent Early Life of the Man Who Married Queen Elizabeth II (Tạm dịch: Hoàng thân Philip: Cuộc đời đầy sóng gió của chồng Nữ hoàng Elizabeth II) xuất bản năm 2011 thể hiện tình cảm yêu mến của Philip dành cho Lilibet - biệt danh của nữ hoàng Elizabeth.
Trong một bức thư gửi cho công chúa Elizabeth năm 1946, chàng sĩ quan Philip tâm sự về thân phận hoàng tử lưu vong của mình: "Được tha thứ trong chiến tranh và nhìn thấy chiến thắng, được cho cơ hội để nghỉ ngơi và điều chỉnh lại bản thân, đã yêu một cách trọn vẹn và không lo lắng, khiến cho tất cả những rắc rối của cá nhân và thậm chí của thế giới dường như nhỏ lại". Philip là con trai duy nhất của Hoàng tử Andrew Mountbatten của Hy Lạp và Công chúa Alice, con gái lớn của Hoàng tử Louis xứ Battenberg trước đây. Tuy nhiên lúc mới lên một tuổi, cả gia đình hoàng tử Philip đã trốn khỏi Hy Lạp trên con thuyền buôn sau cuộc đảo chính.
Philip cũng bày tỏ sự biết ơn công chúa Elizabeth khi đã cảm thông với thân phận kẻ lưu vong như anh nhưng lại bối rối không biết phải bày tỏ ra sao: "Anh lo rằng mình không có khả năng diễn đạt tất cả những điều này thành những từ ngữ phù hợp nhất để cho em thấy được sự biết ơn của anh trước tấm lòng tử tế của em". Cứ như vậy, tình cảm của đôi trẻ nảy nở trong bom đạn chiến tranh, trong những bức thư thể hiện sự bối rối, e thẹn và cả sự mãnh liệt của tình yêu đầu đời.
Khi chiến tranh kết thúc, Philip đã nghiêm túc theo đổi Elizabeth, đưa công chúa đến các buổi hòa nhạc và những buổi tối hẹn hò lãng mạn. Khi nhà vua và các quần thần phản đối tình cảm của cả hai, công chúa Elizabeth được đưa đến Nam Phi trong chuyến công du của hoàng gia nhằm mục tiêu ngăn cách tình cảm. Dù vậy công chúa Elizabeth không bị dao động trước những lời khuyên can và mỗi tuần đều đặn gửi 3 lá thư cho người mình yêu.

Công chúa Elizabeth và Công tước xứ Edinburgh trong chuyến trăng mật năm 1947. Ảnh: The Times.
Cuối cùng tình cảm của họ cũng được nhà vua chấp nhận, lễ đính hôn được công bố ngày 8/7/1947. Hôn lễ của Công chúa Elizabeth và Hoàng thân Philip diễn ra chỉ hai năm sau khi Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc, tại Tu viện Westminster ở London. Đám cưới của họ đã được phát sóng tới 200 triệu người nghe đài trên khắp thế giới.
Hai tuần sau đám cưới vào ngày 20/11/1947, Hoàng thân Philip vẫn gửi thư bày tỏ tình yêu với vợ của mình: "Lilibet là thứ duy nhất trên thế giới này hoàn toàn có thật đối với tôi và mong muốn của tôi là sự hòa hợp, không chỉ để chịu được những cú sốc nhắm vào chúng tôi mà còn tạo ra những điều tích cực, tốt đẹp... Trân trọng Lilibet.
"Tôi tự hỏi liệu từng đó có đủ để diễn tả những gì trong lòng tôi không. Tôi không chắc nhưng tôi biết rằng tôi cảm ơn Chúa vì Lilibet và vì cả chúng tôi".
Những năm tháng hôn nhân, Hoàng thân Philip luôn dành cho vợ sự chăm sóc dịu dàng và chu đáo nhất, ông là hậu phương vững chãi hỗ trợ bà trên ngôi vị Nữ hoàng Anh. Trong lần kỷ niệm 50 năm ngày cưới của hai vợ chồng, Hoàng thân Philip nói rằng: "Tôi nghĩ bài học chính mà chúng tôi học được là lòng khoan dung - yếu tố cần thiết của bất kỳ cuộc hôn nhân hạnh phúc nào. Nó có thể không quá quan trọng khi mọi thứ đang diễn ra tốt đẹp nhưng nó cực kỳ quan trọng khi mọi thứ trở nên khó khăn".
Và trong bài phát biểu tại Đại lễ Kim cương trước Quốc hội vào năm 2012, Nữ hoàng Elizabeth II đã nói về chồng mình: "Trong những năm tháng dưới cương vị Nữ hoàng, sự ủng hộ của gia đình qua nhiều thế hệ là không thể đong đếm được. Tôi tin rằng Hoàng thân Philip nổi tiếng với việc từ chối những lời khen ngợi dưới bất kỳ hình thức nào. Nhưng trong suốt thời gian đó, anh ấy luôn sở hữu sức mạnh và là người dẫn đường cho tôi".
Gia đình nữ hoàng Elizabeth II, Hoàng thân Philip và bốn con: Thái tử Charles, công chúa Anne và hai hoàng tử Andrew và Edward. Ảnh: AP.
Trong suốt hơn 7 thập kỷ qua, Hoàng thân Philip đã thể hiện được vai trò là người bạn, người yêu đáng tin cậy nhất của Nữ hoàng. Ông hiện đại hóa chế độ quân chủ, vận động bảo vệ môi trường, hỗ trợ khoa học và kỹ thuật, truyền cảm hứng cho giới trẻ thông qua Giải thưởng Công tước Edinburgh. Ông đã sống cuộc đời thầm lặng nhưng đầy vinh quang trước khi tạ thế ở tuổi 99 hôm 9/4. Đau buồn trước sự ra đi của người chồng 73 năm gắn bó son sắt, Nữ hoàng Elizabeth II dự định trải qua 8 ngày để tang chồng, không thực hiện bất kỳ nhiệm vụ hoàng gia nào.
Sơn Nam (Theo MyLondon, Mail)