Hôm 8/7, sau khi nghe tin chồng bị bắn ở Nara, bà Akie đã ngồi tàu hơn bốn giờ từ Tokyo đến Bệnh viện Đại học Y Nara để được kề cận bên chồng. Trong bài điếu văn được đọc tại lễ tang chồng hôm 12/7, bà Akie kể giây phút cuối cùng bên chồng, bà siết chặt tay ông và nói: "Em biết anh rất đau đớn, và anh có thể buông tay được rồi". Chỉ vài phút sau, ông Abe qua đời.
Bà Akie đã đưa di thể chồng từ Nara về nhà ở Tokyo hôm 9/7. Hôm 11/7, bà đưa di thể chồng đến làm lễ tại chùa Zojoji. Trưa 12/7, bà Abe cầm bài vị, ngồi trong xe tang chở thi hài chồng đi qua các địa danh chính trị quan trọng bậc nhất của Tokyo, cúi đầu chào cảm ơn người dân hai bên đường đến đưa tiễn ông, trước khi đến lò hỏa táng ở phường Shinagawa. Trong những ngày lo hậu sự cho chồng, bà Akie giữ thái độ điềm tĩnh nhưng tronng ánh mắt không giấu được nỗi đau buồn, đôi khi không kiềm lòng được mà lặng lẽ rơi nước mắt.
Bà Akie là con gái của cựu Chủ tịch Morinaga, một trong những công ty bánh kẹo lớn nhất Nhật Bản. Bà sinh trưởng trong gia đình giàu có và đặc quyền ở Tokyo, theo học một ngôi trường Công giáo danh giá, tốt nghiệp một trường cao đẳng nghề và thông thạo tiếng Anh. Sau khi tốt nghiệp, bà Akie làm việc tại công ty quảng cáo Dentsu của Nhật Bản. Ở tuổi 22, bà gặp ông Shinzo Abe, hơn mình 7 tuổi và đang làm phụ tá chính trị. Họ hẹn hò hơn hai năm trước khi kết hôn vào năm 1987.
Thủ tướng đương thời Nhật Bản Shinzo Abe và phu nhân Akie Abe nắm tay nhau bước xuống máy bay trong chuyến thăm Mỹ năm 2017. Ảnh: AP
Khi đó, Shinzo Abe là một phụ tá chính trị với tương lai xán lạn, sinh trưởng trong gia đình có truyền thống làm chính trị, ông ngoại Nobusuke Kishi từng giữ chức Thủ tướng. Sau kết hôn, bà Akie đi theo con đường nhiều phụ nữ Nhật thường lựa chọn và gác lại công việc tại công ty quảng cáo lớn nhất đất nước. Nhưng trong hơn ba thập kỷ kết hôn, trong đó có 9 năm là Đệ nhất phu nhân Nhật Bản, bà Akie đã chứng tỏ bản thân không chỉ với tư cách là vợ của một chính trị gia.
Ở Nhật Bản, bà Akie được biết đến nhiều nhất với quan điểm thẳng thắn và tiến bộ. Không giống như những người tiền nhiệm, bà không nép dưới cái bóng của chồng mình. Thay vào đó, trên trang mạng xã hội của mình, bà đã xây dựng nên một phong cách tương tự với các Đệ nhất phu nhân Mỹ.
"Bà Akie Abe với tư cách là Đệ nhất phu nhân chắc chắn không giống như nhiều người tiền nhiệm trước đây", Tobias Harris, thành viên cấp cao về châu Á tại Trung tâm Tiến bộ Mỹ nhận xét.
Sự ủng hộ của bà Akie đối với các mục tiêu tiến bộ, cách làm việc tự do và sự tự tin vui vẻ đã khiến bà được công chúng Nhật Bản yêu mến. Giới truyền thông Nhật Bản thậm chí còn đặt cho bà biệt danh "đảng đối lập trong nhà" của ông Shinzo Abe.
Với thiên hướng nói lên suy nghĩ của mình, bà đã công khai thách thức một loạt các chính sách của chồng mình, từ việc ông thúc đẩy năng lượng hạt nhân đến thỏa thuận thương mại Đối tác xuyên Thái Bình Dương. Vào năm 2016, bà đã gặp những người biểu tình ở Okinawa, những người phản đối việc mở rộng căn cứ của Thủy quân lục chiến Mỹ mà ông Shinzo Abe ủng hộ.
"Tôi muốn tiếp thu và truyền những quan điểm khác biệt cho chồng tôi hoặc các cộng sự của anh ấy. Điều đó khiến nó có hơi giống một đảng đối lập", bà Akie nói với Bloomberg năm 2016.
Bà Akie là người ủng hộ mạnh mẽ cho quyền của cộng đồng LGBTQ, tham gia cuộc diễu hành tự hào về người đồng tính ở Tokyo vào năm 2014. Bà cũng ủng hộ việc sử dụng cần sa y tế, từng chụp ảnh trong một cánh đồng cần sa rộng lớn vào năm 2015.
Ông Shinzo Abe nắm tay vợ trong một chuyến công du. Ảnh: Japan Times
Dù thường xuyên có quan điểm trái ngược nhau, tình cảm của vợ chồng của bà Akie và ông Abe không bị xói mòn. Họ không ngại công khai thể hiện tình cảm trước công chúng. Cặp vợ chồng thường xuyên nắm tay nhau khi xuống máy bay trong các chuyến công du nước ngoài chính thức - một cách thể hiện tình cảm công khai hiếm thấy trong giới chính trị Nhật Bản.
Ông Shinzo Abe thường xuyên xuất hiện trong các bài đăng trên Instagram của Akie, tươi cười bên cạnh bà ấy tại các sự kiện hoặc đi dạo bình thường, cưng nựng chú chó cưng trên ghế sofa, đọc báo trong xe hơi hoặc tạo dáng với một bát mì Udon.
Vào ngày kỷ niệm 30 năm kết hôn, bà Akie đăng một bức ảnh đám cưới của họ trong trang phục kimono truyền thống. Vào ngày kỷ niệm 32 năm kết hôn, vợ chồng họ đã tổ chức lễ kỷ niệm với một chiếc bánh kem anh đào và rượu vang.
Bà là người bạn đời đầu tiên của một Thủ tướng Nhật Bản tích cực sử dụng mạng xã hội, đặc biệt là Facebook và Instagram, chia sẻ những khoảnh khắc về cuộc sống của bà với hàng chục nghìn người theo dõi.
Gắn bó với nhau hơn 30 năm, vợ chồng ông Abe đôi lúc cũng gặp những điều không như ý, đặc biệt vấn đề con cái. Bà Akie từng chia sẻ với truyền thông Nhật Bản rằng vợ chồng bà đã tìm cách điều trị hiếm muộn trong những năm đầu hôn nhân nhưng không có kết quả. Ông Abe từng đề nghị nhận con nuôi nhưng bà không đồng ý. "Tôi nghĩ tất cả là do số phận và tôi phải chấp nhận nó, rằng chúng tôi không được trời ban cho những đứa trẻ", bà Akie nói trong một cuộc phỏng vấn năm 2006.
Bà Akie cũng không bằng lòng với việc bị giới hạn trong vai trò nội trợ. Bà làm việc với tư cách là một DJ trên đài phát thanh vào những năm 1990. Sau khi ông Abe từ chức Thủ tướng lần đầu tiên vào năm 2007, bà nảy ra kế hoạch mở một nhà hàng.
"Khi Shinzo đang chuẩn bị trở lại vị trí lãnh đạo của mình vào năm 2012 cũng đúng lúc bà ấy đang bận rộn chuẩn bị mở một nhà hàng. Đây là điều bà ấy đã muốn làm trong một thời gian dài và nghĩ đến khi Shinzo rời nhiệm kỳ Thủ tướng năm 2007. Cuối cùng, bà ấy đã có cơ hội này. Vì vậy, bà ấy đã tiến hành kế hoạch của mình và đó là một nhà hàng thực sự tốt", Tobias Harris, tác giả cuốn sách The Iconoclast: Shinzo Abe and the New Japan, nói.
Nhà hàng Izakaya của bà Akie mở cửa vào năm 2012 tại quận Kanda ở Tokyo, vài tháng trước khi ông Abe bắt đầu nhiệm kỳ Thủ tướng thứ hai. Bà thậm chí còn tự trồng gạo hữu cơ trên một cánh đồng ở quê chồng để cung cấp nguyên liệu cho nhà hàng của mình. Năm 2015, một bức ảnh chụp bà đi chân trần, đang cấy lúa cùng đại sứ Mỹ tại Nhật Bản Caroline Kennedy được công bố.
Trong những năm trước khi trở lại với tư cách là Đệ nhất phu nhân lần thứ hai, bà Akie Abe quay lại trường đại học và lấy bằng thạc sĩ về nghiên cứu thiết kế xã hội tại Đại học Rikkyo. "Đó là khoảng thời gian thất bại và khó khăn đối với chúng tôi với tư cách là một cặp vợ chồng", bà nói với The Wall Street Journal vào năm 2013. "Sau một thời gian, anh ấy quyết định tập trung lại vào sự nghiệp chính trị của mình. Tôi cảm thấy mình cần phải bắt đầu cuộc sống của riêng mình".
Bà Akie Abe đăng ảnh kỷ niệm 30 năm ngày cưới lên mạng xã hội. Ảnh: Instagram/Akie Abe
Theo tác gia Harris, bà Akie "thực sự đã cố gắng trong suốt sự nghiệp chính trị của chồng, để có thể đảm nhận vị trí người bạn đời đáng tin cậy của một nhà chính trị nhưng vẫn không đánh mất chính mình".
Trong khi đó, ông Kuni Miyake, Chủ tịch Viện Chính sách Ngoại giao và Giám đốc nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Toàn cầu Canon, người từng là cố vấn đặc biệt cho cựu Thủ tướng Abe cho biết ông Abe là "người chồng hiền lành", luôn bảo vệ vợ dù trong bất kỳ "hoàn cảnh khó khăn nào".
Ông Abe có thời gian cầm quyền lâu nhất tại Nhật Bản, chia thành hai giai đoạn 2006-2007 và 2012-2020. Sau ba nhiệm kỳ cầm quyền, tháng 8/2020, ông Shinzo Abe tuyên bố từ chức vì sức khỏe yếu và không muốn bệnh tật ảnh hưởng đến các quyết sách quan trọng. Cựu Thủ tướng bị sát hại khi đang phát biểu trước công chúng tại thành phố Nara. Cảnh sát đã bắt giữ Tetsuya Yamagami (41 tuổi) với cáo buộc giết người.
Sơn Nam (Theo CNN)
