Chị Trịnh Thanh Trang, phụ trách phòng Nhân sự Công ty Dịch thuật ngôn ngữ Best (Mỹ) nhận xét, nhiều người đến phỏng vấn trong bộ dạng không khác gì "đi chợ". Họ đến phỏng vấn khi đã quá trễ giờ hoặc chờ đến lượt mình phỏng vấn thì đột ngột gọi điện lại xin hẹn giờ khác... Trong khi đó, anh Nguyễn Văn Sáng, trưởng phòng Cung ứng lao động, Trung tâm Dịch vụ việc làm Thanh niên (Thành đoàn TP HCM) cho biết, các nhân viên tuyển dụng lao động ở đây không thể nào không "ấn tượng" với một số bạn trẻ vào đăng ký việc làm mà khẩu trang vẫn bịt kín trên mặt; bao tay cũng không "thèm" tháo ra cho lịch sự...
Theo anh Sáng, nhiều nhà tuyển dụng từng lên tiếng phàn nàn rằng họ thấy "mệt mỏi" trước những người lao động không chịu chuẩn bị những vấn đề cơ bản trước khi bước vào dự tuyển. Hồ sơ xin việc thì hết sức sơ sài, cẩu thả hoặc quá dài dòng; hiểu "lơ tơ mơ" về công việc, công ty mà mình định "đầu quân" vào. Thậm chí, có người đã copy đơn xin việc (bằng tiếng Anh) của một người bạn (vì thấy hay quá. Đến khi nhà tuyển dụng đọc đơn xin việc mới "tá hỏa": "Tôi biết Coca Cola là một đơn vị nổi tiếng về sản xuất bột giặt trên thế giới!”.
Thanh Niên cho biết, được một công ty dược Hàn Quốc tuyển dụng, anh Nguyễn Huy Vượng (ngụ 22A/16 Hồ Bá Kiệm, phường 6, quận 10, TP HCM) chia sẻ kinh nghiệm chỉ bằng cụm từ ngắn gọn: "Hãy tự tin!". Nhớ lại những lần thất bại "chua cay" trước đây, anh thừa nhận nguyên nhân chủ yếu là do trạng thái không tự tin, đi dự tuyển việc làm mà như đi cầu cạnh, xin xỏ người ta.
Tuy nhiên, sự tự tin thái quá, phô trương những kiến thức bằng cách "vung tay vung chân", thao thao bất tuyệt về những điều không ăn nhập với vị trí dự tuyển... cũng đủ khiến người lao động bị "knock out" ngay trên "sàn" tuyển dụng. Chị Nguyễn Vân Thủy, trưởng phòng Hành chính nhân sự Công ty LG (liên doanh Hàn Quốc - Việt Nam) tại TP HCM nhận xét: "Nhiều người đưa ra nhiều bằng cấp, kiến thức giỏi nhưng lại không chứng tỏ được khả năng thực tế trong lĩnh vực nào cả”.
"Tưởng phỏng vấn gì, té ra là mấy câu bâng quơ về gia đình, bạn bè..."; "không ngờ công ty lớn như vậy mà gọi mình tới chỉ hỏi về ba loại đặc sản, sở thích và cả... khuyết điểm của mình!", sau một số cuộc phỏng vấn, không ít người lao động bày tỏ sự "ngỡ ngàng" như vậy. Tuy nhiên, với những nhà tuyển dụng, đó là những câu hỏi hoàn toàn không là "bâng quơ", "chơi chơi" chút nào. Đó chính là sự kiểm tra phản ứng linh hoạt và kiến thức về cuộc sống của người lao động.
Giám đốc Công ty Phát triển nguồn nhân lực NetViet, ông Dương Xuân Giao khẳng định, 3 yếu tố quan trọng quyết định sự thành hay bại của các ứng viên lao động, theo thứ tự như sau: 1- Thái độ; 2- Kinh nghiệm làm việc; 3- Kiến thức, chuyên môn. Ông Giao nói: "Cái người lao động thiếu khi đi phỏng vấn chính là thái độ (attitude), thể hiện sự nhiệt tâm và trung thực của họ đối với công việc mà họ đang dự tuyển. Trên thực tế, không ít doanh nghiệp chấp nhận tái đào tạo những người chưa hoàn thiện lắm về kiến thức, kinh nghiệm, miễn sao họ có thái độ chân thành, đúng đắn và bản lĩnh...". Vì thế, ông luôn dặn dò các ứng cử viên: "Hãy thi bằng tất cả tâm hồn của mình!"...
Sau một năm lặn lội đi tìm việc, bạn Nguyễn Thị Điệp, cựu sinh viên khoa Công nghệ thông tin, Trường ĐH Khoa học tự nhiên TP HCM vừa bị... rớt trong cuộc thi tuyển vào Công ty Tin học Lạc Việt. Lý do chính: thiếu kinh nghiệm viết các phần mềm. Cô đã tự rút ra kinh nghiệm “xương máu”: "Hồi còn trên ghế giảng đường, hầu như chỉ biết có kiến thức từ bên trong giảng đường, tức thầy dạy bao nhiêu thì "hưởng" bấy nhiêu. Lẽ ra, học 1 phải biết 5-6, thậm chí phải biết 10, phải tranh thủ trang bị thêm kiến thức và tiếp xúc thực tế càng nhiều càng tốt". Hiện nay, Điệp vừa làm các công việc văn phòng tạm thời để kiếm sống, vừa đeo đuổi các lớp học về lập trình, thiết kế đồ họa và cả phương pháp làm việc theo nhóm... để chuẩn bị cho các cuộc phỏng vấn mới với niềm tin "đánh chắc, thắng chắc".
Bí quyết để "lọt" qua “cửa ải” phỏng vấn
Tiến sĩ quản trị kinh doanh Phan Lệ Hằng, cố vấn marketing cho chương trình MBA giữa ĐH Tổng hợp Washington (Mỹ) với ĐH Kinh tế quốc dân Hà Nội đã chia sẻ những kinh nghiệm sau:
- Nộp hồ sơ và đơn xin việc: Bước này phải thực hiện kỹ lưỡng vì nó sẽ đại diện bạn "đi" gặp nhà tuyển dụng. Phải nêu rõ những thông tin cần thiết về ngành học, chuyên môn, kinh nghiệm (nếu có) và tính cách của mình phù hợp như thế nào với yêu cầu của công việc... Cách hành văn rõ ràng, xúc tích và trang trọng. Tránh sao chép, nộp cùng một đơn xin việc cho nhiều công ty. Ngoài ra, bằng cấp photo không được nhòe và nộp hình mới, đẹp...
- Phỏng vấn trực tiếp (face to face): Cần chuẩn bị thật kỹ trước khi đi về trang phục, giấy tờ (công trình nghiên cứu chẳng hạn)... Tốt hơn hết nên mang theo bộ hồ sơ, để khi cần, có thể nhìn lại và trả lời mạch lạc hơn. Ở đây, sự trung thực của bạn có dịp bộc lộ và nó cực kỳ quan trọng. Những gì bạn biết thì nói biết; những gì không biết thì khéo léo thừa nhận mình không biết theo cách nói tích cực. Cần giao tiếp hai chiều, khi cần thiết, phải biết đặt những câu hỏi ngược lại. Trong cuộc phỏng vấn, vấn đề lương bổng cũng phải được thẳng thắn nêu ra...
- Giới thiệu những "sếp" cũ: Những công ty nước ngoài thường yêu cầu giới thiệu 3 vị "sếp" cũ của mình. Những người này sẵn sàng trả lời những câu hỏi do nhà tuyển dụng đặt ra để kiểm ra tư cách của người lao động. Vì vậy, bạn cần giữ mối quan hệ thật tốt với những nơi làm việc trước đó. Nếu vừa ra trường, bạn có thể giới thiệu các giáo sư, giảng viên của mình.
- Viết thư cảm ơn nhà tuyển dụng đã dành thời gian phỏng vấn mình: Đây là việc làm quan trọng nhưng rất nhiều người đã bỏ qua. Thông qua lá thư, bạn sẽ tạo ấn tượng tốt nơi nhà tuyển dụng. Và như thế, dù bạn không được nhận vào làm việc ở công ty lần này nhưng bạn cũng vẫn là người chiến thắng vì đã tạo nên một mối quan hệ tốt cho tương lai!
