Trần Thanh Hải
(Bài dự thi 'Ngôi Sao của tôi')
Tôi còn nhớ như in cảm giác là lạ, ấn tượng và thích thú khi thấy những chiếc cột quảng cáo quay hình tam giác tại những vị trí ngã ba, ngã tư, những gốc cây si già với rễ tua rua mang vẻ "phế tích" trên những con đường to nhỏ trong khoảng thời gian đầu đặt chân đến Hà Nội. Đó là đặc trưng riêng của Hà Nội mà nơi thành phố quê tôi không thấy. Chính thời khắc mới mẻ đầu tiên đó đem đến cho tôi một sự nhận biết thú vị về những gì là điểm đặc biệt, nơi này có và nơi kia không của những vùng đất khác nhau.
Hy vọng rằng tôi sẽ có cảm giác như trên khi bước chân vào và quan sát kỹ hơn Ngoisao.net. Có những điều (hay chuyên mục) mà tôi thấy đặc biệt, rất riêng và có những điều tôi thấy Ngôi Sao chưa có và mạnh dạn đưa ra sự cải tiến từ quan sát cá nhân tôi.
Một vài ý nhận xét từ ấn tượng ban đầu, ngôi nhà của Ngôi Sao là thế mạnh tạo nên nét rất riêng được nhiều người quan tâm như: Chơi blog, Vitamin cho tâm hồn, Trắc nghiệm. Trong các bài viết có hình ảnh minh họa đẹp, nghệ thuật, hàm chứa nhiều ngụ ý, nâng cao cảm xúc cho nội dung. Và tự trở thành một một đặc trưng của Ngôi Sao.
Tổng thể kiên trúc ngôi nhà của Ngôi Sao có nét riêng biệt, mặc dù về "không gian" ở một số chỗ còn chưa đạt sự tối ưu hoàn hảo về công năng.
Để cải tạo, Ngôi Sao cần phát huy sức mạnh nội tại, phát triển thêm trên cơ sở những gì đang có. Đó là nâng cao chất lượng, làm đặc sắc hơn các chuyên mục đã có. Ví dụ: Những chuyên mục như Cảm xúc đẹp, Gia đình thương yêu... sẽ ngày càng phát huy hơn nữa về chất lượng nội dung, khuyến khích tính truyền tải thông điệp về văn hóa, đạo đức, những cảm nhận về cuộc sống một cách sâu sắc và nhân văn.
Đa dạng hóa, mở rộng phát triển thêm chuyên mục con, từ đó gộp chung vào một chủ đề bao quát hơn. Ví dụ chuyên mục về Thể thao mở thêm các chuyên mục con, có thể là: Thể thao trong nước, Thể thao quốc tế, Sức khỏe và thể thao. Chuyên mục Thời trang phân định, mở thêm chuyên mục con: Thời trang trong nước, Thời trang thế giới... Đó là một vài ví dụ gợi ý bởi giống như thư sự sắp xếp thư mục trong máy tính, có sự phân luồng về nội dung thì dễ nhớ, dễ tìm dễ theo dõi và đi vào tâm trí hơn.
Mục Nhà đẹp hiện tại chưa được trau kỹ về nội dung, có phần đơn sơ. Các bài viết chủ yếu chỉ có hình ảnh và một vài lời bình ngắn, chưa có tính gần gũi và chuyên môn cao. Có thể nâng cao chất lượng nội dung của chuyên mục bằng cách đưa vào những bài viết, bình luận về vẻ đẹp của các công trình kiến trúc cụ thể, ở Việt Nam hay ở nước ngoài, theo cách nhìn riêng của người viết. Bài viết đó sẽ giới thiệu cái hay của công trình và giúp người đọc cách quan sát nhận biết về giá trị thẩm mỹ kiến trúc. Đồng thời mỗi công trình kiến trúc được nhắc tới cũng sẽ trở thành một địa điểm tham quan du lịch giới thiệu đến với độc giả quan tâm.
Ngôi Sao cũng cần mở thêm chuyên mục cho lớp người trẻ vì lớp người trẻ là tất cả các bạn đang chập chững hay mới bước chân vào lứa tuổi lao động, họ có nhu cầu chia sẻ buồn vui trong công việc, học tập. Họ có thể học hỏi, tìm thấy những kinh nghiệm hay, quý về nghề nghiệp quan tâm. Ngôi Sao có thể giúp họ định hình sở thích bản thân phù hợp với khả năng, nghành nghề từ những bài viết chia sẻ kinh nghiệm mang tính hướng nghiệp của người lớn hơn truyền tải cả về nhiệt huyết, ý thức lao động. Từ đó để có lựa chọn đúng ngành học khi bước chân vào giảng đường. Có thể mở thêm chuyên mục, ví dụ: Tinh thần lao động hay Học hỏi sáng tạo.
Ngôi Sao cũng nên mở rộng đối tượng độc giả. Trên trang chủ đã có sẵn một công cụ rất hay để trưng cầu về độ tuổi độc giả của báo. Theo hiện tại thì thấy thấy tỷ lệ người trẻ chiếm đa số, còn lứa độc giả nhi đồng và người cao tuổi thì chiếm tỷ lệ nhỏ cách biệt. Nhưng chưa thấy có chỗ dành để trưng cầu lượng độc giả nước ngoài, mà điều này cũng rất nên quan tâm. Theo tôi nên mở thêm chuyên mục hoặc nâng cao nội dung những chuyên mục đã có dành cho hai đối tượng độc giả này. Những vấn đề mà lứa tuổi nhỏ quan tâm sẽ xoay quanh về âm nhạc, trò chơi, đố vui, hài hước, tâm tình bạn bè trường lớp... Những chủ đề quan tâm của lớp người già, luống tuổi sẽ là vấn đề sức khỏe, chính trị tin tức, âm hưởng thời gian.
Riêng tôi thấy rằng một khi các lớp độc giả khác nhau về lứa tuổi đạt tới tỷ lệ cân bằng động thì đó cũng là một thành công lớn của một tờ báo. Điều này mang lại lại một ý nghĩa tích cực là: Lớp người ở lứa tuổi này sẽ có điều kiện đọc và hiểu hơn thêm về cảm xúc, mối quan tâm của lứa tuổi khác. Người cao tuổi hiểu hơn về sở thích, gu, cảm xúc người trẻ. Người trẻ sẽ hiểu hơn thêm về tâm tư của người cao tuổi. Khi họ tình cờ hay có mong muốn tìm hiều và tìm đọc về nhau, từ đó góp phần làm cho ý thức của mọi lớp người trong xà hội rộng mở sẽ được dung hòa phát triển.
Báo mạng không như báo giấy, phụ thuộc nhiều về kỹ thuật và công nghệ, cơ sở, trang thiết bị vật chất xã hội của từng nơi, vùng miền. Ở nông thôn hay cùng miền hẻo lánh sẽ có phần ít tiếp xúc được với báo mạng. Ngoài ra điều quan trọng nữa đó là những tâm tư, trạng thái và mối quan tâm của tầng lớp độc giả này cũng có sự khác biệt nhất định so với lớp độc giả chốn thành thị. Nguồn gốc sự khác biệt đó như chúng ta đã biết là đời sống sống thành thị khác nhiều với lối sống thôn quê: Về sự xô bồ, tiện nghi, các mối quan tâm "sang" hơn, "hai-tếch" hơn ở thành thị; ở thôn quê thì đơn giản, hiền hòa hơn.
Về cơ sở vật chất, vấn đề phụ thuộc vào sự phát triển của xã hội không thể tác động được. Việc cần làm là mở thêm những chuyên mục có nội dung về đời sống, cảm xúc những vấn đề quan tâm trên nhất của lớp độc giả chốn quê ví dụ: Tâm tình quê hương, Đồng nội hay như Việt Nam của tôi đã có trên Ngôi Sao để các bạn độc giả ở vùng miền xa có được những góc thích hợp để chia sẻ bài viết, những cảm xúc, những tâm tình.
Nhưng mở rộng độc giả không chỉ những quan tâm, để ý đến vấn đề về lứa tuổi, có một lớp độc giả rất nên được quan tâm, cách xa chúng ta về mặt địa lý đó là chính là độc giả nước ngoài. Họ cũng có thể là đối tượng kiều bào sống xa quê hương hoặc hững người nước ngoài đang sinh sống ở Việt Nam, quan tâm đến Việt Nam. Điều họ quan tâm là đặc điểm người Việt, văn hóa, lịch sử và các địa danh, món ăn đất nước Việt Nam. Vậy có thể mở rộng hoặc phát triển các chuyên mục liên quan đã có. Như: Xã hội qua mắt blogger, Việt Nam của tôi.
Tôi thấy rằng, những bài viết hay trong chuyên mục Việt Nam của tôi hoặc là những bài viết đặc sắc về món ăn Việt Nam cùng nhiều bài viết của một số chuyên mục có lựa chọn nhất định sẽ được đưa thêm phần "cho điểm quảng bá" nhằm đánh giá, bình bầu và chọn ra bài những bài hay nhất. Theo định kỳ hàng tuần hay hàng tháng sẽ được biên dịch sang tiếng Anh và nằm trong một chuyên mục English chẳng hạn, mà Ngôi Sao chưa có. Những bài viết này sẽ phục vụ cho nhu cầu đọc của độc giả ngoại quốc. Những thông điệp, vẻ đẹp, đặc trưng hay tâm lý người Việt sẽ giúp cho họ hiểu thêm, quan tâm hơn và biết về đất nước con người Việt Nam. Chính cũng là một cách để hướng đên sự mở rộng độc giả nêu ở trên.
Ngoài ra thi thoảng cũng mở những cuộc thi biên dịch, để thu hút độc giả, và khả năng ngoại ngữ của họ qua đó được phát huy và học hỏi.
Nhận xét chung về giao diện, tôi thấy ắt hẳn là giao diện của Ngoisao.net. được xây dựng trên một form chuyên biệt dành cho một tờ báo mạng. Cấu trúc và sự sắp xếp khung của các nội dung đã được sắp đặt theo một đúc kết kinh nghiệm của các nhà lập trình phát triển web. Nói chung tôi thấy là tốt.
Mỗi chuyên mục chính đều có "đất" riêng trên nền trang chủ để cập nhật hiển thị nội dung của mình. Riêng kích thước của các baner quảng cáo liệu có thể co giãn cho bé hơn chút xíu theo ý muốn được không? Kể ra cũng khó vì phụ thuộc vào thỏa thuận với các công ty, website các đối tác doanh nghiệp. Nếu như bố cục giao diện khó về việc thay đổi điều chỉnh để đạt độ tối ưu thì có một cách khác dễ thay đổi theo ý muốn của Ngôi Sao đó là thay đổi về kích cỡ, màu sắc chữ và các icon.
Tông màu chủ đạo của nhà Ngôi Sao là: đen, xanh lam và xanh lá trên logo được lấy làm màu cơ sở cho text, icon và background. Đó là phong cách trang trí thường thấy để đạt được sự đồng nhất hài hòa về tổng thể. Tuy nhiên nếu để ý kỹ thì 3 tông màu này đều là gam lạnh, nhìn chung tạo ra cảm giác dịu và dễ coi cho web. Nhưng ở những vị trí cần nhấn như tiêu đề của chuyên mục, không tạo được sự chú ý, kích thích về thị giác, làm web thiếu sống động. Không tạo được một ấn tượng dẫn dắt, thu hút ánh mắt độc giả theo dõi vào các chuyên mục, mà cứ thấy chung chung, chung chung. Biện pháp giải quyết có thể là: làm cho cỡ chữ tiêu đề của mỗi chuyên mục to lên một chút để dễ phân biệt và nhận biết hơn.
Riêng về dãy một loạt các chuyên mục chính sắp xếp theo hàng ngang trên cùng: Trang chủ, Thời cuộc... Đừng cười các chữ màu trắng có thể mạnh dạn chuyển sang màu cam để làm điểm nhấn chính cho web. Gây được sự chú ý thì độc giả cũng sẽ tích cực thích rê chuột để click tìm đọc hơn. Điểm này cũng giống như là cái cổng chính trên một mặt đứng của ngôi nhà. Nó sẽ phải là một điểm nhấn thiết yếu, khi ánh mắt quan sát ngôi nhà thì màu sắc, hình khối, bố cục và cách trang trí của ngoại thất đều phải dẫn dắt ánh mắt người ngắm dồn về điểm nhấn trọng tâm là lối cửa chính vào nhà để lôi cuốn khơi gợi dẫn dắt khách tò mò khám phá, chiêm ngưỡng nội thất bên trong.
Tôi cũng muốn Ngôi Sao tạo ra hơn một kênh lắng nghe để sự phát triển hoàn thiện đạt đến mức cao nhất. Cuộc thi viết “Ngôi sao của bạn” mở ra là một kênh lắng nghe, thu thập những đóng góp, ý tưởng từ chính độc giả để Ngôi Sao càng trở nên gần gũi, thực tế, đem lại nhiều giá trị hơn đến với độc giả. Đây là sự lắng nghe có "niên hạn" tức là không thường xuyên. Nhưng có một kênh lắng nghe khác cũng rất nên lưu tâm đó chính là lắng nghe từ chính những phóng viên, cộng tác viên của báo.
Cũng giống như một phương cách rất hay về quản trị nhân sự của một nhà máy nào đó mà ở đó có một ban lãnh đạo có tầm, có tâm và thông minh. Họ luôn tạo ra hai kênh lắng nghe: một từ phía khách hàng (dịch vụ chăm sóc khách hàng) và một nữa là chính những người, những công nhân trực tiếp tham gia ở trong dây chuyền sản xuất, chế tạo (tinh thần phát huy sáng kiến, cải tiến công nghệ).
Khách hàng có thể đóng góp ý kiến cho sản phẩm đó tiện dụng ra sao, thích sản phẩm đó có màu sắc, hình dáng như thế nào... Còn người công nhân sẽ chính là người hiểu rõ hơn ai hết những việc mình đang làm, một số người biết rõ điểm chưa hay của sản phẩm và biết cách cải tiến, sáng kiến để nâng cao hiệu suất của dây chuyền sản xuất. Tạo ra sự độc đáo cho sản phẩm và có khi sự sáng tạo còn được nâng lên mức là tạo ra sản phẩm mới với tính năng ưu việt, tiện dụng và hay hơn cái cũ. Nhưng trong một số môi trường, hoàn cảnh cụ thể có khi họ không có cơ hội để lên tiếng góp ý, cải tiến, sẽ đúng là một sự thiệt thòi và lãng phí.
Kênh lắng nghe từ phóng viên, cộng tác viên sẽ là một phương cách tạo ra những phóng viên tâm huyết cho báo.
Tôi thấy "ngôi nhà" của một số công ty bảo hiểm nhân thọ có một cách rất hay để tạo nên sự nhiệt tình, gắn bó và hăng say làm việc, yêu mến công ty của nhân viên. Đó là sự khích lệ bằng việc: Ngoài tiền hoa hồng được nhận từ hợp đồng, thì hàng quý - họ còn được nhận thêm một "khoản thưởng quý", thưởng cho hiệu suất công việc hoàn thành được. Và thưởng nhiều hay ít sẽ tùy thuộc vào số lượng hợp đồng mà họ mang về cho công ty; và là là số lượng khách hàng họ mang đến được sự bảo vệ. Mà trong luật thì nhà nước không có điều khoản nào bắt buộc các công ty bảo hiểm nhân thọ phải chi trả khoản này.
Cũng tương tự thế, tìm một cách nào đó đánh giá bằng điểm hay bằng "sao" cho mỗi bài viết chất lượng và hữu ích. Giống như nút "thank" trong các forum hiện nay. Đến hạn kỳ nhất định có một khoản thưởng thêm cho số người xuất sắc đó. Điều này sẽ gây khích lệ và làm tăng chất lượng bài viết của phóng viên, khuyến khích phóng viên làm tâm huyết, khai thác sâu và kỹ về nội dung viết, tìm tòi sáng tạo, thể hiện có chất lượng và độc đáo để tư tưởng và câu chữ của mình chạm tới lòng người một cách sâu sắc nhất. Chất lượng của báo như vậy tự nhiên cũng sẽ lên level.
Tôi tin rằng với những mong muốn cải biến, lắng nghe sự góp ý, xây dựng từ phía độc giả, tờ báo sẽ ngày càng chất lượng, mang phong cách riêng tạo được ấn tượng với người xem. Và Ngôi Sao sẽ không chỉ trở thành ngôi nhà đặc biệt nhất, riêng nhất cho độc giả (sao lại có thể không nghĩ đến điều đó) mà còn là môi trường mong muốn được công hiến và phát huy tài năng, sở trường của nhiều phóng viên.
Như chính tên của mình, báo Ngôi Sao nhất định sẽ phát triển để thành một ngôi sao tỏa sáng rực rỡ. Lan truyền "ánh sáng văn hóa", gieo niềm vui, niềm tin yêu cuộc sống đến với mọi tâm hồn độc giả. Ánh sáng đó của ngôi sao gồm hai thành phần là ánh sáng tự thân (khả năng, phong cách riêng do chính Ngôi Sao tự định hình) và ánh sáng phản chiếu lung linh. (sự xây dựng, chia sẻ lẫn nhau của các độc giả thông qua nhịp cầu Ngôi Sao).
Kết hợp với vai trò cung cấp thông tin, giáo dục nhận thức, truyền bá tư tưởng, vui chơi, chia sẻ kinh nghiệm của báo chí nói chung. Mong rằng Ngôi Sao trên bầu trời lung linh sẽ trở thành là sự dẫn dắt, chất keo tạo nên sự gắn kết mọi đối tượng độc giả. goisao.net cũng sẽ là một tờ báo có văn hóa, một thương hiệu đặc biệt nhất và sẽ bay trên một cung đường quỹ đạo vươn tới sự hoàn hảo, dẫn dắt lý trí cũng như cảm xúc tâm hồn của bạn đọc.
Xin chúc Ngôi Sao luôn luôn phát triển và thành công!
