Một đêm không trăng năm 1912, tàu Titanic va phải tảng băng trôi và chìm xuống đáy Đại Tây Dương. Thảm kịch chấn động nhất ngành hàng hải thế kỷ 20 trở thành nguồn cảm hứng phát triển nhiều dự án từ du lịch thám hiểm đến triển lãm, phim ảnh.
Năm 1997, đạo diễn James Cameron ra mắt siêu phẩm Titanic, ghi dấu tên tuổi của Leonardo DiCaprio và Kate Winslet trên bản đồ điện ảnh thế giới. Bộ phim nhận 14 đề cử Oscar và tạo nên lịch sử khi chiến thắng 11 hạng mục. Thành công của Titanic hồi sinh mối quan tâm của công chúng về sự kiện năm nào, đồng thời kéo theo nhiều hoạt động khám phá câu chuyện thật sau những thước phim.
Xác tàu Titanic bước lên màn ảnh
James Cameron cho biết từ nhỏ, ông đã đam mê sự bí ẩn của đại dương và khao khát được kể những câu chuyện về biển cả. Năm 1988, khi thực hiện phim The Abyss, James đã học lái một chiếc tàu ngầm. Năm 1995, giai đoạn tiền kỳ của Titanic, vị đạo diễn đích thân xuống đáy biển ghi hình xác của con tàu xấu số. Những hình ảnh này được đưa vào phần mở đầu tác phẩm của ông, dùng làm tư liệu cho các nhà khoa học thu thập trong quá trình nghiên cứu về Titanic.
Với bối cảnh tráng lệ, bộ phim thôi thúc khán giả muốn biết hình dáng thật của tàu Titanic. Cũng từ đây, nhiều dịch vụ tàu lặn thám hiểm Titanic được mở ra. Để tham gia chuyến hành trình đi sâu vào lòng đại dương, người tham dự chi hàng trăm nghìn USD và ký biên bản chấp nhận mọi rủi ro có thể xảy ra.
Dù đã 33 lần xuống thăm Titanic, James Cameron vẫn nhiều lần cảnh báo mọi người về mức độ an toàn của dịch vụ này. Một lần, vị đạo diễn đã bị kẹt trong tàu ngầm 16 tiếng. Ông cho biết ở độ sâu 3.800 m dưới đáy biển, không tàu ngầm nào có thể nhận được tín hiệu giải cứu ngay lập tức.
Danh tính thật của Jack và Rose
Từng lấy đi nhiều nước mắt của khán giả và trở thành biểu tượng về tình yêu vĩnh cửu trong văn hóa đại chúng, chuyện tình Jack và Rose hoàn toàn hư cấu. Tuy nhiên, nhân vật Rose có nguyên mẫu thật sự.
Đạo diễn James Cameron cho biết nhân vật Rose được ông lấy cảm hứng từ họa sĩ, nghệ nhân làm gốm Beatrice Wood – một người hoàn toàn không liên quan đến tàu Titanic.
Xuyên suốt quá trình phát triển bộ phim, James đã đọc được cuốn hồi ký của Beatrice và tìm thấy nhiều nét tương đồng với nữ chính ông muốn xây dựng. Cả hai đều là những người phụ nữ mạnh mẽ, phóng khoáng, suy nghĩ cấp tiến, tiên phong phá vỡ giới hạn trong thời kỳ phụ nữ còn chịu nhiều định kiến.
Beatrice luôn sống vì nghệ thuật, không ngần ngại trải nghiệm văn hóa, con người và đam mê phiêu lưu vòng quanh thế giới. Đó cũng chính là khát khao bị giam cầm của Rose khi lớn lên dưới sự giáo dục đầy bảo thủ của gia đình.
Dù câu chuyện của Beatrice không kịch tính như những điều Rose đã trải qua trên con tàu Titanic, chuyện tình của cả hai cũng có sự tương đồng. Vượt qua khoảng cách giai cấp, Rose tìm được tình yêu với Jack, song phải chia lìa vì thảm họa. Ngoài đời, Beatrice cũng từng bị ngăn cách tình yêu với một nhà khoa học người Ấn Độ do sự khác biệt về văn hóa.
Năm 1998, đạo diễn James Cameron đến thăm nhà Beatrice Wood và tặng bà bản sao của bộ phim Titanic. Nhưng chưa kịp xem trọn vẹn tác phẩm này, bà đã qua đời ở tuổi 105 – đúng với tuổi nhân vật Rose đã mất trong bộ phim.
Trong khi đó, nhân vật Jack Dawson do Leonardo DiCaprio thủ vai được sáng tạo một cách trọn vẹn. Tuy nhiên, sau khi hoàn thành kịch bản Titanic, James Cameron đã vô tình phát hiện mộ của một nhân viên đã mất trên chuyến tàu năm 1912 mang tên J. Dawson.
"J." lại đại diện cho Joseph chứ không phải là Jack. Ông làm công việc xúc than trên tàu. Dù vậy, nhiều người hâm mộ cuồng nhiệt của bộ phim vẫn mang hình ảnh của Leonardo DiCaprio đến đặt trước mộ của Joseph tại Nova Scotia, Canada để thăm viếng.
Mối liên hệ của thảm kịch Titanic và Titan
Theo New York Post, bà Wendy Rush, vợ ông Stockton Rush - người điều khiển chiếc tàu lặn phát nổ khi thám hiểm Titanic dưới đáy đại dương hôm 18/6 - là chút gái đời thứ tư của ông bà Isador - Ida Straus. Vợ chồng Straus là hai trong những người tử nạn trên tàu Titanic cách đây hơn một thế kỷ. Và câu chuyện của họ cũng được James Cameron đưa lên màn ảnh rộng.
Họ là chủ một cửa hàng Macy’s ở New York. Khi tàu bắt đầu chìm, Ida là một trong những người đầu tiên được mời lên thuyền cứu hộ, trong khi chồng bà nhường chỗ cho phụ nữ và trẻ em. Khi nhận ra chồng không đi cùng mình, Ida quyết định bước ra khỏi thuyền. Dù Isidor đã khẩn cầu vợ hãy đến xuồng cứu hộ, bà vẫn một mực từ chối. Không ai thật sự biết Ida đã nhắn nhủ gì với Isidor nhưng theo một vài nhân chứng, bà đã nói: "Chúng ta đã có 40 năm tuyệt vời bên nhau. Nếu anh không muốn lên chiếc thuyền đó thì em cũng không đi".
Chân dung ông bà Straus được tái hiện qua hình ảnh cặp vợ chồng già ôm nhau trên chiếc giường chìm dần vào nước biển. Xuất hiện thoáng qua trên màn ảnh, phân đoạn này gây nhiều xúc động cho người xem. Ida và Isidor Straus cũng được xây dựng một công trình tưởng niệm tại New York, Mỹ.
Bà 'Molly Brown không thể chìm'
Bên cạnh Jack và Rose, Margaret "Molly" Brown là nhân vật tạo được nhiều ấn tượng với khán giả. Qua diễn xuất của Kathy Bates, bà Molly hiện lên trong hình ảnh một phụ nữ sang trọng, tốt bụng và không chịu khuất phục trước bất kỳ ai. Không giống Jack và Rose được hư cấu, Molly Brown là nhân vật đã thật sự có mặt trên tàu Titanic năm 1912.
Khi tàu bị đắm, dù được ưu tiên lên thuyền cứu sinh trước, bà Molly vẫn quyết định ở lại để giúp đỡ các hành khách khác. Khi đã yên vị trên tàu cứu hộ và chứng kiến nhiều người chưa được giải cứu, bà yêu cầu xuồng quay trở lại nhưng bị từ chối.
Dù vậy, bà vẫn đứng lên tranh cãi với trưởng tàu để bảo vệ mọi người.
Sau khi thoát khỏi thảm kịch, Molly Brown trở thành nhà hoạt động xã hội sôi nổi, lập nên quỹ từ thiện giúp đỡ các hoàn cảnh nghèo khó trên tàu Titanic. Ở quê nhà Denver, Colorado, Mỹ, bà có một bảo tàng nhỏ trưng bày các hình ảnh, kỷ vật liên quan đến sự kiện năm xưa.
Bà Molly qua đời vào năm 1932 vì u não. Đến nay, bà vẫn được xem là hình mẫu người phụ nữ dũng cảm, dám đấu tranh vì lẽ phải và được mọi người đặt biệt danh là "Molly Brown không thể chìm".
Đỗ Hoàng (Theo NY Times, NY Post, ScreenRant)