Ngôi làng Ogimi nằm ẩn mình trên hòn đảo cận nhiệt đới Okinawa. Với chưa đầy 3.000 cư dân, nơi đây nắm giữ một danh hiệu đặc biệt: "Ngôi làng trường thọ". Ở Ogimi, sống thọ trên 100 tuổi không phải điều hiếm gặp - thậm chí còn được xem là lẽ thường. Người dân nơi đây không chỉ sống lâu, mà còn khỏe mạnh, minh mẫn và tràn đầy niềm vui.
Trong nhiều thập kỷ, các nhà nghiên cứu như Tiến sĩ Makoto Suzuki và Tiến sĩ Bradley Willcox đã miệt mài tìm hiểu cuộc sống của các cụ cao niên tại Ogimi thông qua Nghiên cứu về người trăm tuổi Okinawa. Những kết quả thu được đã thách thức nhiều quan niệm hiện đại về sức khỏe và tuổi thọ. Nhưng vượt lên trên các tiêu đề quen thuộc như "ăn chay" hay "ít căng thẳng", bí quyết thật sự của Ogimi nằm ở những triết lý văn hóa ít được biết đến.
Dưới đây là ba bài học sâu sắc nhưng ít người biết đến từ chính người dân Ogimi - những thực hành không đòi hỏi thực phẩm đắt tiền hay các "mẹo hack tuổi sinh học", mà chỉ cần sự thay đổi trong cách nghĩ, nhịp sống hàng ngày và sự kết nối con người.
Ảnh: Bridges Magazine
'Hara Hachi Bu' - Không chỉ là nguyên tắc ăn uống, mà là nghi thức tri ân
Nhiều người từng nghe về Hara hachi bu - thói quen của người Okinawa chỉ ăn no 80%. Nhưng ở Ogimi, đây không đơn thuần là một mẹo ăn uống, mà là một nghi thức biết ơn đầy thiêng liêng. Trước mỗi bữa ăn, người dân luôn chắp tay nói "Itadakimasu" - nghĩa là: "Con xin đón nhận một cách khiêm nhường". Khoảnh khắc nhỏ này khiến con người sống chậm lại, trân trọng thức ăn, người làm nông và cả thiên nhiên đã ban tặng.
Các bữa ăn thường được trình bày trong những chén nhỏ, với sự chú trọng vào màu sắc theo mùa và độ đa dạng của món ăn. Thức ăn được thưởng thức một cách từ tốn - cũng như cách sống của họ.
Thói quen dừng bữa ăn trước khi cảm thấy no giúp giảm đường huyết, hỗ trợ tiêu hóa, giảm viêm - những yếu tố then chốt cho một tuổi già khỏe mạnh.
Tiến sĩ Willcox nhận định: "Họ ăn những thực phẩm ít calo, giàu dinh dưỡng - nhưng quan trọng hơn là cách họ ăn: trân trọng, cân bằng, và gắn bó với cộng đồng".
Trường thọ là một 'hiệp ước xã hội': Cách sống kiểu Moai
Một trong những truyền thống được xem trọng nhất ở Ogimi là "moai" - một nhóm bạn bè đồng hành suốt đời, hỗ trợ nhau về tinh thần, tài chính và cả tâm linh. Moai không phải là những nhóm bạn bè xã giao, mà là liên minh gắn bó lâu dài, thường được lập ra từ thời thơ ấu và duy trì đến cuối đời.
Mỗi người ở làng Ogimi đều thuộc về một Moai, nơi họ cùng nhau già đi với một mục tiêu chung. Từ các bữa cơm nhóm đến những buổi ca hát, sự gắn kết này là một phần không thể thiếu trong đời sống thường nhật.
Moai không chỉ mang lại sự đồng hành, mà còn là chốn chia sẻ, giải tỏa cảm xúc, tạo tiếng cười và đặc biệt là ngăn chặn cô đơn - yếu tố được chứng minh là làm tăng nguy cơ tử vong còn hơn cả béo phì hay hút thuốc lá.
Tiến sĩ Willcox nói: "Sự kết nối xã hội chính là bảo hiểm sức khỏe của họ. Nhờ đó, họ già đi một cách nhẹ nhàng, ít bệnh tật mãn tính hơn".
Thiên nhiên - không phải nơi trốn chạy, mà là nơi để sống cùng
Ở Ogimi, thiên nhiên không phải là điểm đến cuối tuần, mà là nơi cư dân sống cùng mỗi ngày. Họ đi bộ trên các triền đồi xanh mướt, cầu nguyện tại các khu rừng linh thiêng và chăm sóc vườn rau đến tận tuổi 90. Với họ, thiên nhiên không phải để ngắm, mà để định hướng cuộc sống.
Người cao tuổi ở Ogimi không đến phòng gym, nhưng vẫn vận động mỗi ngày bằng cách leo bậc thang, làm vườn, nhảy múa trong các lễ hội. Đôi tay họ luôn chạm đất, còn ánh mắt thì hướng ra đại dương.
Sự kết nối sâu sắc với đất đai dạy họ tính kiên nhẫn, nhịp sống điều độ và sự chấp nhận. Ăn uống theo mùa, sống hòa nhịp với mặt trời mọc và lặn giúp cơ thể đồng bộ với đồng hồ sinh học - điều mà khoa học hiện đại cho rằng có tác động tích cực đến trao đổi chất và tinh thần.
Một cụ bà 104 tuổi từng chia sẻ với Okinawa Times năm 2015: "Trong mỗi chiếc lá và rễ cây đều có nhịp điệu riêng. Chúng tôi chỉ cần lắng nghe và bước theo".
Bài học rút ra từ người dân làng Ogimi
Sống như người Ogimi không đồng nghĩa phải chuyển đến Nhật Bản. Điều đó chỉ đòi hỏi chúng ta xem lại lối sống vội vã và rời rạc hiện tại. Một vài bữa ăn chậm rãi hơn, một nhóm bạn thân gắn bó hơn, và thêm thời gian ở gần thiên nhiên - cũng đủ để đưa cơ thể, tinh thần trở về trạng thái cân bằng. Trường thọ không nằm ở chỗ làm nhiều hơn, mà ở làm mọi thứ với sự chú tâm và ý nghĩa.
Hướng Dương (Theo Times of India)
