Lee Miller, 'nàng thơ' thời trang và chiến trường

Lý lịch trích chéo: Tên khai sinh: Elizabeth Miller Ngày sinh: 23/4/1907 Ngày mất: 21/7/1977 Cung hoàng đạo: Kim Ngưu Nơi sinh: Mỹ Trào lưu: Siêu thực

Lee Miller được đa phần công chúng nhớ tới là phóng viên chiến trường huyền thoại với những bức ảnh chân thực về Chiến tranh thế giới thứ II. Tuy vậy, ít người biết bà còn gặt hái được thành công ở một lĩnh vực hoàn toàn trái ngược, thời trang, với tư cách là một người mẫu kiêm nhiếp ảnh gia.

Được hãng Condé Nast phát hiện và đưa vào thế giới của váy áo từ năm 20 tuổi, Lee Miller thu hút sự chú ý của cố tổng biên tập Vogue, Edna Woolman Chase nhờ mái tóc vàng, cặp mắt xanh đậm cùng cảm quan nhạy bén về thời trang. Bà Edna Woolman đã phát biểu rằng vẻ đẹp mà nhiếp ảnh gia chiến trường sở hữu là mọi tố chất làm nên người phụ nữ hiện đại. Thậm chí, Carolyn Burke, tác giả cuốn sách Lee Miller: A Life, còn ca ngợi bà là "một trong những người phụ nữ đẹp nhất thế kỷ 20".

Hình ảnh khắc họa Lee Miller được xuất hiện lần đầu tiên trên tạp chí Vogue vào năm 1927, đánh dấu cho sự gắn bó kéo dài hơn 30 năm giữa nữ phóng viên chiến trường với thời trang. Họa sĩ người Pháp, Georges Lepape, lúc đó đã vẽ người đẹp đội một chiếc mũ xanh, mặc áo khoác rộng cổ và đeo vòng ngọc trai.

Mối "lương duyên" giữa Lee Miller và nghệ thuật nhiếp ảnh hình thành không lâu sau đó nhờ sự tình cờ. Năm 1929, bà được một nhà thiết kế thuê để vẽ các trang phục theo kiểu tranh thời Phục Hưng. Vì quá mệt mỏi với công việc được giao, bà chụp ảnh lại quần áo thay vì vẽ chúng và vẫn được chấp nhận. Trong suốt thời gian làm việc với ông chủ, Miller được tiếp xúc với nhiếp ảnh gia hàng đầu của Mỹ là Ray Man. Sự đồng cảm giữa hai người cùng theo trào lưu siêu thực giúp mối quan hệ giữa họ trở nên khăng khít hơn. Nhờ đó, cảm quan về nghệ thuật nhiếp ảnh của bà cũng được Ray Man bồi đắp và nuôi dưỡng thêm phần phong phú.

Bà dành hầu hết thời gian để chụp hình thời trang cho các tạp chí Vogue phiên bản Mỹ, Pháp và Anh. Những bức ảnh của Lee Miller luôn tạo nên cơn sốt cho giới mộ điệu, từ những bức chân dung kinh điển của nhà thiết kế quá cố Elsa Schiaparelli cho đến nữ diễn viên Valerie Hobson cùng nhiều chân dài đình đám một thời của các thương hiệu thời trang như Lanvin và Carli Gry.

Người trong giới ca tụng những tấm ảnh thời trang của Lee Miller có thể biến những người phụ nữ đời thường thành các chân dài thời thượng và đẳng cấp. Một trong những tác phẩm kinh điển của bà được xuất bản năm 1942 trên tạp chí Vogue Anh với tấm hình một người phụ nữ mặc sơ mi liền váy và đội mũ rộng vành, lấy cảm hứng từ những chú thiên nga trong công viên.

Khi Chiến tranh thế giới thứ hai nổi ra, thay vì rời châu Âu như bao người khác, Lee Miller đã xin được làm phóng viên chiến trường cho Vogue cũng như quân đội Mỹ với tư cách là người đại diện cho hãng xuất bản Condé Nast. Tình hình chiến trường được nhiếp ảnh gia ghi lại chân thực, từ những bệnh viện vùng Normandy được xây dựng ra sao cho đến sự tang tóc của các trại tập trung. Với kiến thức sẵn có về thời trang, Lee Miller đưa lại những hình ảnh vừa nghệ thuật lại mang tính thời sự, đặc biệt nhất là tấm chụp bà đang ngồi trong bồn tắm của Hitler.