Lê Văn Vinh, 52 tuổi, đang sống tại tỉnh Gloucestershire xa quê từ năm 18 tuổi. Anh sống ở Hong Kong bảy năm, sau đó sang Anh định cư 26 năm. Những năm đầu sống tại Anh, anh tìm được rất ít siêu thị Việt, chỉ mua được rau củ châu Á ở tiệm Trung Quốc, Thái Lan với giá đắt đỏ và khan hiếm. Vì vậy, anh đã nung nấu ý tưởng tự trồng một khu vườn với đủ loại rau củ quen thuộc. 'Sẵn trong người có sở thích nấu ăn, trồng trọt vốn được vun đắp từ gia đình theo nghề nông, từ đó, tôi nảy ra ý định tự trồng rau. Đây cũng là cách để tôi nhớ về văn hóa truyền thống, ẩm thực Việt', Vinh nói. Ở Anh, chi phí làm vườn, thuê thợ chuyên nghiệp rất đắt nên anh tự làm mọi thứ. Ban đầu, anh chỉ trồng và ươm một số cây rau thơm ở ban công vì khi đó, anh đang ở chung cư. 'Nói chung chỗ nào có diện tích thừa, có ánh sáng, tôi sẽ để vài chậu trồng rau', anh cho hay. Bắt đầu trồng rau ở xứ ôn đới, anh Vinh cho biết gặp nhiều khó khăn, mất công vì mùa hè quá ngắn và sương mù nhiều, khiến rau nhiệt đới khó sống sót qua mùa đông. Vườn rau hiện tại của anh Vinh. 'Tôi phát hiện ra nhiều rau chỉ hợp phát triển với thời tiết nắng nóng 28-30 độ C như rau đay, rau dền, rau ngổ... Nhiều lúc tôi nản lòng, muốn bỏ cuộc vì trồng nhiều loại rau không thành công. Nhưng mỗi lần đi chợ mua rau Việt, tôi đều thấy xót ví vì quá đắt đỏ. Để mua rau muống ăn một bữa, tôi phải chi tới 500.000 đồng. Vì vậy, tôi lại nghĩ cách trồng rau trở lại', anh cho hay. Khi chuyển sang nhà đất, anh làm vườn có diện tích khoảng 300 m2, được thiết kế, bài trí theo khuôn viên hình chữ L. Một góc vườn được anh đặt bục gỗ, trang trí, trồng hoa tạo thành không gian thư giãn. Khi bắt đầu trồng rau trở lại, anh Vinh để ý hơn tới thời tiết, nhiệt độ trong cả năm. Tháng nào ấm áp, anh trồng rau chịu nắng; tháng nào lạnh, có tuyết, anh sẽ chọn rau tương ứng. 'Nhưng tôi chưa đạt thành công mấy vì thời tiết ở Anh khác hẳn các nước châu Âu khác do Anh là bán đảo và bao quanh bởi biển. Một ngày ở đây có thể trải qua bốn mùa, có gió lạnh, mưa, tuyết... Phải trải qua nhiều năm ươm trồng, tìm tòi, tôi phát hiện ra tất cả rau Việt đều sống tươi tốt, trụ được ở Anh bằng hình thức trồng trong thùng chậu không đục lỗ, giúp tôi có thể di chuyển cây mọi lúc, mọi nơi khi thời tiết thay đổi. Mô hình này của tôi có thể nói là độc nhất vô nhị về trồng rau Việt', anh nói. Việc không đục lỗ chậu trồng để anh Vinh không cần tưới nhiều lần cho cây khi nắng nóng. Anh có thể tưới hai ngày một lần hoặc ba ngày một lần tùy kích thước cây. Nước và thức ăn (phân bón) sau khi tưới vẫn còn nguyên trong chậu, không bị chảy ra ngoài, ít sâu bệnh vì anh thường di chuyển chỗ cho từng chậu, khiến sâu, sên khó bò. Lúc mùa đông lạnh, anh dùng thêm máy sưởi, tạo môi trường ấm áp cho cây giống có thể sống sót, phát triển. Anh Vinh cho biết việc trồng rau lúc đầu chỉ để phục vụ bữa ăn gia đình. Khi trồng nhiều, anh trở nên thích thú, đầu tư mua chậu, mua đất và phân bón. Anh tìm đồ cũ mọi người không còn sử dụng tới hoặc xin chậu, thùng xốp từ các tiệm bán rau củ quả, tiệm bán cá... Anh tận dụng phơi đất cũ, tự ủ phân từ rác thải nhà bếp để chăm bón cho cây rau. 'Việc làm vườn khá thuận lợi, chỉ trừ khi gặp mưa to, tôi phải di chuyển chậu rau vào nơi có mái che, kho, ga-ra, bếp vì tất cả chậu trồng đều không đục lỗ, không thoát nước dễ gây úng', anh cho biết. Vườn đang có 400-500 thùng, chậu to nhỏ. Buổi sáng, anh ngủ dậy, chăm vườn 1h30 phút và đi làm. Đến tối, ăn uống xong xuôi, anh dành thêm hai tiếng chăm cây. 'Ngày nay, công nghệ dự báo thời tiết phát triển, giúp tôi biết trước tình hình thời tiết của vài tuần, dễ chuẩn bị các phương án xử lý khi thời tiết xấu', anh nói. Bây giờ, anh Vinh đã trồng được phần lớn rau Việt ở vườn nhà, còn có cả các loại cây leo giàn. Vào đỉnh điểm mùa hè, vườn anh có tới hơn trăm loại rau Việt, có thể chế biến được tất cả các món ăn ba miền mà không phải đi chợ mua rau. 'Tôi chọn trồng cây với mô hình vườn di động thay vì trồng nhà kính để trao kinh nghiệm cho cộng đồng người Việt ở toàn cầu, bởi không phải ai cũng có khả năng, kinh phí để làm nhà kính với chi phí lên tới trăm triệu đồng. Khi không có vườn, ban công, sân gạch, sân thượng thì chỉ bằng mô hình vườn di động, ai cũng có thể trồng được ít nhất chút rau thơm trong nhà, trong bếp mà sạch sẽ, gọn gàng như chăm cây cảnh', anh nói. Anh còn chia sẻ kinh nghiệm, các hạt giống rau tới người Việt năm châu, bày cách ươm và gieo trồng rau Việt hiệu quả khi thời tiết âm 7, âm 8 độ C. 'Tôi dám khẳng định nếu ở xứ lạnh hay ở cả Việt Nam, nếu trồng theo cách của tôi sẽ đạt hiệu quả 100% mà không cần dùng nhiều phân bón. Mong muốn của tôi là được chia sẻ tới cộng đồng người Việt sống xa quê hương luôn giữ được văn hóa, ẩm thực truyền thống Việt dù sống ở bất cứ đâu, truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ luôn nhớ về nguồn cội', anh nói. Hằng Trần Ảnh: NVCC