Món ăn nhà quê vươn mình ra phố

Tôi muốn tìm về chút ký ức ngày xưa, cũng hơn 20 năm, những ngày mà ba tôi còn sống, cuộc sống nhà nông tần tảo sớm hôm, quanh năm xoay cuồng với vụ lúa, vụ sắn, vụ khoai... Ngày đó quê tôi nghèo lắm, cơm không đủ ăn, áo không đủ mặc, cuộc sống cứ chậm rãi, mà không thể nào khá lên được.

Và củ sắn (khoai mì) là lương thực không thể thiếu của người dân quê tôi. Thời lúa gạo thiếu thốn, người dân phải ăn củ sắn thay cơm quanh năm, bữa ăn lúc nào cũng sắn với gạo trộn chung vào nấu, cơm các con ăn còn sắn thì ba má ăn giùm...

Luộc ăn chán, người dân quê tôi lại biến sắn thành nhiều món ăn lạ miệng, khoái khẩu như bánh đập, bánh trôi, bánh tráng và cả một món khá sang trọng - phở sắn. Nghề làm phở sắn theo đó ra đời và trở thành một nghề truyền thống.

Phở sắn làm từ bột của củ sắn, bột được ngâm và chắt lọc nước liên tục trong 3 ngày 3 đêm, đến khi nước trong, không bị vàng đục thì mới bắt đầu nấu thành hồ và đưa vào máy ép thành phở. Phở sắn được mang đi phơi dưới cái nắng miền Trung gay gắt.

Ngày chúng tôi còn nhỏ, những buổi chiều mưa, ngồi đợi ba má đi làm về, bắt được con cua con cá, má vội làm sạch kho mặn cho chị em tôi ăn cơm, học bài rồi còn đi ngủ. Bữa nào dồi dào cá một chút, ba má đãi chúng tôi một bữa rất thịnh soạn, đó là món phở sắn nấu với cá đồng, vài ba con cá mà cả một nồi nước nhưn (nước lèo). Khi ấy, mỗi đứa cũng chỉ được vài sợi phở, chủ yếu là rau. Rau nào có cao sang, là cây chuối non ngoài vườn xắt mỏng, hái vội vài cọng rau thơm bên hè, trộn đều rồi ăn mà ngon lạ lùng. Món ăn đó cứ theo tôi suốt đến tận bây giờ, đi xa nhưng lòng lúc nào vẫn nhớ vẫn thương...

Phở sắn là món ăn bổ dưỡng, dễ kết hợp với tất cả nguyên liệu. Ngày trước, món phở này chỉ quanh quẩn trong tỉnh hoặc xa lắm là được vài anh chị đi làm xa mang theo vài ký, để khi nhớ quê mà chế biến ăn. Song, đến ngày nay thì khác, món ăn đơn giản đến tầm thường này trở thành đặc sản của quê tôi, có mặt trên các cửa hàng, khắp chợ, siêu thị và còn được đi cả nước ngoài.

Bên cạnh cách chế biến ăn với nước nhưn (nước lèo) thì phở sắn có thể trộn khô, trộn chay đều ngon. Hôm nay, qua chương trình "Giữ bếp luôn đỏ lửa", tôi muốn giới thiệu đến các bạn món phở sắn trộn tôm thịt. Với những người dân quê tôi, đây là đặc sản vô cùng trân quý, vì nó đã nuôi lớn chúng tôi nên người. Giờ đây, thế hệ này đến thế hệ khác đi xa, nhưng lòng vẫn luôn hướng về quê hương, tự hào giới thiệu rằng món ăn này chỉ có quê tôi mới có.

Nguyên liệu:

- Phở sắn, thịt heo, tôm, cà rốt, bắp cải tím, bắp chuối hột, rau húng lũi, quế, hành tím hoặc nén phi thơm, đậu phộng rang, tóp mỡ (nếu thích), nước mắm, đường, tỏi ớt, tắt.

- Thịt heo ba chỉ luộc, thái sợi vừa ăn, tôm luộc lột vỏ.

- Cà rốt, bắp cải tím cắt sợi, ngâm với hỗn hợp đường nước muối và giấm khoảng 15 phút, rửa lại để ráo nước.

- Rau thơm rửa sạch để ráo.

- Hành tím hoặc nén phi vàng để riêng, tóp mỡ tự làm để riêng. Đậu phộng rang giã dập. Bắp chuối hột bào. Ớt, tỏi băm nhuyễn.

- Phở sắn bẻ 4 ngâm nước lạnh 5 phút vớt ra để ráo. Lấy 1 ít phở cắt miếng vuông nhỏ chiên phồng như chiên bánh phồng tôm.

Nấu hỗn hợp nước lọc, đường và nước mắm, nêm nếm vừa mặn ngọt, nấu lửa vừa nhỏ hỗn hợp hơi sệt lại, để nguội, vắt nước tắc vào tạo độ chua, sau cùng cho tỏi ớt bằm lên trên làm nước trộn gỏi.

Khi trộn, rưới một muỗng dầu phi hành vào phở sắn để sợi phở tơi ra, cho tôm thịt vào trộn, bắp chuối bào, rưới nước mắm vào trộn đều, thêm rau thơm, ít đậu phụng, tóp mỡ vào trộn. Sau cùng, cho hành phi vàng và đậu phộng lên trên trộn đều thưởng thức, kèm theo miếng phở chiên phồng vừa giòn vừa lạ miệng rất thích.

Phan Thị Kim Uyên