Người bố này vẫn chần chừ, không muốn ra khỏi phòng. Điều gì sẽ xảy ra?
 |
|
Một cử chỉ yêu thương, vỗ về của thày thuốc có thể giúp xoa dịu nỗi đau thể xác, tinh thần của bệnh nhân. |
Lúc này, bác sĩ bắt đầu hơi lớn tiếng: "Tôi mời ông sang phòng bên sẽ có người hướng dẫn. Sao ông còn đứng đó?". Người bố ấm ức bước ra khỏi phòng với tâm trạng lo lắng vì chưa nói được với bác sĩ về bệnh của con mình. Cùng lúc đó, một người đàn ông tay ẵm một bé trai hốt hoảng chạy vào: "Bác sĩ ơi, cứu con tôi với. Nó nóng sốt cả ngày và lên cơn co giật mấy lần". Một cô y tá chạy tới, bảo: "Đặt bé lên giường, cởi hết quần áo ra, lau nước ấm cho bé như thế này, thế này nhé”. Sau đó, cô nhét một viên thuốc hạ sốt vào hậu môn bé. Cô đến nói với bác sĩ, rồi trả lời điện thoại và đến trông chừng hai bé khác.
Bỗng người nhà đứa trẻ la lên: "Con tôi không bớt nóng. Nó lại lên cơn co giật nữa nè. Bác sĩ, y tá làm việc gì kỳ vậy? Chẳng chăm sóc con tôi gì cả, lỡ con tôi có gì, tôi thưa mấy người cho biết". Cô y tá hơi to tiếng: "Ông cứ bình tĩnh, đừng la lớn như vậy... Cháu đã dùng thuốc, từ từ sẽ bớt sốt. Ông cứ tiếp tục lau mát cho bé đi, còn nhiều cháu bệnh nặng hơn con ông nhiều. Chúng tôi phải lo cấp cứu trước". Nói rồi cô y tá đi chăm sóc bệnh nhân khác.
Không chỉ Bệnh viện Nhi Đồng 2, gần đây nhiều Bệnh viện ở TP HCM như Bệnh viện Nhi Đồng 1, Nguyễn Tri Phương, Thống Nhất, Ung bướu, Nhân dân Gia Định... cũng rất chú ý việc tập huấn, bồi dưỡng kiến thức trong giao tiếp với bệnh nhân. Coi đây là văn hóa ứng xử nơi công sở mà tất cả CB-CNV phải học tập, rèn luyện.
Đó là một trong những kịch bản giả định ở phòng cấp cứu được đưa ra "thao diễn" tại một buổi học cách ứng xử, giao tiếp với bệnh nhân và thân nhân người bệnh ở Bệnh viện Nhi Đồng 1, TP HCM. Các bác sĩ, điều dưỡng vào "vai diễn" và cùng phân tích thái độ của bác sĩ với ông bố đầu tiên; tâm trạng của người bố như thế nào khi chưa được nói về bệnh của con; ứng xử thế nào khi ông bố thứ hai có tâm trạng nóng ruột, lo lắng và có thái độ tức giận.
Bác sĩ Hà Mạnh Tuấn, Giám đốc Bệnh viện Nhi Đồng 1, cho biết kỹ năng giao tiếp của thầy thuốc với bệnh nhân và thân nhân là vấn đề gần như bắt buộc để tạo sự đồng cảm, chia sẻ. Chính sự đồng cảm, chia sẻ có thể giúp thân nhân, bệnh nhân giải tỏa bệnh tật, tạo sự thông cảm giữa bệnh nhân và thầy thuốc. Đó cũng là nét văn hóa trong ứng xử, để người bệnh cảm thấy hài lòng và muốn quay trở lại khi chẳng may bị đau ốm.
Vì vậy, từ giữa tháng tám vừa qua Bệnh viện đã mở nhiều lớp nói chuyện chuyên đề huấn luyện kỹ năng giao tiếp trong y khoa do các chuyên gia hoặc bác sĩ tâm lý giảng dạy. Từ việc chào hỏi thế nào, thái độ, ánh mắt, cường độ giọng nói ra sao để tạo sự thiện cảm với bệnh nhân và thân nhân của bệnh nhân; hình ảnh nào là văn minh, lịch sự, hình ảnh nào không đẹp khi giao tiếp... đều được đưa vào bài giảng. Bệnh viện cũng tiến hành phát phiếu thăm dò ý kiến thân nhân, bệnh nhân để nắm thông tin, nhận xét về cách ứng xử, giao tiếp của nhân viên Bệnh viện.
Bác sĩ Nguyễn Thanh Minh, Phó giám đốc Bệnh viện Nhân dân Gia Định, cho biết Bệnh viện cũng đã mở lớp tập huấn, mời giảng viên đến nói chuyện về ứng xử, giao tiếp trong bệnh viện; mở các lớp riêng cho bác sĩ và điều dưỡng học về "tám điều không nên làm trong bệnh viện". Hằng tháng, Bệnh viện đều phát phiếu thăm dò sự hài lòng của người bệnh.
Theo bác sĩ Mạnh Tuấn, do sự quá tải ở bệnh viện, cường độ làm việc căng thẳng, còn bệnh tật thì ngày càng phức tạp dẫn đến thời gian tiếp xúc của thầy thuốc với thân nhân bệnh nhân quá ít. Khi thời gian tiếp xúc ngắn, lại thêm thiếu kỹ năng giao tiếp, ứng xử nên một số thày thuốc, nhân viên y tế đã nói chuyện cộc lốc, thiếu nhã nhặn, thiếu quan tâm đến tâm lý bệnh nhân, có khi còn ra vẻ ban ơn làm cho người bệnh và thân nhân không hài lòng.
Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc, nguyên giám đốc Trung tâm Truyền thông giáo dục sức khỏe TP HCM, cho rằng hiện nay người thày thuốc mới chỉ được học để chữa cái đau, chữa bệnh cho con người. Nhưng con người không chỉ đau, bệnh mà còn khổ nữa. Nỗi khổ nhiều khi còn nặng nề hơn cả nỗi đau, dài lâu hơn nỗi đau, làm cho con người héo hắt. Vì vậy, trước một người bệnh suy sụp, khủng hoảng tinh thần, chìm trong nỗi tuyệt vọng... thì người thày thuốc không thể chỉ giúp họ bằng những kỹ thuật y khoa hiện đại và thuốc men.
Khi ốm đau, bệnh nhân cảm nhận những sự thay đổi, bất an, những cảm giác từ bên trong như đau nhức, đơ cứng, uể oải cùng nhiều cảm giác mơ hồ không rõ ràng, khó mô tả, thậm chí không nói được nên lời. Bên cạnh đó là nỗi sợ hãi, lo âu, nghĩ đến sự bất hạnh của mình, những tác động đến gia đình, đến công ăn việc làm, tiền bạc, kể cả nghĩ đến cái chết, thương tật, di chứng về lâu dài...
Trong khi đó, trước người bệnh, người thày thuốc có khi lại chỉ đi tìm những bằng chứng từ bên ngoài: nghĩ ngay đến một chẩn đoán chính xác và khoa học, cố gắng tìm kiếm những bằng chứng rõ rệt qua thăm khám và những xét nghiệm với sự hỗ trợ của máy móc, kỹ thuật. Có khi bệnh nhân cầm kết quả xét nghiệm trên tay thấy trời đất sụp đổ, hoang mang và bối rối thì bác sĩ lại reo lên "tốt lắm!", "chính xác!" vì đã có bằng chứng xác định cho chẩn đoán! Có khi bác sĩ cầm phim X-quang lên xem rồi lắc đầu vài cái, bệnh nhân thót cả tim, trong khi thật ra chỉ vì bác sĩ bị... mỏi cổ!
Theo bác sĩ Hồng Ngọc, lời nói của bác sĩ không chỉ truyền đạt thông tin mà còn truyền đạt cả cảm xúc mà nhiều khi bác sĩ cũng không ngờ. Bệnh nhân cần lắm những lời nói, ánh mắt, cử chỉ ân cần của người thầy thuốc trong từng cử chỉ giao tiếp, ứng xử khi họ chẳng may phải vào bệnh viện khám chữa bệnh.
(Theo Tuổi Trẻ)
