H. là nhân viên của một đại lý ôtô hàng đầu tại Hà Nội. Khách hàng của H. tên V., một dân buôn Lạng Sơn tuổi chưa đầy 30 nhưng theo lời H. thì "chẳng hiểu buôn bán gì mà nó rất nhiều tiền. Từ đầu năm đây là lần thứ ba nó đổi xe. Đầu tiên là Matiz, sau đổi sang Kia. Hôm nọ nó gọi điện bảo cuối tuần này xuống Hà Nội kiếm một con Camry 3.0, máy V6 ".
 |
Tô điểm cho chiếc xe cưng tại phố Cao Bá Quát, Hà Nội.
Dẫn V. vào showroom, H. chỉ chiếc Camry 2.4G: "Con này giống xe 3.0 nhưng số tay. Giá 37.500 USD, rẻ hơn 10.000 USD". V. dạo một vòng quanh chiếc xe láng bóng, mở cửa săm soi một hồi lâu rồi quay sang hỏi: "Khác vành sắt, ghế nỉ?". H. bảo: “Chỉ khác thế thôi, còn lại giống hệt, nếu chú thích, ra thay vành đúc hợp kim, ghế da thì khác gì xe 3.0 máy V6 đâu”. Rồi H. giải thích: "Thông thường các hãng xe thay một số chi tiết xe khi bán ở thị trường VN để giảm giá thành, phù hợp với các loại túi tiền của khách".
H. tiết lộ, trong số khách mua xe là giới trẻ thì khách làm việc ở Bộ Ngoại giao, Bộ Công nghiệp và ngành hàng không chiếm tỷ lệ cao nhất. Ngoài ra, theo Tuổi Trẻ Chủ Nhật, còn một bộ phận đông đảo khách là dân buôn, chủ yếu là buôn bất động sản. Ngoại tỉnh đổ về Hà Nội mua xe thì có thanh niên từ Lạng Sơn, Móng Cái.
Anh L. là một doanh nhân trẻ ở Hà Nội. Công ty TNHH của anh có tổng vốn trên 10 tỷ đồng. Thật ngạc nhiên là cách đây bốn tháng anh còn đi một chiếc xe máy Trung Quốc. Suy nghĩ của anh L. về mua xe hơi bắt đầu từ chuyện quan hệ. "Mình chơi với nhiều doanh nhân tuổi chưa đến 30 đã có hai cái xe, họ biết rõ thực lực kinh tế của mình nhưng đi xe nhờ hay đi taxi mãi cũng ngại".
Anh L. quyết mua xe dù trong tay chưa có bằng lái, cũng không am hiểu lắm về thị trường xe hơi và các dòng xe đang được ưa chuộng. Sau nhiều lần tham quan tại các showroom và tham khảo ý kiến bạn bè, L. quyết định mua một chiếc Toyota Corolla màu đen giá 28.000 USD và trả thẳng bằng tiền Việt Nam, đựng đầy nửa bao tải! Cùng thời gian chọn xe, anh đi học một lớp dạy lái cấp tốc ba tháng. Mua được xe nhưng chưa lấy được bằng, L. phải thuê lái xe lương tháng 1,5 triệu đồng. Ngoài nhiệm vụ thông thường, tài xế còn phải kiêm thêm việc kèm cặp tay lái cho chủ. Anh L. nói: "Ôtô sang hơn xe máy nhiều chứ, xăng dầu cũng chẳng đáng là bao, giao dịch lại tiện lợi, nhất là khi đi các tỉnh".
Còn T. là một "ông chủ nhỏ" thật sự, biết ăn chơi kiểu quí tộc và “đốt tiền” kiểu con nhà cự phú. Cách đây ba năm, khi Hà Nội mới bắt đầu có xe máy Dylan thì T. đã bĩu môi: "Tao bán Dylan 5.500 USD, xin ông già thêm tiền mua con Nubira!". Thời điểm ấy, T. đang là sinh viên một trường dân lập. Lý do T. đòi bố mua xe hơi thật đơn giản: cô bạn gái T. rất khó chịu khi thấy bọn thanh niên mặt non choẹt, tóc tai xanh đỏ tím vàng, ngồi xe Matiz nhỏ như bao diêm lượn phố trêu gọi con gái.
Trong khi với thanh niên Hà Nội thì đỉnh cao nhất về chơi xe hơi lúc ấy mới chỉ là xe Matiz của hãng Daewoo khoảng 10.000 USD thì T. đã được bố cho 20.000 USD đi mua một chiếc Nubira II. Khi xe Ford xuất hiện tại Hà Nội, T. lập tức chán ngay chiếc xe của mình. Bán Nubira lỗ mất hơn 4.000 USD, T. lại vòi mua bằng được con Ford Laser 1.6. Có xe đẹp đi cùng là quan hệ được mở rộng. Cậu nhận ra được một điều: mình chỉ là thằng trẻ con nhà giàu, trẻ cả về tuổi tác, về văn hóa chơi xe và cả tiền. T. bảo: "Xe ra nhiều quá, kiểu nào cũng thích, phải đọc báo ôtô xe máy bổ túc kiến thức. Ông già không cho tiền nữa thì tao đành phải "buôn" xe, tích tiền chơi để làm cái BMW".
Thị trường xe hơi tư nhân Hà Nội thật sự nhen nhúm từ khi xe Matiz đổ bộ vào Việt Nam. Đập vào mắt mọi người nhiều nhất là những đội xe taxi Matiz chạy trên đường phố. Loại xe này được ưa chuộng bởi ưu điểm nhỏ gọn, dễ đi lại trên đường sá chật chội và dễ lái trong khi giá tiền vừa phải, chỉ hơn chiếc xe máy Spacy đôi chút. Cổ xúy cho tinh thần chơi xe hơi và đua nhau đi học lái ôtô không ai khác là những hãng taxi.
Ngoài cho thuê xe với một số điều kiện tương đối dễ dàng, một số hãng tiếp tục mở ra dịch vụ vừa cho thuê xe, vừa có lái xe đi kèm dạy lái. Đến khi xe đời cao của Daewoo như Lanos hay Nubira II xuất hiện thì Matiz lui xuống chiếu dưới, giá chỉ còn 120 triệu, rồi 100 triệu, thậm chí 80 triệu đồng/chiếc cũng chẳng mấy ai thèm. Khách lúc này đã biết "chơi xe" và nhận ra điểm yếu của loại xe này: gầm thấp, chạy đường xa yếu, xe vào "cua" không an toàn, có cảm giác như sẵn sàng lật bất kỳ lúc nào.
| Tính từ đầu năm đến hết tháng 11/2003 toàn thành phố Hà Nội có 12.244 ôtô đăng ký mới, tăng 4.618 xe so với cùng kỳ năm 2002, đạt tốc độ tăng 61,8% và nâng tổng số xe hiện có do thành phố quản lý lên 124.410 xe. Dự báo số lượng ôtô đang tăng trưởng và sẽ tăng trưởng mạnh nhưng vẫn chưa đến lúc phải hạn chế đăng ký ôtô cá nhân. |
Daewoo trụ lại được khoảng hai năm trong thú chơi xe Hà Nội cho đến khi xe Ford tràn về. Khách chơi nhà giàu lập tức đổ xô đến các đại lý không chỉ để tham quan, trầm trồ thán phục mà ký séc, rút tiền mặt đếm trao tay lấy chìa khóa ngay tại cửa hàng. Ưu điểm của dòng xe này là ít hao nhiên liệu, kiểu dáng lịch lãm, chạy "đằm", kể cả đường ngắn lẫn đường trường.
Len lỏi giữa hai nhãn xe trên thì Toyota được nhắc đến nhiều bởi chất lượng, giá cả và điều yên tâm nhất là giá luôn ổn định. Thấp hơn chút nữa về sự "hâm mộ" và giá cả là Fiat của Italy. Ngoài ra còn có xe Mazda của liên doanh VMC, xe Lancer của Vinastar. Với dân giàu có thuộc hàng VIP, việc chơi xe phải kể từ Camry Toyota giá khoảng 37.000 USD trở lên. Kế đó là xe địa hình như Landcruiser, khoảng 59.000 USD. Tiền nhiều và sành điệu nữa thì là BMW hay Mercedes.
Cùng việc bỏ ra một đống tiền để mua xe hơi thì việc quan trọng không kém là tân trang nội thất xe. Từ thời xe Daewoo, người ta đã kịp trang trí cơ man nào là búp bê, đề can màu, rồi đèn gầm màu xanh tím, xanh bạc, tivi, giàn máy nghe đĩa CD... Phố Cao Bá Quát hoặc Bà Triệu là nơi chuyên dán nilông toàn bộ xe, giá khoảng 700.000 - 1 triệu đồng tùy xe. Ở hai con phố trên, khách có thể tìm thấy đủ đồ nghề trang bị cho xe mới như còi, đèn, thiết bị chống trộm. Với xe đẹp, khách tiền nhiều, không thể bỏ qua màn trang trí nội thất và vành xe: vành kim loại đổi mới thành vành hợp kim, hơn nữa thì hợp kim lazăng; trông xe khỏe và đẹp. Nệm ghế xe nguyên bản là nỉ hay giả da có thể dễ dàng thay bằng đồ da xịn. Ốp gỗ bảng táp-lô, mua hộp đựng giấy lau tay sơn son thếp vàng, rồi nước hoa khô, nước hoa ướt... đều đầy đủ cả.
Một nhu cầu khác không kém phần quan trọng là việc chọn biển số xe đẹp. Biển số xe với khách nhà giàu đương nhiên phải là "số tiến" (số trước nhỏ hơn số sau, ngụ ý là một sự thăng tiến không ngừng). Có số tiến rồi phải tìm cho được "tổng chín" hoặc "tổng mười" - tổng bốn số cộng lại được đuôi 9 (19, 29) hoặc 0 (10, 20, 30). Nhưng đấy mới là nhu cầu rất bình thường! Dân máu me cờ bạc sống chết tìm cho được biển có đuôi "tam bát cửu" (389). Khách làm ăn phải chọn "kép" 66, 88 hay 99. Thích nhất và đắt nhất với lái xe không gì bằng biển 6868 hay 8686 (6 là "lục", 8 là "bát") đọc chệch ra theo tiếng các doanh nhân người Hoa sang Việt Nam làm ăn là "lộc phát lộc phát" hay “phát lộ phát lộ” (lên đường gặp nhiều may mắn).
Phó giám đốc một bệnh viện ở Hà Nội bảo: "Đi một cái xe đẹp chưa nói lên nhiều bằng có xe đẹp, có biển đẹp". Với vị bác sỹ này, thời gian đắn đo chọn mua xe Toyota hay Ford không lâu bằng việc chọn biển "tổng tám" hay "tổng chín". "Quái" nhất trong chọn biển xe là việc tìm mua được xe biển NG (ngoại giao), sau đó không sang tên đổi chủ, dựa vào biển VIP để giao dịch, tăng quan hệ. Thông thường dân chơi xe sau khi đặt tiền cho các cửa hàng thường giao luôn cả chuyện đăng ký cho người bán. Hầu hết nhân viên bán xe đều kiêm luôn các khâu nộp thuế, đăng kiểm, đăng ký xe và chỉ lâu nhất là một ngày khách có thể có đầy đủ giấy tờ.
Thống kê của Hiệp hội các nhà sản xuất ôtô Việt Nam (VAMA) cho biết từ đầu năm đến nay, 11 liên doanh đã bán được 35.000 chiếc xe hơi, tăng 150% so với cùng thời điểm của năm 2002. Chỉ tính riêng trong tháng 11, lượng xe Toyota được tiêu thụ là 10.264 xe, Ford bán được 4.182 xe, VMC 3.406. Dự kiến thị trường năm nay bán được 36.000 xe, tăng gần 10.000 xe so với năm ngoái.
Kinh tế phát triển, nhiều người giàu lên khiến nhu cầu sử dụng ôtô tăng cũng không có gì lạ. Tuy nhiên, nguyên nhân khiến số lượng khách mua xe hơi tăng đột biến vừa qua được lý giải là do nhu cầu mua sắm cuối năm, đặc biệt vào dịp tết dương lịch và âm lịch. Bên cạnh đó người có ý định mua xe hầu hết đã nắm được thông tin: từ năm 2004 giá sẽ tăng cao do nhà nước điều chỉnh thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế giá trị gia tăng vào mặt hàng ôtô. Tác động trực tiếp nhất để giá xe hơi tăng trong quí cuối cùng trong năm là từ ngày 1/9/2003, thuế nhập khẩu linh kiện ôtô đã đồng loạt tăng chừng 5%.
|
Hà Nội hiện có 22 cơ sở đào tạo lái xe được cấp phép. Tính đến nay tất cả các trung tâm đều nằm trong tình trạng quá tải do số người đăng ký học lái xe quá đông. Tại trung tâm đào tạo lái xe của Học viện An ninh nhân dân, số lượng người đăng ký tăng khoảng 15-20% so với thời điểm trước đó. Số người đăng ký học tại đây bao gồm cả người chưa biết lái xe lẫn người đã biết lái nhưng chưa có bằng và một bộ phận không nhỏ là nữ thanh niên. Tại cơ sở đào tạo của Trung tâm Khoa học kỹ thuật phòng cháy chữa cháy mỗi năm đào tạo hơn 1.000 học viên nhưng con số này năm nay đã tăng lên rất nhiều. Tại hầu hết các trung tâm đào tạo lái ôtô trên địa bàn Hà Nội, mặc dù gần bước sang năm mới nhưng số hồ sơ đăng ký của học viên trong năm 2003 vẫn chưa được giải quyết hết. Ước tính toàn thủ đô còn khoảng 400.000 người có nhu cầu học lấy bằng lái ôtô |
