Giáo sư Kim Byong-sun cho biết lễ Chu Seok truyền thống ở Hàn Quốc là một dịp lễ ăn mừng mùa màng, cũng là một dịp đoàn tụ gia đình. Đó là lý do vì sao dịp này, người Hàn sẽ thường về quê tảo mộ, quây quần, bày mâm cỗ với những món ăn truyền thống. Chu Seok là một dịp lễ lớn ở Hàn Quốc, người dân sẽ được nghỉ ba hoặc bốn ngày.
Người Hàn Quốc cẩn thận trong việc sắp xếp mâm cúng trong lễ Chu Seok. Cụ thể, các món ăn trong lễ Chu Seok phải là những loại gạo, lúa, ngũ cốc mới vì đây là mùa thu hoạch. Mâm cúng cũng phải theo nguyên tắc "hồng đông - bạch tây", nghĩa là các món thịt sẽ được đặt hướng Tây và hướng Đông dành cho bánh gạo, các loại đồ uống, rượu soju. Mâm cúng truyền thống có thể lên đến 30 loại thức ăn vào những ngày lễ đặc biệt.
Một buổi ngoại khóa làm bánh songpyeon tại Saigon Hanguel School mà ông Kim Byong-sun và vợ tham gia. Ảnh: NVCC
Songpyeon là một món ăn không thể thiếu trong dịp lễ Chu Seok của người Hàn, tương tự như bánh dẻo, bánh nướng ở Việt Nam. Theo truyền thống, người Hàn sẽ cùng nhau làm bánh songpyeon và thưởng thức.
Tuy nhiên, việc sống và làm việc tại Việt Nam khiến những hoạt động truyền thống này của người Hàn Quốc cũng dần thay đổi để thích nghi với môi trường. Ông Kim Byong-sun cho biết gia đình chỉ có ý định làm những món đơn giản chứ không cầu kỳ như mâm cúng truyền thống. Thay vào đó, ông tham gia vào một buổi làm bánh songpyeon tại một trường dạy tiếng Hàn để cảm nhận không khí lễ hội.
Học sinh được tự tay làm bánh songpyeon dưới sự hướng dẫn của những thầy cô người Hàn. Ảnh: NVCC
Bà Kwon Hyun Jin, vợ ông Kim, cũng cho biết người Hàn Quốc gặp nhiều khó khăn nếu muốn tổ chức một mâm cỗ truyền thống ở Việt Nam vì thiếu nguyên liệu. Khi sang Việt Nam, bà chỉ muốn tinh gọn mâm cỗ với những món ăn đơn giản, có thể mua bên ngoài để tiết kiệm thời gian. Sau đó, nhiều gia đình người Hàn có thể tụ tập và cùng nhau ăn mừng lễ Trung thu truyền thống tại Việt Nam.
Gia đình ông Kim Byong-sun (trái) họp mặt vào ngày lễ truyền thống. Ảnh: NVCC
Với những bạn trẻ đang học tập và sinh sống ở Việt Nam, lễ Chu Seok không được coi là một ngày lễ lớn như ở Hàn Quốc. Họ thường không tổ chức mà chỉ gọi điện hỏi thăm gia đình.
Anh Kim Dong-gyun (26 tuổi) cho biết bản thân không ăn mừng Tết Trung Thu từ khi đến Việt Nam. Dong-gyun nói: "Đối với người Hàn, Trung thu ở Việt Nam không giống với Trung thu ở Hàn Quốc. Ở đây, Trung thu đối với người Hàn cũng chỉ là những ngày bình thường thôi".
Theo anh, các công ty Hàn Quốc ở Việt Nam không cho nghỉ dịp Trung Thu nên người Hàn không thể tổ chức ăn mừng. Trong thời gian này, Dong-gyun chỉ có thể gọi điện hỏi thăm ông bà, cha mẹ ở Hàn Quốc.
Theo Oh Min Seok và Chun Kang Hee (25 tuổi, đang là sinh viên ngành Việt Nam học) thì lý do người trẻ không muốn tổ chức lễ Chu Seok là vì chi phí. Một hộp bánh Songpyeon ở Việt Nam có giá 150.000 đồng cho 10 chiếc bánh, theo anh Oh đó là một cái giá khá cao đối với sinh viên. Ngoài ra, đây là một dịp lễ đoàn viên với gia đình nên việc nên hiếm du học sinh nào có thể tổ chức một cách trọn vẹn.
Các bạn trẻ Hàn Quốc ở Việt Nam mong muốn trải nghiệm không khí lễ hội Trung thu tại đây. Nhiều bạn lựa chọn việc ra ngoài chơi vào lễ Trung thu với bạn bè, ăn bánh trung thu Việt Nam, đi phố đèn lồng, và gọi về cho gia đình.
Mâm cỗ cúng đơn giản của người Hàn Quốc. Ảnh: NVCC
Anh Jeong Jae-geun (23 tuổi) cho biết bản thân sống cùng với gia đình ở Việt Nam đã được 16 năm. Năm nào gia đình cũng tổ chức lễ Chu Seok. Tuy nhiên, việc tổ chức cũng được đơn giản hóa so với nghi thức ở Hàn Quốc. Anh kể buổi sáng cả nhà sẽ thức dậy sớm, bày mâm cúng, ăn uống cùng nhau rồi quay lại với công việc hàng ngày. Buổi tối, mọi người có thể quây quần, đến chơi ở những nhà khác và uống rượu. Mâm cúng của gia đình cũng được tinh gọn, chỉ còn 15 món cho dịp Chu Seok.
Chị Nguyễn Thị Phương Mai lấy chồng Hàn Quốc, hiện sinh sống tại Việt Nam, cho biết mặc dù chồng là con trai trưởng và mỗi năm đều phải làm mâm cúng, chị không cảm thấy áp lực vì đều làm những món ăn đơn giản hoặc mua một số sản phẩm bên ngoài. Chị cũng không thể làm món ăn quá cầu kỳ bởi vì thiếu nguyên liệu và không có thời gian.
Phần lớn mọi người đều cho rằng xu thế hiện nay là tinh gọn các nghi thức, mâm cúng. Không chỉ ở Việt Nam mà ngay tại Hàn Quốc, các cô gái Hàn cũng có thể đặt mua mâm cúng thay vì nấu nướng. Ngoài ra, những gia đình khác cũng có thể mang thức ăn tới góp vào bữa tiệc chung, thay vì chỉ để gia đình con trai trưởng đảm nhiệm.
Năm nay, lễ Chu Seok của người Hàn sẽ kéo dài 6 ngày, từ 28/9 - 3/10, trong đó có ba ngày được nghỉ bù. Theo thông tin của Đại sứ quán Hàn Quốc ở Việt Nam, hiện có khoảng 170.000 người Hàn Quốc sinh sống ở Việt Nam.
Hạnh Lê
